گزارش مکتوب:
نمونه‌هایی که نمونه شدند
خلاقیت دو دانش آموخته منابع طبیعی، چهارمحال و بختیاری را در زمره سه تولیدکننده برتر نشاء گیاهان دارویی ایران قرار داد.
باوری که در ناباوری به ثمر نشست:
"سجاد صالحی" و "شهباز محرابی" دو دوست و دانش آموخته گان کارشناسی ارشد منابع طبیعی، که تولید نشاء گیاهان دارویی را برای نخستین بار از حیاط خانه به مساحت ۶۰متر و با ۲۰میلیون ریال سرمایه آغاز کردند.
جوانانی که به گفته خودشان هیچ کس حتی خانواده و دوستانشان کار آنان را جدی نمی‌گرفت، اما با توکل به خدا وپشتکار امروز به افرادی نمونه در احیا وتوسعه گیاهان دارویی تبدیل شدند و چهارمحال و بختیاری را در زمره سه استان تولیدکننده نشاء گیاهان دارویی کشور قرار دادند.
"سجاد صالحی" می‌گوید: انواع گونه‌های گیاهی خاص و نادر (اندمینک) استان چهارمحال و بختیاری را در مدت پنج سال شناسایی و نشاء آنها را تولید کردیم، آنهم تولیدی که علاوه بر تامین مالی زندگی خودمان، نان آور خانواده‌های بسیاری در کشور شد.
"سجاد صالحی" و "شهباز محرابی" تنها دو نمونه از دانش آموختگانی هستند که با تکیه بر توان داخلی جریان ساز تحولات توسعه‌ای و اقتصادی مهمی در کشور شده اند.
مدیرباغبانی سازمان جهادکشاورزی استان می‌گوید:
خلاقیت سجاد صالحی و شهباز محرابی به عنوان اولین تولیدکنندگان نشاء گیاهان دارویی در استان رسیدن به سطح سه هزار هکتاری کشت این محصولات را تا پایان برنامه ششم توسعه در چهارمحال و بختیاری تسهیل و تسریع کرده است.
به گفته‌ی مدیر باغبانی سازمان جهادکشاورزی چهارمحال و بختیاری هم اکنون هزار و ۴۵۰هکتار از اراضی استان به کشت گیاهان دارویی اختصاص یافته است که از این سطح، نزدیک به ۴۰۰هکتار آن بصورت نشایی هستند و مابقی به صورت قلمه و پیاز کشت شده اند.
ابراهیم شیرانی افزود: این دو جوان باتولید سالانه ۵۰۰هزار اصله نشاء، چهارمحال و بختیاری را در زمره سه استان برتر کشور در تولید نشاء گیاهان دارویی قرار دادند.
مدیر باغبانی جهاد کشاورزی استان تاکید کرد: این دو نخبه علمی هم اکنون توصیه‌های ترویجی در زمان کشت، داشت و برداشت گیاهان دارویی را برای کشاورزان ۵۰روستای استان اجرا می‌کنند و این چرخه را تا بازاریابی و فروش محصولات کشاورزان ادامه می‌دهند که این اقدام موجب ترغیب کشاورزان به کشت گیاهان دارویی شده است.
گنجینه های نهان در دل خاک:
رئیس مرکز تحقیقات کشاورزی چهارمحال و بختیاری هم می‌گوید: ۴۰۰گونه گیاه دارویی در استان شناسایی شده که ۷۰نوع از آنها انحصاری این استان هستند و در هیچ جای دنیا وجود ندارند.
حسن جهانبازی با اشاره به وجود ۴۰۰هزار هکتار اراضی دیم وکم بازده در چهارمحال و بختیاری افزود:
قابلیت کشت چهار فصل سال، چند ساله بودن، ارزش افزوده بالا، آفت ناپذیری و مصرف بهینه آب، مهمترین ویژگی کشت گیاهان دارویی است که به عنوان یک منبع تولید ثروت مغفول مانده است.
