به گزارش خبرگزاری صداوسیما مرکز قزوین، رهاسازی که تبعات و آسیبهای جدیی را به دنبال دارد. این شهرک صنعتی در ۱۸ کیلومتری جاده قزوین-بویین زهرا واقع شده و واحدهای مستقر در آن در زمینه تولید صنایع برق و الکترونیک، نساجی، مواد غذایی، معدنی، صنایع شیمیایی، شوینده و بهداشتی، فلزی، صنایع بسته بندی، لوله و پلاستیک فعالیت میکنند.
ایجاد ۱۱ هزار شغل در شهرک صنعتی لیا
شهرک صنعتی لیا برای ۱۱ هزار نفر اشتغال ایجاد کرده و ۳۴۸ واحد بهره بردار در آن مستقر ند.
در این شهرک هم اکنون یک تصفیه خانه پسابها مشغول به فعالیت و یک واحد در حال احداث است، پسابهای صنعتی این شهرک بدون استفاده بهینه رهاسازی میشود که همین موضوع مشکلات متعددی را در این منطقه ایجاد کرده است.
پساب رها شده این شهرک صنعتی از طریق زهکشی و کانال به سمت شهرستان بویین زهرا هدایت میشود که همین موضوع سبب بروز مشکلاتی از جمله ایجاد دسترسی فرعی توسط کشاورزان و استفاده از آب با آلایندگی بالا برای کشاورزی، ایجاد لولههای فرعی توسط واحدهای صنعتی و هدایت آب تصفیه نشده به زهکش و کانال، ممانعت از عبور آب در کانال توسط پلهای دسترسی به واحدهای تولیدی به هنگام بارندگی و... شده است.
با توجه به این مشکلات، مدعی العموم قزوین به موضوع رهاسازی پساب شهرک صنعتی لیا در راستای احیای حقوق عامه، پیشگیری از وقوع جرم و مدیریت بحران ورود کرده است.
دادستان قزوین: پسماند و فاضلاب قزوین به مرز بحران رسید
دادستان عمومی و انقلاب استان قزوین میگوید: پسماند و فاضلاب خانگی یا صنعتی در استان قزوین به حد بحران رسیده به طوری که مدیریت بحران باید برای حل آن ورود کند.
محمد قاسمی میافزاید: این درحالی است که مسئله پسآبها و پسماندها باتوجه به نیازهای آبی در بخش صنعت یک فرصت است و میتوان با فعل و انفعالاتی، از این فرصت به نحو مطلوبی استفاده کرد.
دادستان قزوین اضافه میکند: باید یک برنامه کوتاه مدت اورژانسی در این زمینه انجام شود، چون اگر وضعیت پسابهای این شهرکها به همین شکل ادامه یابد با بحرانهای وخیمتری مواجه خواهیم شد.
وی میگوید: باید مشکلات موجود پسابهای پارک الحاقی لیا از اعتبارات بحران استان یا منابع دیگر به صورت فوق العاده حل شود تا هرچه سریعتر تصفیه خانه شهرک به بهره برداری برسد و طرحهای دیگر دستگاههای آب منطقهای و محیط زیست در این زمینه به مرحله اجرا درآیند.
مقام قضایی استان با بیان اینکه متاسفانه از این فاضلابها به عنوان منابع آبی برای محصولات کشاورزی استفاده میکنند که تبعات به دنبال دارد، میافزاید: اگر این مشکلات با برگزاری جلسه حل نشود باید از اهرمهای قانونی برای بهره برداران واحدهای صنعتی و مدیران دستگاهها استفاده کنیم، چون از فرصتهای موجود برای حل مشکلات استفاده نکرده و آنها را به بحران برای کل استان تبدیل میسازند.
دادستان اضافه کرد: متولیان و دستگاههای مرتبط در این زمینه باید سهم خود را در حل مشکل پسابها و پسماندها ادا کنند و با پیشنهاد کارشناسی در کوتاه مدت برای حل مشکلات موجود اقدام کنند.
طرح رفع پسابهای شهرک صنعتی لیا در مرحله مطالعاتی
مدیرعامل شرکت آب منطقهای قزوین میگوید: با تهیه طرحی بدنبال جمع آوری پسابهای صنعتی و هدایت آن به دشت الله آباد ابیک هستیم.
یدالله ملکی میافزاید: در منطقه مورد نظر ۲ مجموعه شهرک صنعتی لیا و پارک الحاقی به لیا قراردارد که شهرک صنعتی لیا تصفیه خانه دارد، ولی پارک به علت نداشتن تصفیه خانه پسآب را به بیرون از پارک هدایت میکند.
ملکی اضافه کرد: این پساب صنعتی از کنار جاده اصلی قزوین به بویین زهرا رهاسازی میشود و مشکلاتی برای ما در جمع آوری و هدایت پسابها ایجاد کرده است.
