در این مطلب وب گردی، مهمترین اصولی کوهپیمایی را با شما به اشتراک می‌گذاریم.
به گزارش وب گردي خبرگزاري صدا وسيما؛ چه از آن دسته کوهنوردان حرفه‌ای باشید که سالیان سال است کوهنوردی می‌کند و چه فردی که صرفا علاقه به کوهنوردی و کوهپیمایی دارد و می‌خواهد برای اولین بار کوهپیمایی کند، لازم است اصول و مواردی رعایت شود که این فعالیت لذت بخش برایتان به کابوسی فراموش نشدنی بدل نشود. هر کاری اصولی دارد و رعایت این اصول در محیطی مانند کوه که همراه با مخاطرات است، نیاز به توجه و رعایت بیشتر دارد.
تفاوت کوهنوردی و کوهپیمایی چیست؟
ممکن است در نگاه اول تصوّر کنید که کوهپیمایی همان کوهنوردی است، امّا چنین نیست و تفاوت‌هایی میان آن‌ها وجود دارد. کوهپیمایی راه‌پیمایی در کوه است و بدون استفاده از ابزار فنی کوهنوردی و گذر از مسیر‌های سنگی و یخی، مسیر‌های کوهستانی را پیمایش می‌کند در صورتی که کوهنوردی یا mountaineering می‌تواند همراه با ابزار فنی و تخصصی یا درگیر شدن در مسیر‌های دشوار سنگی و یخی باشد؛ بنابراین لازم است بدانید که هدف کوهپیمایی گذر از مسیر‌های مشخص و دیدن مناظر بی‌نظیر است؛ لذا اگر علاقمند به فتح قله هستید باید کوهنوردی را دنبال کنید، زیرا در کوهپیمایی هدفمان فتح قله نیست.
چطور برای کوهپیمایی برنامه‌ریزی کنیم؟
مهم است پیش از حرکت یک برنامه مشخص داشته باشیم تا بر اساس آن توان بدنی، تجهیزات، آب و هوا و سایر موارد را تنظیم کنیم. نمی‌توان دل به دریا زد و بی برنامه خود را به کوه سپرد! بنابراین مواردی که در برنامه‌ریزی لازم است لحاظ کنیم را در زیر بررسی می‌کنیم:
- سعی کنید تنهایی به کوهپیمایی نروید و حدقل سه نفر همراه داشته باشید و لازم است همه اعضای گروه از برنامه خبر داشته باشند.
- برنامه کوهپیمایی‌تان را با توجه به تجربه، تجهیزات، مهارت و آمادگی جسمانی خود و همراهانتان برنامه‌ریزی کنید، چون در غیر این صورت با مشکلات مختلفی مواجه خواهید شد.
- آب و هوا در سفر مخصوصا کوهستانی بسیار مهم است. لازم است در آب و هوای مناسب برنامه‌ریزی کنید که دچار سانحه نشوید. اگر هم به محض شروع مسیر باهوای متغیر و متفاوت با هواشناسی مواجه شدید حتما برنامه را لغو کنید.
- پیش از شروع برنامه حتما درباره مسیر و مناطق اطرافش اطلاعات دقیق و به روز کسب کنید.
- سعی کنید یکی از نزدیکان یا دوستانتان را از برنامه مطلع کنید، زیرا نبود آنتن در مسیر‌های کوهستانی مانع از برقراری ارتباطتان با دیگران می‌شود. همچنین در صورت بروز حادثه، مطلع بودن فردی از سفرتان می‌تواند زمینه کمک رسانی بهتر را فراهم کند.
- در هر سفر ممکن است تجربیات و نکات جدیدی یاد بگیرید. می‌توانید در هر برنامه از این نکات جدید استفاده کنید تا برنامه‌های دقیق‌تری بچینید.
- فراموش نکنید که اگر قصد برگشت دارید، تا قبل از ساعت ۱۴ اقدام به برگشت کنید که به تاریکی هوا مواجه نشوید.
چطور در کوهپیمایی مسیریابی کنیم؟
از اصول مهم و لازم کوهپیمایی، مسیریابی است. برای مسیریابی صحیح لازم است نقشه‌خوانی و کار با GPS و قطب‌نما را بلد باشید. درست است گاهی در مسیر تابلو‌هایی برای راهنمایی مسافران نصب شده، امّا علاوه بر آن نقشه‌خوانی هم باید بدانید.