ثروت مغفول:رئیس مرکز تحقیقات جهادکشاورزی استان به درآمدزایی چند نمونه گیاه دارویی اشاره و تاکید کرد:
آویشن با برداشت هزار و ۱۶۶کیلوگرم درهر هکتار و و نرخ فروش ۶۰۰هزار ریالی هر کیلوگرم بیش از ۷۰۰میلیون ریال و موسیر با متوسط برداشت ۵تُن در هر هکتار و نرخ فروش ۵۰۰هزار ریالی به ازای هر کیلوگرم بیش از دومیلیارد و ۵۰۰میلیون ریال، برای کشاورزان درآمدزایی دارد، در حالیکه بهترین محصول زراعی، در مطلوبترین شرایط در هر هکتار، بین ۲۰۰تا۳۰۰ میلیون ریال برای کشاورزان درآمد خواهد داشت.
مجری طرح گیاهان دارویی وزارت جهادکشاورزی هم می‌گوید: تنوع جغرافیایی، اقلیم و آب و هوا، ایران را به یکی از کشور‌های مستعد رویش گیاهان دارویی بومی و غیربومی تبدیل کرده است به طوری که تا کنون دوهزار و ۳۰۰گونه آنها شناسایی شده اند.
حسن زینعلی افزود: پارسال تنها ۵گونه ازاین گیاهان از جمله، زیره، حنا، گل محمدی، زعفران و گل گاو زبان، ۴۵۰میلیون دلار برای کشور ارزآوری داشته است.
وی افزود: گردش مالی از فروش گیاهان دارویی در جهان سالانه بیش از ۱۰۰میلیارد دلاراست که باوجود زیرساخت‌های مناسب درکشور، متاسفانه سهم ایران تنها ۴دهم درصد است.
مجری طرح گیاهان دارویی وزارت جهادکشاورزی می‌گوید:
متاسفانه از ۱۰درصد این ظرفیت هم استفاده نشده است در صورتی که درآمد ناشی از آن می‌تواند جایگزین صادرات نفت شده و علاوه بر کسب ثروت بسیار، اشتغال خوبی هم برای جوانان رقم زند.
زینعلی می‌گوید: هم اکنون تولیدگیاهان دارویی بومی، راز ماندگاری بسیاری از شرکت‌های داروسازی باسود دهی بالا درشرایط تحریم شده اند.
زیره ای که به کرمان می رود:
به گفته‌ی مجری طرح گیاهان دارویی وزارت جهادکشاورزی اسانس بالا و اثربخشی موثر باعث شده تا شرکت‌های تجاری بزرگ دنیا اصلی‌ترین متقاضیان گیاهان دارویی ایران باشند.
زینعلی می‌گوید: در حالی که بهترین آویشن دنیا، نوع شیرازی است، اما به دلیل شناخت ناکافی، برخی از تولیدکنندگان داخلی، ازنوع وارداتی این محصول استفاده می‌کنند.
دکتر زینعلی افزود: متاسفانه گیاهان دارویی مثل تخم شربت وسیاه دانه را ایرانیان به دنیا معرفی کردند، اما حالا سالانه ۴تا۵هزار تُن از این محصولات به کشور وارد می‌شود، در حالی که کاملا قابلیت کشت در اقلیم ایران را دارند.
وی افزود: امروزه ۱۰۰میلیون نفر در چین با کشت گیاهان دارویی مشغول به کارند در حالی که رویشگاه بهترین گیاهان دارویی ایران است و جمعیت شاغل در این حوزه بسیار کم و ناچیز است.
گیاهان دارویی، ثروت بدون مرز:
حال باوجود این ظرفیت غنی متاسفانه هنوز درکشورمان و در استانی همچون چهارمحال و بختیاری صنایع تبدیلی ایجاد نشده است.
