وی افزود: «افرادی که دستگیر کردهایم، سرپلهای ارتباطی سرکردههای این شبکههای قمار هستند که در خارج از کشور فعالیت میکنند. چندی قبل یکی از این سرکردهها را در خارج از کشور دستگیر و به ایران بازگرداندیم.»
رئیس پلیس فتا ناجا در مورد فردی که به عنوان
پدرخوانده سایتهای شرطبندی شناخته میشود نیز گفت: «این فرد در ترکیه زندگی میکند و اقدامات لازم قضایی-پلیسی برای بازگرداندن او و همدستانش به کشور انجام شده است.»
موارد عجیب شرطبندی در سایتها کم نیست؛ برای مثال اینکه بازیگر سریال بازی تاج و تخت، در کدام سری سریال میمیرد؟ رئیسجمهور فلان کشور چه کسی میشود؟ اسکاتلند در چه سالی از بریتانیا جدا میشود؟ یا شرطبندی بر سر زمان پایان جهان بود! یکی از کاربرها درباره این شرطبندی پرسیده بود حالا به فرض، شرط ما از آخرالزمان درست دربیاید، چه کسی قرار است در بیجهانی جهان، پول بردن شرط را بدهد؟
کاربران در رده سنی ۱۸تا ۳۰سالدر گفتگو با برخی از کاربران این سایتها به بررسی برخی زوایای این موضوع اشاره شده است:
کاربر یکی از این سایتهای شرطبندی که تمایلی به انتشار نامش ندارد مي گويد: کاربران، اولین کسانی هستند که در این سایتها با چهره و هویت رسمی خود میآیند. آنها باید هویت خود را بهطورکامل در فرمهای شناسایی سایت ثبت کنند و بعد از نخستین شارژ و چککردن هویتشان، اکانت آنها از سوی سایت تأیید میشود.
وی ادامه داد: «مشتریان این سایتها معمولا در
رده سنی ۱۸ تا ۳۰ سال هستند؛ هرچند میان آنها برخلاف مقرراتی که سایتها روی تارنمای خود قرار دادهاند، کاربر زیر ۱۸ سال هم هست که با سنهای بالاتر در این سایتها شرط میبندند. یکی از کاربرانی که دیدم، ۱۵ ساله بود؛ هرچقدر اکانت باز میکرد، سایت بعد از مدتی اکانتش را میبست. حدود ۱۰۰ اکانت در سایت باز کرد و تا قبل از مسدودشدن اکانتش و بازکردن این اکانتها شرطهایی میبست.»
از دست دادن مبالغ بالاکاربر دیگری در این باره مي گويد: «خانمی میان کاربرها معروف بود. در نوبتهای مختلف نزدیک به ۷۰ میلیون تومان به حساب سایت واریز کرده بود و همه آن را باخت. معمولا رقمهای بالا امکان باختشان خیلی زیاد است.»
«برای عضویت در سایت، کاربر باید همه اطلاعات و مشخصات کارت ملی و حساب بانکی خود را در اختیار سایت قرار دهد و کارت بانکی حتما باید به نام خود کاربر باشد. بهجز شارژ اولیه، در بیشتر سایتها، کاربر برای هر نوبت شرطبندی، باید حساب خود را با توجه به مبلغ تعیینشده شارژ کند. هر کاربر برای ورود به سایت ابتدا باید ۲۰ هزار تومان خرید اعتبار میکرد و بعد این مبلغ به ۵۰ هزار تومان رسید. شارژ اولیه در سایتهای مختلف بین ۱۰ هزار تا ۵۰ هزار تومان متغیر است. کاربر اگر ببازد هم نمیتواند مبلغ شارژ اولیه خود را برداشت کند؛ چون برداشتها کف دارد و معمولا زیر ۵۰ هزار تومان قابل برداشت نیست.»
به گفته این کاربر، آمار و عدد مشخصی درباره تعدد کاربران این سایتها وجود ندارد و گردش مالی مجموع این سایتها در تاریکی محض است. تعداد کاربران بازدیدکننده سایتهایی که معروفتر و بهاصطلاح معتبرند، روزانه تا هزار نفر هم میرسد؛ اما تعداد کاربرهای فعال و میزان تراکنش آنها در دورههای مختلف، متفاوت است. روزهای جام ملتهای آسیا اوج «شرطبندی کن و ببر» این سایتها بود. ۲۴ساعته صدها کاربر در سایتهای مختلف شرط میبستند.
