انسان در دوران زندگی با حوادث و مسائلی روبه رو میشود که او را نگران و متأثر میسازد. فردی که احساس کند از طرف دیگران مورد ستم واقع شده، اگر برای رسیدن به حقّ خود تلاش کند و نتواند به آن برسد، دچار نگرانی خواهد شد. حال اگر برای زن یا شوهر چنین مشکلی پیش آید و با حالت تأثر وارد خانه شود، ممکن است گلایه کرده و از همسر انتظار داشته باشد که در این شرایط به او کمک کند و از او دفاع نماید؛ و در نتیجه، هرگونه تصوّرِ کوتاهی را در این رابطه دور از انتظار میداند.
همسر در این حالتهای ویژه، باید سعی کند با مهربانی، احترام و دلجویی چنان رفتار کند که از اندوه و تأثر او بکاهد. در چنین شرایطی، سخنان منطقی و محترمانه همسر میتواند اثبات نماید که: من در دفاع از حقّ تو کوتاهی نکرده ام و آنچه مصلحت بوده و توان داشتم انجام داده ام.
در تاریخ میخوانیم: روز عاشورا هنگامی که هلال بن نافع عازم میدان جنگ بود، همسر جوانش از رفتن او ناراحت شده و به شدّت میگریست. امام حسین (ع) متوجّه آن زوج جوان گردیده و به هلال فرمود:
إنَّ أهلک لایطیبُ لَها فِراقُکَ، فَلَو رأیتَ أن تَختارَ سُرُورَها علَی البَراز (۱) همسرت جدایی تو را نمیپسندد، تو آزادی و میتوانی خشنودی او را بر مبارزه با شمشیرها مقدم بداری.
آن امام همام بالاترین حدّ تکریم را نسبت به فرزند و همسر داشت. حتی آنان را مورد عنایت خاصّ خود قرار داد و آنان نیز علاقه وافری نسبت به حضرتش ابراز میداشتند و آنان نیز علاقه وافری نسبت به حضرتش ابراز میداشتند.
مثلاً رباب علاقه وافری به امام حسین (ع) داشت. او در سفر کربلا همراه امام بود و پس از شهادت آن حضرت نیز وفاداریش را به زبان شعر، و نیز در عمل، نشان داد.
منبع؛ ۱) کلمات الامام الحسین (ع)، ص ۴۴۷، فرهنگ سخنان امام حسین (ع)، حدیث ۸.
۲) اعیان الشیعه، ج ۶، ص ۴۴۹؛ اعلام النسا المومنات، ص ۳۴۷؛ منتهی الامال، ج ۱، ص ۳۳۵.
با همسران و فرزندانی که هم فکر ما نیستند ٬ چگونه برخورد کنیم؟هنگامی که پیامبر (ص) از مکّه به مدینه هجرت کرد ٬ مسلمانان مکّه نیز هجرت کردند ٬، امّا بعضی مسلمانان با مخالفت همسر و فرزند خود مواجه شدند ٬ آیه نازل شد که بعضی همسران و فرزندان شما دشمن هستند ٬ از آنان دوری کنید ٬ بعضی مسلمانان مهاجر تصمیم گرفتند که حتی اگر همسر و فرزندانشان توبه کردند ٬ آنان را نپذیرند.
آیه در ادامه میفرماید؛ اگر شما مخالفتهای گذشته آنان را نادیده بگیرید و از آنان درگذرید ٬ برای شما بهتر است و خداوند نیز شما را خواهد بخشید.
«یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا إِنَّ مِنْ أَزْواجِکُمْ وَ أَوْلادِکُمْ عَدُوًّا لَکُمْ فَاحْذَرُوهُمْ وَ إِنْ تَعْفُوا وَ تَصْفَحُوا وَ تَغْفِرُوا فَإِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَحیمٌ» تغابن//۱۴منبع؛ تمثیلات حاج آقای قرائتی ٬ ص۴۵
یاد محبتهای همسر در سیرهٔ پیغمبر (ص)رسول گرامی اسلام (ص) زمانی که حضرت خدیجهٔ کبری (س) از دنیا رفت ٬ مرتب از او یاد میکرد و میفرمود؛ روزی مرا تأیید کرد که همه من را تکذیب کردند ٬ روزی ثروتش را به من داد ٬ که همه ثروتشان را از من بازداشتند ٬ روزی به من ایمان آورد که کسی ایمان نمیآورد.
یاد محبتهای همسردر سیره حضرت علی (ع)فیض کاشانی در محجة البیضاء بیان میکند که حضرت علی (ع) بعد از شهادت حضرت زهرا (س) یک روز به شخصی فرمود؛ میدانی فاطمه چه کسی بود و چه کرد؟ گفت؛ نه آقا ٬ فرمود؛ فاطمه (س) در خانهٔ من آن قدر مشک به دوش کشید که اثر بند مشک روی بدنش ماند ٬ آن قدر با دستش آسیاب کرد که دستش مجروح شد ٬ آن قدر هیزم زیر دیگ غذا گذاشت که لباسش بوی دود گرفت. حضرت دارد زحمات او را یاد میکند و تقدیر و تشکر میکند. این حسّ تقدیر نکتهٔ دقیقی است که یکی از اصول مهمِّ حاکم بر روابط اجتمعای است و طرفینی هم هست.