جارو کردن بیکاری

به گزارش خبرگزاری صداوسیمای مرکز خراسان شمالی؛مردم روستای ملاحسن در خراسان شمالی نسل در نسل با تولید یک ابزار کوچک خانگی، نان می خورند حتی با پیشرفته شدن لوازم خانگی و آمدن جارو برقی به خانه ها، بازهم جاروی دستی روستای ملاحسن از پشت در خانه ی کسی دورانداخته نشده است.

روستای ملاحسن شهرک جارو
هر روز صبح مغازه دارها و مردم روستای ملاحسن با همان جاروی دست ساز خودشان جلوی مغازه و کارگاه شان را آب و جارو می زنند و حتی منازل و کوچه های روستا را به یک کارگاه بزرگ جاروبافی تبدیل کرده اند.

علیرضا رحیمی پنجاه سال دارد و می گوید در 15 سالگی تمام فوت و فن کاشت ،برداشت و بافت جارو را از پدرش آموخته است.

آقای رحیمی مجبوراست برای تامین نیروی کار، از روستایی همچون کالیمانی،مهمانک،کشانک و ناظرآباد کارگر بیاورد چون در روستای 600 خانواری ملاحسن بیکار پیدا نمی شودکسی بیکار نیست مگر اینکه توان کار کردن را نداشته باشد و یا فقط در پی پشت میزنشینی و کارمندی باشند .

کار جارو اگرچه به ظاهر ساده اما با ارزش و اشتغال زاست به گونه ای که زمان کشت در هر هکتار 4 کارگر ، زمان برداشت 25 کارگر و زمان جارو بافی 170نفر شغل ایجاد می کند. برای جاروبافی در روستای ملاحسن 5 هزار و 500 نفر شغل ایجاد می شود.

درآمد جارو
از هر هکتار 5 هزار عدد جارو استحصال می شود و این روستا برای یک میلیون خانوار ایرانی جارو تولید می کند. قیمت هرجارو در این روستا 20 هزار تومان است و در فروشگاه های اینترنتی معروف کشوری 40هزار تومان به فروش گذاشته می شود. گردش مالی جارو در این روستای کوچک از 170 هکتار حدود 20 میلیارد تومان است یعنی یک سوم بودجه تملک دارایی های سرمایه ای خراسان شمالی .

البته اگر درآمدهای جدید از محصولات دیگر جارو‌ حساب شود، رقم و ریال خیلی بالاتر می شود.

صنف تولیدکنندگان جارو نداریم
کشت جارو و جاروبافی با تمام درآمدی که دارد شغل محسوب نمی شود محمد نقی کاظمیان مدیر زراعت جهاد کشاورزی خراسان شمالی می گوید گوجه فرنگی و سیب زمینی بیشتر در اولویت ماهستند تا جارو.

این صحبت او برایم عجیب بود بخصوص که امسال دل گوجه کاران از قیمت پایین مثل خود گوجه پرخون بود و کشاورزان می نالیدند.

امین قربانی سرپرست معاونت امور بازرگانی و توسعه و تجارت صمت خراسان شمالی گفت:ما تا پیش از پیگیری شما صنف و کدصنفی برای جارو و جاروبافی نداشتیم او گفت بخاطر پیگیری شما برای این طیف صنف و عنوان رسته صنفی در نظر گرفتیم این خبر خستگی تحقیق گزارش جارو را تا حدودی از تنم بیرون بردوجانی تازه گرفتم درست مثل حیات خانه بعد یک آب و جاروی مرتب زدن.

شاید با این اتفاق یعنی ایجاد صنف تولیدکنندگان جارو،جوان های جارو باف روستای ملاحسن به بیمه ، مزایای بیمه شدن ، دریافت پروانه کسب ، گرفتن مجوز و اخذ وام امید داشته باشند.

با این خبرحتی افرادی مثل آقای ابراهیم نامور که 35 سال بدون هیچ حمایتی مشغول تولید جارو است به بیمه شدن و دریافت پروانه کسب امیدوار شدند .