گردش مالی میلیاردیدر همین ماههای اخیر، طبق گفته چند نفر از کسانی که مدتی در این سایتها کار کردهاند، در سایتهای معروفتر، گردش مالی بالای یک میلیارد تومان بوده و دوره کسادی این سایتها نیز زمان قطعی اینترنت در سال گذشته بود. این سایتها عموما
۲۴ساعته آنلاین هستند و کار پشتیبانها، پاسخدادن به پرسشهای کاربران است.
کاربری به نام «محسن» که میگوید چند ماهی هست وارد بازی این سایتها شده، درباره این شبکههای کلاهبرداری مي گويد: شیفت کاری بیشتر آنها، هشت تا ۱۲ساعته و بدون مرخصی است. اما کار مهمتر پشتیبانها، دادن شماره کارت به کاربران برای پرداخت شارژ است. فرض کنید کاربری در سایت ثبتنام و مبلغ واریزی خود را مشخص کرده؛ پشتیبان در مدت سه تا ۱۰ دقیقه باید شماره کارت و مبلغ و جزئیات هویتی کاربر را چک کند و اگر یک دقیقه بیشتر از زمان تعیینشده باشد، جریمه خواهد شد. پشتیبانها باید شماره کارت را همان لحظه بدهند.
اجاره دادن شماره حسابهای بانکیوی ادامه داد: این شماره کارتها هر چند روز یک بار تغییر و شماره کارت جدیدی جایگزین میشود. این چرخش شماره کارتها هم چند دلیل دارد؛ یکی اینکه پرداختیها نباید در یک کارت بماند و مدیران سایت سریع وجه را به حساب ذخیره خود منتقل میکنند؛ یکی دیگر اینکه امکان شناسایی کارت را پایین میآورد و دست آخر هم، ممکن است این کارتها در پی شکایت یا پیگیری پلیس فتا مسدود شود و به همین دلیل باید سریع یک کارت دیگر جایگزین شود.
به گفته این کاربر، سایت به آنها پولی میدهد و در واقع هویت و حساب بانکیشان را اجاره میکند. آنها هیچ اختیاری در برابر حسابشان ندارند و همه چیز مانند رمز بانکی در اختیار مدیران سایت است. در ازای اجارهدادن حساب به سایت، پول اندکی در حد دو درصد حجم تراکنش به صاحبان حساب داده میشود و البته در برخی موارد هم به نام کاربران حسابهایی باز میشود و مدتی سایت با آن کار میکند و بعد هم مسدود میشود. حالا اگر در این میان فردی هم از حسابی که اجاره داده، پول برداشت کند، پول از حساب کسانی که معرف او بودهاند کم و معرف هم از کار اخراج میشود.
دلالهای اینفلوئنسریدر این میان مجید ابهری آسیبشناس اجتماعی درباره کلاهبردار این سایتهای شرطبندی مي گويد: قماربازی مانند هر بازار دیگری یکسری دلال دارد؛ دلالهایی که اینفلوئنسر اینستاگرامی هستند، طرفدار و البته حرفگوشکن زیاد دارند یا اینکه مانند برخی اینستاگرامرها با تبلیغاتی فریبنده، دل خیلیها را برای «آسان پولدار شویم» به دست میآورند و وسوسه حداقل یک بار تجربهکردنش را به دل طرفداران میاندازند.
ابهری ادامه داد: اینفلوئنسرها کاربران پرفالووری هستند که بسیاری از ما آنها را در شبکههای اجتماعی دنبال میکنیم. گاهی میشنویم که کار پردرآمدی دارند، گاهی روایتهایشان را دنبال میکنیم. گاهی از خود راضی به نظر میرسند، گاهی مهربان و صمیمی میشوند و بعضیهایشان هم کمتر جلوی دوربیناند و بیشتر عکسهای خوش آب و رنگشان را بدون حضور خودشان میبینیم. ویژگی مشترک همه آنها این است که دنبال کننده یا اصطلاحا فالوورهای زیادی دارند و دائم در حال انتشار محتوا هستند. اینفلوئنسرها شغلی دارند که جذاب به نظر میرسد؛ البته اگر به مرحلهای رسیده باشند که بشود اسمش را شغل گذاشت. آنها از منتشر کردن عکس و تصاویر از کارهایی که دوست دارند درآمد کسب میکنند و به روی مخاطبانشان تاثیرگذارند.
اینفلوئنسرهایی که جهت میدهنداین آسیبشناس افزود: واژه یا کلمه اینفلوئنسر (Influencer) در لغت یعنی تاثیرگذار و کسی که قدرت نفوذ روی نظر دیگران و جهتدهی به افکار آنها را دارد. معنی اینفلوئنسر در دنیای مجازی در ابتدا در یوتیوب شکل گرفت و بعد وارد شبکههای اجتماعی دیگر مثل اینستاگرام شد.