وی میگوید: مقرر شده با تکمیل و راه اندازی مرحله دوم تصفیه خانه شهرک لیا، پسابهای واحدهای تولیدی پارک الحاقی این شهرک جمع آوری و هدایت شود.
مدیرعامل شرکت آب منطقهای استان اعلام کرد: راهکار کوتاه مدت ما برای رفع این مشکل، تامین اعتبار و انتقال این پسابها به رودخانه ابهررود است.
ملکی در ادامه از تهیه طرحی برای رفع دائمی چالش پسابهای صنعتی لیا خبر داد و اضافه کرد: ما طرحی را آماده کرده ایم که پسابها را جمع آوری و به دشت الله آباد ابیک منتقل کنیم که با این کار تالاب این دشت را احیا میکنیم و ضمن اشتغالزایی جلوی انتشار ریزگردها را هم میگیریم.
یک هزار ۱۷۰ تن گردوغبار در دشت الله آباد
در دشت الله اباد آبیک بگفته مدیرکل حفاظت محیط زیست سالانه یک هزار ۱۷۰ تن گردوغبار وارد استانهای قزوین، البرز و تهران میشود.
بگفته مدیرعامل شرکت آب منطقهای این طرح هم اکنون در مرحله انتشار فراخوان و انتخاب مشاور است و با اتمام مطالعات آن در سال جاری، اجرای آن را به بخش خصوصی واگذار میکنیم.
در جنوب آبیک منطقه داریم که کانون ریزگردها شده است بهترین کار این است که پسابها را استفاده بهینه بکنیم در همین راستا کارگروهی تشکیل دادیم با همکاری محیط زیست و منابع طبیعی تصمیم داریم تمام آبهای پسابهای سطحی را جمع آوری کنیم با خط انتقال لوله تالاب الله آباد منتقل کنیم در آنجا جنگلکاری و کارهای تولیدی ایجاد شود؛ ریزگردها را کنترل کنیم و تالاب را احیا کنیم این کار را از طریق بخش خصوصی انجام خواهیم داد.
نغمت تبدیل به نعمت
منابع طبیعی هم قول داده که زمین در اختیار قرار دهد پسابها را ساماندهی کردیم؛ از آلودگی آب و خاک جلوگیری کردیم هم میتوانیم از این آب برای تولید استفاده کنیم این کار برکات زیادی برای استان خواهد داشت نغمت را تبدیل به نعمت میکنیم.
هم درآمدزایی داشته باشد هم اشتغال هم تولید انشالله این طرح به زودی وارد مرحله مطالعاتی خواهد شد و ارائه میشود مشکل ریزگردها را هم حل خواهد کرد.
امسال مطالعات انجام خواهد شد و به بخش خصوصی واگذار میشود تا آخر سال هم تعیین تکلیف خواهد شد با همکاری استانداری و دستگاه قضایی موانع و مشکلات برطرف خواهد شد و ادامه مصرف این آبها از برای کشاورزی به نفع استان خواهد بود
ملکی میافزاید: البته استفاده از پسابها در مصارف مختلف حتما باید به تایید محیط زیست برسد.
مدیرکل حفاظت محیط زیست استان قزوین نیز میگوید: با توجه به رهاسازی پسابهای صنعتی در این منطقه، بازدیدهای مختلفی از این شهرک و واحدهای تولیدی مورد نظر به عمل میآید و تذکرات شفاهی و کتبی به مدیران و شرکتها داده میشود.
حسن عباس نژاد میافزاید: اگر واحدهای صنعتی ضوابط تصفیه را رعایت نکنند در لیست صنایع آلاینده قرار میگیرند و عوارض آلایندگی از آنها دریافت میشود، اما در نهایت واحدهای آلاینده برای تصمیم گیری نهایی به مراجع قضایی معرفی میشوند.
عباس نژاد همچنین میگوید: سازمان محیط زیست بر تخلیه پسابها و و خروجی واحدهای صنعتی تصفیه خانهها نظارت میکند در زمینه پساب ما دو مقوله داریم یکی میزان پارامترها و منبع پذیرنده؛ در صورتی که هم میزان پارامتر مطابق با استانداردهای محیط زیست باشد و پذیرنده هم تعریف شده باشد تخلیه پساب در آبهای سطحی بلامانع است.
در صورتی که مثلاً این پسابها بخواهد در مصارف کشاورزی استفاده شود سازمان جهاد کشاورزی باید استانداردهای استانداردهای ثانویه علاوه بر استاندارد سازمان محیط زیست تعریف کند یا اگر قرار است در مصارف صنعتی استفاده شود سازمان صمت باید استانداردهای بیشتری جداگانهای تعریف کند و آب را به استاندارد برسانند و سپس مصرف شود
بعد از این که پساب از تصفیه خانه بیرون میآید با شیب ملایم جاری میشود در جهت شمال به جنوب جریان پیدا میکند و مشکل عمده زمانی پیش میآید میزان روانابها به واسطه بارشها افزایش پیدا میکند و ظرفیت تصفیه خانه جوابگوی پساب را نداشته باشد در این صورت مشکلات ایجاد میکند که ممکن است منجر به بو بشود، آبی که آنجا برای کشاورزی استفاده میشود نه مورد تایید ما است نه جهاد کشاورزی.