آقای رحیمی که بیشترین مزارع جارو را در روستای ملاحسن دارد بیش از همه تشنه وام است او سالهاست درپی کارگاه بزرگ در روستای ملاحسن است اما همیشه این آرزویش از کارگاه های 5 نفره بالاتر نمی رود.

در حین گزارش، چند بار مشتریان آقای رحیمی از آذربایجان،خراسان رضوی ، گلستان و چند استان دیکر برای سفارش جارو زنگ زدند شاید بخاطر همین مشتری فراوان است که او اینقدرحرس ایجاد کارگاه بزرگ را می زند.

جارو شتر گیاهان
شاید بخاطر همین دم دستی بودن جارو کمتر کسی متوجه اهمیت این گیاه با ارزش شده است اما این گیاه را در جهان شتر بیابان می دانند هم بخاطر مصرف کم آب و هم مزایای گیاه جارو.

شتر گیاهان برای استانی که با تنش آبی مواجه است و برخی کشاورزانش بخاطر کم آبی می خواهند دست از زراعت بشویند، حکم معجزه را دارد بخصوص که جارو هیچ چیز دور ریختنی ندارد . هر هکتار دو تن برگ علوفه ای می دهد که این مقدار در بازار وانفسای علوفه، طلاست. ساقه های جارو در زمین کود می شود و باعث قوت بیشتر زمین می شود.بذر جارو هم حکایتی دیگر دارد .

یاقوت سرخ بر تاج جارو
باارزش ترین قسمت جارو، دانه های آن است که اهالی روستای ملاحسن بهره کمی از آن می برند هر هکتار 6 تن دانه جارو می دهد یعنی یک و نیم برابر تناژ سویا. بخاطر آشنایی کم مردم درباره مصارف دانه جارو، عمدتا صادرات می شود.

‌‌‌محمود جعفری یکی از اهالی روستای ملاحسن می گوید دلالان دانه های جارو را از ما کیلویی 2 هزار و سیصد تومان می خرند و در کیسه های 25 کیلویی به کشورهای عراق و بخصوص ترکیه صادر می کنند و در آنجا کیلویی یک دلار می فروشند.یعنی 10 برابر قیمتی که در روستای ملاحسن معامله می کنند .

با کمی تحقیق متوجه شدم دانه جاروی ما در ترکیه در این شرایط کرونایی تبدیل به الکل بهداشتی می شود. البته تهیه بنزین از دانه جارو هم مرسوم است ولی در بین مصارف چیزی که برایم جالب بود بحث تبدیل دانه جارو به خوراک طیور بود.

آب در کوزه و ما تشنه لبان می گردیم
چند کیلومتر آن طرف تر روستای ملاحسن مرغداری هاییست که بخاطر کمبود نهاده های دامی در حال تعطیلی هستند و کشاورزان ملاحسنی دانه جارو را به ترکیه می فرستند و ترکیه مشکل دان مرعش را اینگونه حل می کند.

این در حالیست که ترکش کمبود و گرانی خوراک طیور حتی بزرگترین مرغداری تخم گذار خراسان شمالی را با 90 هزار قطعه زمینگیر کرده است این مجتمع را بخاطر این مثال زدم که یک ماه پیش در هفته دولت به بهره برداری رسید و به قول معروف هنوزخبرش تازه است .

البته از انصاف نگذریم در فرایند بررسی یاقوت سرخ دانه های جارو، بایک مرغداری در استان برخورد کردم که صاحبش می گفت وقتی ذرت به دستش نمی رسد، بذرجارو را داخل آسیاب می ریزد و به مرغ ها می دهد و اینطور مشکلش رفع می شد. البته او خبر نداشت که دانه جارو حاوی پروتئین،کلسیم، فیبر و اسید لینولئیک است چیزی که قطعا مشتریان خارجی بذر جارو به آن واقفند که در شرایط تحریم و پیروی از تحریم های ظالمانه اینگونه طالب این محصول خام ما هستند.

نویسنده: ملیحه کیوانپور