به گزارش
خبرگزاري صدا وسيما ؛ کمبود ویتامینها در گروههای مختلف نشانهها و عوارض جدی برای سلامت بدن دارد که گاهي مصرف مکملها برای جبران این کمبود نه تنها کافی نیست بلکه عوارض هم دارد.
متخصصان همیشه بر لزوم اهمیت دریافت مقدار کافی از ویتامینها و مواد مغذی در رژیم روزانه غذایی تاکید میکنند، اما نکته مهمی که بسیاری از افراد جامعه توجه زیادی به آن ندارند، مصرف درست و به اندازه آنها است.
اصولا ویتامینها چه نقشی در بدن ایفا میکنند؟ آیا ریزش مو نشانه کمبود ویتامین B بد بدن است؟ یا پوسته پوسته شدن لبها به دنبال کمبود ویتامین E اتفاق میافتد؟ کمبود ویتامین در بدن با تظاهرات بالینی همراه است یا تنها راه اینکه بفهمیم بدن مان به چه ویتامینهایی نیاز دارد، انجام آزمایش خون است؟
ویتامینها به چند دسته تقسیم میشوند؟ویتامینها نقش حیاتی در سلامت انسانها دارند و وجود آنها در بدن برای ادامه بقا لازم و ضروری است، احتمالا میدانید ویتامینها به دو گروه تقسیم میشوند؛ برخی محلول در آب و برخی محلول در چربی هستند. از طرفی بهترین راه دریافت این ترکیبات موثر رعایت تنوع و تعادل در برنامه غذایی و استفاده مناسب از تمام گروههای غذایی به ویژه میوهها و سبزیجات است.
البته کمبود ویتامینها در بدن، علائم متفاوتی ایجاد میکند که گاهی بسیار خفیف و گاهی خطرناک و غیرقابل جبران است. از این رو میتوان به نقش حیاتی آنها پیبرد. در این میان نشانههای کمبود، با توجه به نوع هر ویتامین در نقاط خاصی از بدن ظاهر میشوند.
نشانههای کمبود ویتامین Aدر موارد خاص، برخی از بیماریها مثل اختلالات جذب و اسهال چرب باعث میشوند، کبد نتواند میزان کافی از این ویتامین راجذب کند و در نتیجه فرد دچار علائمی از کمبود ویتامین آ میشود. این علائم عبارت اند از اختلال در بینایی و شب کوری، اختلال باروری به ویژه در جنس مذکر، سقط خود به خودی، کم خونی و اختلال در سیستم ایمنی؛ به همین دلیل توصیه میشود در صورت مشاهده هریک از این علائم به متخصص مراجعه کنید تا در صورت ابتلا به کمبود شدید ویتامین A اقدامات ضروری صورت گیرد.
نشانههای کمبود ویتامین Dویتامین D توسط نور خورشید در بدن ساخته میشود و در مناطقی که نور خورشید کمتر به زمین میتابد، کمبود این ویتامین بیشتر مشاهده میشود و با علائمی مثل پوکی استخوان در بزرگسالان و نرمی استخوان در کودکان در حال رشد بروز میکند. براساس آخرین تحقیقات، این ویتامین در پیشگیری از ابتلا به افسردگی و برخی از سرطانها موثر است؛ همچنین نقش ویتامین D در پیشگیری از ابتلا به بیماری ام اس هم از دیگر نتایج این تحقیقات است.
نشانههای کمبود ویتامین E و Kاگرچه کمبود ویتامین E و K چندان شایع نیست، اما عوارضی از کمبود این دو ویتامین در مواردی که این کمبود شدید باشد، گزارش شده است. این نشانهها عبارتند از اختلال در انعقاد خون و شکستگیهای استخوانی. در خصوص کمبود ویتامین E هم میتوان به اختلالات عصبی، عضلانی و تولید مثل اشاره کرد.
ویتامینهای گروه B و نشانههای کمبود این ویتامین در بدنویتامینهای گروه B اهمیت بالایی در حفظ انرژی بدن دارند، اما این ویتامین در بدن ذخیره نمیشود و تامین آن از طریق موادغذایی ضروری است؛ البته ویتامین B۱۲ تنها ویتامین گروه B محسوب میشود که دارای ذخایر کبدی برای تامین نیازهای بدن به مدت ۵ تا ۷ سال است و تنها در گیاه خواران مطلق، کمبود آن به چشم میخورد.
ویتامین B۱ یا تیامین از آن دسته ویتامینهایی است که کمبود آن در بدن با نشانههای ظاهری در پوست همراه است، این ویتامین نقش بسیار مهمی در تولید انرژی ناشی از مصرف غذاها در بدن دارد؛ از دیگر علائم کمبود آن میتوان به بیاشتهایی، کاهش وزن و علائم قلبی و عصبی اشاره کرد.
کمبود ویتامین B۲ترس یا حساسیت نسبت به فتوفوبیا، سوزش، خارش و اشک ریزش چشم، کاهش شفافیت بینایی و درد و سوزش لبها و زبان از جمله مهمترین نشانههای کمبود ویتامین B۲ است.
در مواقعی که شدت کمبود ویتامین بالا باشد، بروز مشکلاتی مثل ترکیلوز (شکاف و ترک خوردگی لب)، آنگولار استوماتیت (شکاف در پوست گوشه دهان و شقاق گوشه لب ها)، بثورات چرب پوستی، زبان متورم ارغوانی و افزایش رشد مویرگهای اطراف قرنیه چشم نیز دیده میشود.
علائم کمبود ویتامین B۳در کمبود ویتامین B۳ ضعف عضلانی، بی اشتهایی و سوء هاضمه و بثورات جلدی ایجاد میشود، این کمبود با تغییرات پوستی نیز بروز میکند به این ترتیب که نواحی از پوست که در معرض نور آفتاب هستند (دست ها، بازو، گردن و پاها) دچار ترک خوردگی، تیرگی رنگ و درماتیت پوسته ریزی کننده خواهندشد. حتی گاهی کمبود نیاسین سیستم عصبی را هم درگیر میکند که اغلب با نشانههایی مثل گیجی و منگی، التهاب عصبی و تغییرات دستگاه گوارش به شکل تحریک پذیری و التهاب غشای مخاطی دهان و لوله گوارش همراه است.
کمبود ویتامین B۶ و بروز صرعویتامین B۶ در بدن نقش مهمی دارد و کمبود آن موجب مشکلات پوستی و عصبی در فرد میشود و زمانی که بدن فرد این ویتامین را به میزان کافی ذخیره نکرده باشد، دچار علائمی مانند ضعف، بی خوابی، نوروپاتی محیطی، کیلوز، التهاب زبان، التهاب حفره دهان و اختلال ایمنی سلولی خواهدشد.
شاید تعجب کنید، اما کمبود ویتامین B۶ در درازمدت میتواند فرد را به بیماری صرع مبتلا کند. البته خوشبختانه درمان با پیریدوکسین یا پیریدوکسال فسفات کمک کننده است.