مدیرکل جهادکشاورزی استان می‌گوید: بسیاری ازگیاهان دارویی استان همچون کتیرا و آنغوزه که بهترین نوع آنها مختص رویشگاه‌های چهارمحال وبختیاری است به صورت خام از کشور صادر و پس ازفرآوری با صد‌ها برابرقیمت به صورت بهداشتی ودارویی وارد کشور می‌شود.
ابراهیمی افزود: اگر رویشگاه‌ها تنها محل برداشت گیاهان دارویی شوند ریشه کن ونابود می‌شوند، اما امروز با اهلی سازی و زراعی کردن کشت گیاهان دارویی گام مهم برای یک حرکت بزرگ برداشته شده است.
وی گفت:حالا ایجاد صنایع تبدیلی بهترین فرصت سرمایه گذاری وسود آوری حتی در شرایط تحریم خواهد بود چراکه با تحقق این مهم بخش عمده‌ای از اقتصاد بدون نفت که مورد تاکید مقام معظم رهبری است با صنایع تبدیلی گیاهان دارویی محقق خواهد شد.
لزوم تحولی در بخش کشاورزی:
در واقع گلخانه کوچک سجاد صالحی و شهباز محرابی در ۶۰مترمربع خانه پدری تنها یک نمونه از کار‌های بزرگی است که از دل مکانهای کوچک، اما با همت‌های بلند اجرایی شده و به ثمر نشسته است و امروز نیازمند حمایت مسئولان و متولیان امر جهت توسعه روز افزون است.
مجری طرح گیاهان دارویی چهارمحال و بختیاری می‌گوید: سجاد صالحی وشهباز مهرابی دوسال پی در پی به عنوان تولیدکنندگان برتر گیاهان دارویی کشور شناخته شده اند.
خانم شیخ سامانی افزود: این دوجوان، استعداد‌هایی هستند که با پشتوانه غنی علمی درآمد زایی از گیاهان دارویی را محدود به سفره خودنکردند ونان به سفره دیگران هم برده اند.
سجاد صالحی، این دانش آموخته منابع طبیعی می‌گوید: درمدت پنج سال کار علمی وتحقیقاتی درزمینه شناخت گیاهان دارویی وتولید نشاء به گردش مالی سالانه ۴۵میلیارد ریال رسیده ایم.
آقای شهباز مهرابی هم می‌گوید:نشاء خوب و همراهی با کشاورزان از زمان کاشت، داشت و برداشت منجر به تولید گیاهان دارویی با کیفیت شد، به طوری که بیش از ۱۰۰عمده فروش و خرده فروش و ۶شرکت فعال در زمینه گیاهان دارویی از خریداران ثابت محصولات ما هستند و سالانه تنها از فروش گیاهان دارویی بیش از ۱۵میلیارد ریال سود خالص کسب می‌کنیم.
این دو نخبه علمی معتقدند
با حمایت گسترده متولیان هر گوشه‌ای از خاک حاصلخیز کشور می‌تواند بدون کمترین آسیب زیست محیطی به گلخانه‌ای طبیعی از گیاهان دارویی و گنجینه‌ای غنی از ثروت و درآمد تبدیل شود.
اما آنچه مهم است اینکه با تلاش این دو جوان نخبه امروز چهارمحال و بختیاری به سومین استان تولیدکننده نشاء گیاهان دارویی در کشور تبدیل شده است جوانانی که با توکل برخدا و پشتکارشان امروز نمونه‌هایی در احیا و توسعه گیاهان دارویی کشور هستند، بنابراین با تکیه بر ظرفیت‌های داخلی و بکارگیری دانش نخبگان کشور در سال جهش تولید می‌توان گامی عملی برای تحقق اهداف اقتصادی کشور و توسعه پایدار برداشت اهدافی که کشت گیاهان دارویی به عنوان ثروتی نهفته دردل خاک این مرزوبوم یکی از راه‌های تحقق آن است.