به گفته این رفتارشناس، با وجود اینکه تاثیرگذاری و اینفلوئنسری اصطلاح فراگیری به نظر میرسد، در عمل این واژه بیش از هر موضوعی در زمینه مارکتینگ یا بازاریابی به کار رفته است. در واقع بخش بزرگی از افرادی که آنها را تاثیرگذار مینامیم، روی تصمیمگیری مخاطبانشان برای خرید کالا یا خدمات تاثیرگذارند و این اصطلاح بیش از هر چیز بار اقتصادی دارد نه اجتماعی. به همین دلیل صفحههای این افراد کانالهای خوبی برای تبلیغات و بازاریابی و روابط عمومی به حساب میآید. از این جهت سایتهای شرط بندی روی اینفلوئنسرها حساب ویژهای باز میکنند.
مجازات قماربازابهری اضافه کرد: از طرفی، دیگر گرداندگان این سایتهای شرطبندی و قمار، با انتشار تبلیغات با عنوان چندبرابر کردن پول و پولدار شدن یک شبه در فضای مجازی و شبکههای اجتماعی، در ترغیب و وسوسه افراد برای حضور در سایتهای شرطبندی و قمار آنلاین تلاش میکنند. این در حالی است که طبق ماده ۷۰۵ قانون مجازات اسلامی، قماربازی با هر وسیلهای ممنوع بوده و مرتکبان آن به یک ماه تا ۶ ماه حبس یا ۷۴ ضربه شلاق محکوم خواهند شد.
بانکها میتوانند دامین را درکنار IP شناسایی کنندشایان عرفانیان کارشناس دیجیتال مارکتینگ و تولید محتوا درباره امکان برخورد با سایتهای شرطبندی به خبرگزاری ایسنا گفته بود: «اگر شما از یک IP یونیک متصل به درگاه بانکی استفاده کنید و آن را میان ۱۰۰ وبسایت اشتراک دهید،۱۰۰ وبسایت میتوانند به سیستم بانکی دسترسی داشته باشند. در صورتیکه بانکها فقط روی ای. پی حساسیت نداشته باشند و دامین را هم بررسی کنند، چنین اتفاقی نمیافتد. چون سایتهای شرطبندی بیشتر از دامینهای cv , im و دیگر دامینها استفاده میکنند یا دامین آنها مدام تغییر میکند.
به گفته عرفانیان، محدودیت دامین اگر در سیستم بانکی اعمال شود، در کمتر از ۲۴ ساعت میتوانند همه سایتهای شرطبندی را شناسایی کنند. به زبان سادهتر، بانکها میتوانند دامین را درکنار آی. پی شناسایی کرده و در این صورت قادر خواهند بود دامینهای متخلف را بلاک کنند تا دسترسی اتفاق نیفتد.
اقدامات بانک مرکزیباتوجه به این کلاهبرداریها، بانک مرکزی به موضوع شناسایی درگاههایی که مرتبط با قمار و شرطبندی فعالیت میکنند ورود کرده و با همکاری پلیس فتا و دادستانی پروژههای مهمی برای مبارزه با این مقوله طراحی کرده است که یکی از پروژههای عملیاتی شده، فراهم آمدن امکان
شناسایی هوشمند درگاههای قمار و شرطبندی است.
آنگونه که امیر مهاجر مدیر ارشد امنیت اطلاعات بانک مرکزی گفته، اوایل امسال با تشکیل کارگروه تخصصی با همکاری بانک مرکزی، دادستانی و پلیس فتا، آییننامهای تدوین و به شبکه بانکی نیز ابلاغ شده که روند اجرایی شدن آن به صورت مستمر توسط کارشناسان این بانک رصد و ارزیابی میشود.
در واقع جذب کاربران با ارقام مختلف حتی اندک، بهانهای برای شروع و ورود به این سایتهای شرطبندی با القاب تحریککننده است. آنچه که انتظار میرود، برخورد قاطع و جدی با متولیان و پشتپردههای این سایتهای شرطبندی است که هر روز بر دامنه تبلیغات آن در شبکههای اجتماعی با جملات محرکی همچون «زندگی لاکچری حق شماست و پولدار شوید» گستردهتر میشود. اما این زندگی لاکچری، نصیب تبلیغکنندگان و بانیان این سایتها میشود که در قمار یکطرفه، پولهای کاربران این سایتها را به جیب میزنند.