در زندگی امروز بشر شکلات به عنوان یک ماده غذایی تنقلی لذتبخش مصرف میشود، در حدود پنج قرن پیش وقتی برای نخستین بار شکلات از قاره آمریکا خارج شد کارآیی متفاوتی داشت.
به گزارش گروه وبگردی خبرگزاری صدا و سيما، در واقع کاکائو در میان بومیان قوم آزتک در آمریکای جنوبی به عنوان دارو شناخته میشد که میتواند بیماریهای مختلفی از جمله تب، اسهال، آنژین قلبی یا پوسیدگی دندان را درمان کند.
بومیان آزتک اعتقاد داشتند که کاکائو اکسیری الهی از جانب «کوتزالکوتل» خدای باد و خرد است. شاید به همین دلیل زمانی که کارل لینئوس گیاهشناس سوئدی این گیاه را کشف کرد نامش را «تئوبراما کاکائو» گذاشت، متشکل از دو بخش «تئوس» به معنی خدا و «براما» به معنی غذا: «غذای خدایان».
اما این خاصیت شفابخشی کاکائو از کجا میآید؟ یک تحقیق در نشریه علمی «نیچر» نشان میدهد که این خاصیت به وجود غلظت بالای پلیفنول در کاکائو بازمیگردد که ترکیباتی آنتی اکسیدان به شمار میروند. این ترکیبات، که در میوه و سبزیجات نیز وجود دارند از بدن در برابر بیماریهای مختلف محافظت میکنند.
دریانوردان اسپانیایی وقتی برای نخستين بار در سال ۱۵۱۸ به حوالی مکزیک کنونی رسیدند و وارد نتوچیتلان پایتخت قوم آزتک شدند مشاهده کردند که مردم محلی نوشیدنی تلخی به نام شیکلاتل «Chikolatl» را مینوشند. این نوشیدنی در واقع حاوی همان دانههای بوداده و خردشده شده کاکائو بود که با ادویهجات محلی جوشانده شده بود.
هرچند اسپانیاییها در ابتدا چندان از این نوشیدنی خوششان نیامد، با این حال زمانی که دیدند موکتزومای دوم پادشاه آزتکها روزی ۵۰ فنجان از این معجون مینوشد درباره آن کنجکاو شدند و آن را به اروپا آوردند.
در اروپا، اما محبوبیت این معجون زمانی شروع شد که با شکر و عسل مخلوط شد و به نوشیدنی محبوب طبقات بالای جامعه تبدیل شد. مدتی بعد در قرن ۱۹ این معجون را در قالب تختهای تولید کردند و این شکلاتی است که امروزه آن را میشناسیم.
باید گفت هرچند دانههای کاکائو در فرم طبیعی خود دارای مقادیر زیادی از ترکیبات آنتیاکسیدان هستند، با این حال در چرخه تبدیل آن به پودر این خواص تا حدود زیادی از دست میرود تا جایی که کاکائو به شکل دانه در مقایسه با پودر سابیده شده آن ده برابر بیشتر از ماده تشکیلدهنده فلاوانول برخوردار است.
این ماده غلظت اکسید نیتریک فعال در خون را افزایش میدهد. غلظت بالای این مولکول با خاصیت ضدالتهابی، باعث کم شدن امکان تشکیل لختههای خونی میشود و درنتیجه اثر مفیدی بر فشار خون میگذارد.
دانههای کاکائو ماده اصلی تولید شکلات عمدتا در کشورهای آمریکای جنوبی تولید میشوندآسوشیتد پرس لیام کور محقق در دانشگاه هادرزفیلد بریتانیا که به صورت تخصصی بر تاثیر فلاوانول کاکائو بر سلامت بدن میپردازد میگوید فلاوانول کاکائو هچنین جریان خون به مغز را زیاد میکند، امری که باعث محفاظت از مغز و بهبود کارآیی شناختی آن میشود.
در کنار این فواید شناخته شده، همچنین باید گفت که کاکائو میتواند به عضلهسازی برای ورزشکاران کمک کند. یک مطالعه اخیرا نشان داده است که مصرف ۱۵ گرم پودر کاکائو با فلاوانول بالا توانایی عضلهسازی بدن را به مقدار قابل ملاحظهای افزایش میدهد.
هرچند محققان مصرف هر دو نوع شکلات تلخ و شیری را مفید دانستهاند، با این حال میگویند مصرف شکلات تلخ اولویت دارد. چرا که شکلاتهای تلخ تقریبا همیشه نسبت به شکلاتهای شیری مقدار بیشتری فلانول دارا هستند.
برای مثال در ۲۵ گرم شکلات تلخ هفتاد و پنج درصد بیش از ۸۰ میلیگرم فلانول کاکائو موجود است. این در حالی است که مقدار همین ماده در شکلات شیری با وزن مشابه حداکثر به ده میلیگرم میرسد.