اگر استانداردهای لازم را رعایت نشود باعث آلودگی آب و خاک و بعضاً هوا خواهد شد و اخطارهای لازم داده میشود تا با هماهنگی نهادهای ذیربط جلوی خروج پساب غیراستاندارد گرفته شود، ولی اگر استانداردهای لازم رعایت شود با تایید محیط زیست میتواند در کشاورزی یا صنعت استفاده شود به شرطی که استانداردهای ثانویه تعریف شده باشد و به آنها برسیم.
نظارت بر واحدهای تولیدی بصورت محسوس و نامحسوس
اما اگر استانداردها رعایت نشود در مصارف کشاورزی به خصوص صیفی جات بار آلودگی را بالا خواهد برد
ما در شهرک صنعتی لیا انواع فعالیتهای صنعتی را از رده ۱ تا ۷ داریم، سازمان حفاظت محیط زیست به صورتهای مختلف به این شرکتها نظارت میکند هم از طریق آزمایشگاههای معتمد هر فعالیتی که صنعت انجام میشود موظفند هر سه ماه یکبار میزان آلایندگی را بصورت خود اظهاری اعلام کنند.
در کنار این ما خودمان به صورت محسوس و نامحسوس نظارت داریم همکاران ما در قالب گشتهای شبانه شهرکهای صنعتی حضور پیدا میکنند آزمایشگاه موظفند به صورت موردی نمونه برداری کنند اگر با استانداردهای سازمان محیط زیست مطابقت نداشته باشد اخطاریه صادر کنند در بعضی مواقع به آنها مهلت داده میشود وضعیت خود را اصلاح کنند در صورتی که به اخطارها بی توجهی شود به مرجع قضایی معرفی میشوند. همچنین شرکت شهرکهای صنعتی نیز وظیفه دارد وضعیت آلودگی شرکتها را رصد بکند و سازمان حفاظت محیط زیست گزارش دهد
چند عامل اصلی آلودگی محیط زیست در استان داریم یکی همین پسابها و تصفیه خانههای است و دیگری تالاب الله آباد یکی از ۲۹ کانون ریزگرد در کشور است که هر روز هم دامنش افزایش پیدا میکند عامل آلودگی دیگر استفاده از پسابها در درختان مثمر و صیفی کاری است
یک کار سیستمی در بین دستگاهها با حمایت استاندار و دستگاه قضا در حال انجام است در کارگروه حفظ حقوق بیت المال و اقتصاد مقاومتی مطرح و بررسی شده و به نتایج خوبی هم رسیده است پسآبی را که الان مشکل داریم و در کار کشاورزی استفاده میشود.
این پساب را باید به جایی که بتوانیم منتقل کنیم به جایی که در راستای سیاستهای توسعه استان استفاده شود این استراتژیهای استان میتواند در بحث کاهش آلودگیها جلوگیری از آلودگیها در منطقه الله آباد کانون گرد و غبار را باید تثبیت کنیم
تالابهای ما وقتی خشک میشوند تبدیل به کانون آلودگی هوا میشوند. شهر آبیک یکی از شهرهای آلوده کشور است؛ یکی از عوامل آلودگی آن همین تالاب خشک شده یعقوب آباد است و خود دشت الله آباد است که سالانه حدود ۱۱۷ هزار تن از آن گرد و غبار بلند میشود این کار سیستمی میخواهد.
بگفته مدیرکل حفاظت محیز زیست بعد از این که تصفیه اولیه انجام شد با مکانیزمهای مورد تایید سازمان آب منتقل شود؛ میتوانیم هم ریزگرد را مهار کنیم، هم تالاب را احیا کنیم، هم در مسیر انتقال آب با همکاری میراث فرهنگی اتفاقاتی بیفتد که گردشگر را جذب کنیم.
در این طرح قرار است، قبل از رسیدن به تالاب چند وتلند طراحی شود و در آنها اتفاقات خوبی از حیث گردشگری بیفتد.
در این راستا دوباره این پسابها استفاده میشوند و با استانداردهای خوبی برای مصارف گیاهی و درختکاری استفاده میشوند این پساب بعد از اینکه از وتلندها رد شد به خود دشت میرسد درختکاری میشود برنامههای اقتصادی در استان را رقم میزند. هم تالاب منتهی به هم دشت را سیراب میکند؛ هم در مبدا و مقصد موجب افزایش گردشگر و رونق اقتصادی پوشش گیاهی آب و هوا خواهد شد.