سعی کنید از مسیر اصلی و پاکوب خارج نشوید و پاکوب جدید ایجاد نکنید. برای اینکه در بازگشت به مشکل تاریکی و هوای سرد شب‌های کوهستان برنخورید، به موقع برگردید و روی شیب و مسیر‌های کنار پرتگاه ندوید.
چه مواد غذایی برای کوهپیمایی مناسب است؟
نکته مهم دیگر تغذیه حین کوهپیمایی است. حتما می‌دانید که در چنین سفرهایی، اولویت سبک حرکت کردن است؛ بنابراین نباید کوله‌مان را با مواد و وسایل غیرضروری پر کنیم. مواد غذایی از وسایلی هستند که کوله را سنگین می‌کنند، بنابراین باید آگاهانه خوراکی‌هایی برداریم که با حجم کم بیشترین انرژی را به ما بدهند. از طرفی، مواد غذایی انرژی کافی برای ادامه مسیر به ما می‌دهند، هر قدر هوشمندانه‌تر خوراکی‌ها را انتخاب کنیم، توان و حال بهتری در مسیر داریم. بهتر است مواد غذایی که برمي دارید شامل پروتئین، چربی و کربوهیدرات به نسبت ۴:۱:۱ باشد. سعی کنید مواد غذایی خشک و چیز‌هایی که به گرم و سرد کردن نیاز ندارند به همراه داشته باشید. همچنین مواد غذایی مصنوعی و شیمیایی برای کوهپیمایی توصیه نمی‌شود.
علاوه بر این‌ها، آب و محلول ORS یا ترکیب نمک، شکر و آب بسیار مهم هستند که دچار افت آب و گرمازدگی نشویم. علاوه بر این، همراه داشتن فلاسک کوچکی برای نوشیدنی گرم، لذت بیشتری در سفر برایمان فراهم می‌کند.
چه تجهیزاتی برای کوهپیمایی نیاز داریم؟
هر سفری نیاز به تجهیزات مناسبش دارد که سفر را برایمان ساده‌تر می‌کند و در شرایط اضطراری ما را از خطرات حفظ می‌کند. درست است که کوهپیمایی مانند کوهنوردی‌های حرفه‌ای نیاز به تجهیزات تخصصی و خاص ندارد، امّا حداقل‌ها و تجهیزاتی نیاز دارد که سفر را برایمان لذت بخش‌تر می‌کند:
پوشاک مناسب: بسته به منطقه و فصل حرکت، پوشاکی که برای کوهپیمایی انتخاب می‌کنید متفاوت می‌شود، امّا به صورت کلی پوشاک مناسب کوهستان شامل سه لایه است: لایه زیرین از جنس فیلیس است و باعث می‌شود گرمای بدن حفظ شود و دیر خیس و زود خشک می‌شود. لایه بعدی از جنس فیلیس ضخیم است که آن هم مثل لایه زیرین زود خشک و دیر خیس می‌شود و علاوه بر آن سبک و راحت است و ضد باد است. لایه بیرونی هم ضد آب و باد است و کلاهی متصل دارد و باید قابلیت تنفس داشته باشد. این پوشاک بیرونی معمولا در کوهستان به رنگ‌ها فسفری و مشخص است که افراد راحت همدیگر را پیدا کنند.
کفش کوهپیمایی: قرار است پاهایتان در مسیر شما را راه ببرند، بنابراین اگر کفش مناسبی انتخاب نکنید، همان ابتدای مسیر لنگتان می‌گذارند؛ بنابراین کفش سبک، راحت و ضدآب انتخاب کنید، ترجیحا ساق‌دار باشد که از پیچ خوردن پا محافظت کند، دارای اصطکاک باشد که به راحتی لیز نخورید و گرم باشد که در آب و هوای سرد، پایتان درون کفش یخ نکند.
کوله پشتی: وسیله دیگری که به اندازه قبلی‌ها اهمیت دارد، کوله پشتی است. سعی کنید کوله‌پشتی استاندارد با اندازه مناسب بردارید که در مسیر طولانی خسته نشوید. برای برنامه یک روزه، کوله ۴۰ لیتری مناسب است.
سایر لوازم: جوراب، دستکش، کلاه مناسب و ضخیم، گتر (در مسیر‌های برفی)، کیف بقا، چراغ پیشانی، باتوم، عینک آفتابی و کرم ضد آفتاب.