شصت سال پیش، ارتش آمریکا نخستین بار از عامل نارنجی - ماده شیمیایی و سم علف کش بسیار قوی - در جنگ ویتنام استفاده کرد.
به گزارش سرویس بین الملل خبرگزاری صدا و سیما، شبکهی تلویزیونی راشاتودی با اشاره به پیامدهای ماندگار جنگ ویتنام گزارش داد: «شصت سال پیش در چنین روزی، ارتش آمریکا نخستین بار از عامل نارنجی - ماده شیمیایی و سم علف کش بسیار قوی - در جنگ ویتنام استفاده کرد. استفادهی غیرتبعیض آمیز از این سم علف کش بسیار قوی سبب شد میلیونها غیرنظامی ویتنامی در معرض آسیب جدی قرار بگیرند و همچنان از پیامدهای ماندگار این عامل شیمیایی رنج بکشند.
بر اساس این گزارش، نظامیان ارتش آمریکا در جنگ ویتنام هزاران تن سم علف کش بسیار قوی بر فراز مناطق جنگلی آن کشور پاشیدند تا ابزار پوشش و استتار دشمن را از بین ببرند. اما پیامدهای ماندگار این مادهی سمی و شیمیایی، سلامت میلیونها غیرنظامی ویتنامی را به شدت تحت تاثیر قرار داد و آنان را برای همیشه دچار نقض عضو کرد.
نِگُیِن تای پونگ تان، مدیر مرکز بازپروری در ویتنام گفت: «نزدیک به پنج میلیون نفر در ویتنام هستند که همچنان از بیماریهای مزمن غیرقابل درمان ناشی از استفاده از عامل نارنجی رنج میکشند. این افراد نمیتوانند زندگی عادی داشته باشند و یا کار پیدا کنند.»
به گفتهی انجمن قربانیان عامل نارنجی در ویتنام، نزدیک به پنج میلیون نفر در معرض این مادهی سمی قرار گرفتند.
نگون تان، کهنه سرباز جنگ ویتنام گفت: «من سربازی ساده در جوخهی بمبگذاری بودم. وظیفهی من این بود که مسیر را پاکسازی و هر چیزی سد راه بود، تخریب کنم. آن منطقه را سم پاشی و مسموم کرده بودند، اما ما خبر نداشتیم؛ مثل همهی مردم به زندگی مان پرداختیم، اما هنگامی که بچه دار شدیم فهمیدیم چه بر سرمان آمده است!»
آمار و ارقامی که دولت ویتنام منتشر کرده نشان میدهد چهارصد هزار شهروند ویتنامی در جنگ با آمریکا کشته شدند و بیش از ۱۵۰ هزار کودک ناقص و معلول ذهنی و جسمی متولد شد.
عامل نارنجی سبب میشود نوزادان با عقب ماندگی ذهنی، شکاف کام و لکنت زبان و انگشتهای اضافی در دست و پا متولد شوند.
به گفتهی مدیر مرکز بازپروری در ویتنام، پس از پایان جنگ و عادی شدن شرایط، هنگامی که بازماندگان جنگ ازدواج کردند و بچه دار شدند، آنگاه بود که فهمیدند عامل نارنجی چه صدمات و نقصهایی برجاگذاشته است. در سال ۱۹۸۲، دوقلوهای بهم چسبیدهای را از شمال ویتنام به مرکز بازپروری آوردند؛ والدین شان ترسیده و شوکه شده بودند؛ پدر خانواده خیلی زود آنان را ترک کرد.
آمریکا هنوز مسئولیت استفاده از عامل نارنجی و پیامدهایی را که در ویتنام برجا گذاشته نپذیرفته است.
این در حالی است که نظامیان پیشین ارتش آمریکا هم به علت قرار گرفتن در معرض عامل نارنجی هنوز از زخمها و آسیبهای به جا مانده رهایی پیدا نکرده اند.
فرماندهی بازنشسته نیروی دریایی ارتش آمریکا در گفتگو با راشاتودی دربارهی پیامدهای قرار گرفتن در معرض این عامل شیمیایی توضیح داد و گفت تلاشهای کهنه سربازان جنگ ویتنام برای دریافت خسارت از ارتش به جایی نرسیده است.
وکیل جان ولز گفت: «هم اکنون ۱۱۰ هزار دعوی در دادگاه ثبت شده که برخی از این دعویها را یک شخص مطرح کرده؛ یعنی یک نفر چندین دعوی ثبت کرده است. اما شاید بین ۶۰ تا ۷۰ درصد این افراد، مشکل داشته اند. همین امروز موردی داشتیم که در معرض سم علف کش قرار گرفته بود. از این سم اساسا برای از بین بردن برگ علفهای هرز استفاده میشود. عامل نارنجی را به این علت این چنین نامگذاری کردند که نواری نارنجی رنگ دور ساقهی گیاه وجود داشت؛ عامل آبی، نوار آبی داشت؛ عامل صورتی، نوار صورتی داشت و به همین ترتیب. تا جایی که ما میدانیم عامل نارنجی یکی از بدترین سموم علف کش بود، اما دیگر علف کش ها، مواد شیمیایی یکسانی داشتند.»
تولید کننده عامل نارنجی، شرکت شیمیایی مونسانتو، یکی از بزرگترین تولید کنندگان این مادهی سمی است که در جریان جنگ ویتنام، آن را در اختیار ارتش آمریکا قرار داده است. این شرکت ادعا میکند چگونگی استفادهی ارتش از مواد شیمیایی تولید شده در آن، مسئولیتی برایش ایجاد نمیکند! اما جان ولز بر این باور است برای جلوگیری از رقم خوردن رویدادی غم انگیز همچون جنگ ویتنام، باید بیشتر تلاش میشد.
وی گفت: «فکر میکنم دستگاه مسئول رسیدگی به امور کهنه سربازان بیش از اندازه درگیر بوروکراسی اداری است. آنها در پردازش دادخواستها مشکل دارند؛ در یک مورد دو سال و نیم طول کشید تا دادگاه رای بدهد. تنها به ۶۰ درصد از دعویهای ثبت شده رسیدگی شده است. واقعا باید افرادی برای رسیدگی به موارد تعیین کنند و نه تنها به شکایت غیرنظامیها بلکه به شکایت نظامیان ارتش هم رسیدگی شود. امیدوارم آمریکا درس گرفته باشد، زیرا زمان بسیار طولانی صرف کردیم تا درد و رنجی ناگفتنی بر مردم وارد سازیم در حالی که اصلا نیازی به این کار نبود! جنگ ساده نیست؛ هرگز اینطور نبوده است، اما باید هر کاری از دستمان برمی آید انجام بدهیم تا از پیامدهای جنگ برای همهی مردم کاسته شود.»