این طرح، یک طرح پایدار خواهد بود در عرض یکی دو سال جواب خواهد داد و در دراز مدت اثراتش را میگذارد.
عباس نزادمی گوید: این طرح در حال حاضر در مرحله مناقصه است و اسنادش آماده شده و در اختیار چند شرکت قرار گرفته است به محض اینکه اسناد مناقصه آماده شود؛ سازمان محیط زیست و صندوق ملی محیط زیست حمایت خواهد کرد.
بودجه ۷ میلیارد و ۵۰۰ میلیون تومانی برای ساخت یک تصفیه خانه
مدیرعامل شرکت شهرکهای صنعتی استان نیز میگوید: ۷ میلیارد و ۵۰۰ میلیون تومان برای ساخت یک تصفیه خانه یک هزارو ۸۰۰ متر مکعبی در پارک لیا بودجه گرفتیم که حدود ۸۰ درصد پیشرفت فیزیکی دارد با بودجه حدود ۴ میلیارد تومان برای شبکه فاضلاب اتصال به تصفیه خانه اقدام کردیم.
حمید رضا خانپور میافزاید: تورم و مشکلات ارزی نوسانات ارزی مشکلاتی را برای همه پیمانکاران در کل کشور به وجود آورده بخشی از وسایل را خودمان تهیه میکنیم و بخشی را پیمانکاران در حال انجام هستند به خاطر مشکلات تحریمها بخش زیادی از بودجه پروژه تامین نشده، ولی ما جلوی توقف پروژه را گرفتیم و توانستیم کار را با قدرت جلو ببریم.
خانپور اظهار امیدواری میکند: این پروژه در هفته دولت به بهره برداری برسد و تصفیه خانه پارک لیا به تصفیه خانه شهرک صنعتی لیا الحاق خواهد شد
نماینده مردم قزوین، آبیک و البرز در مجلس شورای اسلامی هم میگوید: در حالی که در استان با کمبود آب مواجهیم از پسابها و آبهای سطحی قابل توجه موجود استفاده نکرده ایم.
لطف الله سیاهکلی باید از ظرفیت بخش خصوصی برای استفاده بهینه از پسابها در مصارف قابل مصرف بهره بگیریم و البته وظیفه نمایندگان مجلس شورای اسلامی هم پیگیری امور است و اگر گزارش و بسته پیشنهادی خوب از سوی هر مسئول و کارشناسی ارائه شود قطعا در مجلس آن را پیگیری میکنیم.
قانون حفاظت از خاک برای برخورد با خاطیان مورد استفاده قرار گیرد
مدیر کل مدیریت بحران استانداری قزوین در این باره میگوید: با توجه به تهدیداتی که در این منطقه بر اثر رهاسازی پسابهای صنعتی شهرک وجود دارد با دستگاههای جهاد کشاورزی، آب منطقه ای، راه و شهرسازی، محیط زیست، شرکت شهرکها و راهداری و حمل و نقل جادهای مکاتبه شد تا هرکدام وظایف خود را برای جلوگیری از این تهدیدها ایفا کنند.
قدرت الله مهدیخانی میافزاید: ما از این دستگاهها خواستیم که اقدامات حوزه کاری خود در این زمینه بررسی کرده و نتیجه را ظرف ۲۰ روز به مدیریت بحران اعلام کنند، اما متاسفانه جز شرکت شهرکها هیچ دستگاه دیگری پاسخی در این زمینه ارسال نکرد.
مهدیخانی اضافه کرد: ما از دستگاهها درخواست داریم هرچه سریعتر این مساله را تعیین تکلیف کنند و حتی میتوانند از ماده ۱۴ قانون حفاظت از خاک برای مقابله با رهاسازی پسابهای صنعتی استفاده کنند و با شرکتها و مدیران خاطی برخورد نمایند.
شهرک صنعتی لیا و پارک الحاقی به آن اگرچه در بخشهای مختلف صنعتی و تولیدی از شهرکهای پیشرو استان محسوب میشوند، اما به علت فقدان زیرساخت لازم برای تصفیه پسابها به یک چالش جدی در منطقه تبدیل شده و موجی از نارضایتی شهروندان درخصوص آلایندگی زیست محیطی و بوی بسیار بد ایجاد کرده است.
با توجه به این مساله و ورود مدعی العموم به موضوع، امیدواریم هرچه سریعتر با اجرای طرحهای کوتاه مدت شاهد جلوگیری از رهاسازی پسابها و استفاده بهینیه از آنها باشیم تا در سال جهش تولید ضمن تحقق شعار سال، گامهای عملیاتی و جدی نیز برای حفاظت از محیط زیست و سلامت شهروندان برداشته شود.
نگارنده: علی صفری الموتی