کشف فسیل تمساح کوچک دوره ژوراسیک

به گزارش گروه وبگردی خبرگزاری صدا و سیما، به گفته پژوهشگران، این گونه تازه کشف شده به نام «‏بِرکه‌سوکِس ملیگراندنسیس» (Burkesuchus mallingrandensis)، جانوری نسبتا کوچک به طول ۷۰ سانتی‌متر و عضوی از گروه «مزویوکروکودیل‌ها» (Mesoeucrocodylia) بوده است که همه تمساح‌های زنده و خویشاوندان آن‌ها را در بر می‌گیرد.

 

 

دانشمندان در این مطالعه که در مجله «ساینتیفیک ریپورتز» (Scientific Reports) منتشر شده است، فسیل‌های به‌جا مانده از جمجمه، ستون مهره‌ها و بخش پایینی پیکر این جانور را که در لایه‌های «سازند توکی» (Toqui Formation) گردآوری شده بود، بررسی کردند. سازند توکی یک از سازند‌های زمین‌شناسی بیرون‌زده از کوه‌ها است که در کنار رود‌های مایتنس و هورکتا در جنوب شیلی واقع شده است.

 

آن‌ها می‌گویند اجداد تمساح‌ها با دایناسور‌های عظیم هم‌عصر بوده‌اند؛ یعنی همان زمانی که خزنده‌پایان غول پیکر و گونه‌های گیاه‌خوار کوچک‌تر از قبیل کلیسور (Chilesaurus diegosuarezi) در منطقه آمریکای جنوبی امروز زندگی می‌کردند.

 

دانشمندان در این بررسی یادآور می‌شوند: «در ضمن ابعاد پیکر این جانور -طول کلی کمتر از یک متر- با آن رده‌بندی که برای اغلب گونه‌های تمساح دوره تریاس و ژوراسیک رایج است، سازگاری دارد.»

 

فسیل استخوان ران این جد بزرگ تمساح‌ها نشان می‌دهد که این جانور «فاصله‌ای پهن بین دو پا» و حرکت و شیوه راه رفتنی بر پایه دُم داشته که به الگوی حرکت کروکودیل‌های امروزی در زمان شنا و روی آب شبیه است. محققان با بررسی اندام جلویی [فسیل این جانور]می‌گویند که نیای تمساح‌ها احتمالا حالت بدن راست و صاف‌تری از آنچه در تمساح‌های امروزی می‌بینیم، داشته است؛ اما در عین حال اضافه می‌کنند که رسیدن به حالت فاصله گشاد و پهن بین پا‌ها که در تمساح‌سانان موجود دیده می‌شود، در اندام‌های جلویی و انتهایی، نه به صورت هم‌زمان بلکه در جریان فرایند‌های جداگانه و تحت شرایط مختلف، تکامل پیدا کرده است.

 

پژوهشگران در این بررسی یادآور می‌شوند: «اگرچه این یک گمانه‌زنی است، اما ممکن است که اندام‌های پشتی که برای حرکت تمساح‌های امروزی نقش تقریبا مهم‌تری ایفا می‌کنند، شکل خود را پیش از اندام‌های جلویی تغییر داده باشند. این احتمال وجود دارد که این شرایط میانی [فاصله بین فرایند‌های جداگانه تکاملی]در ‏بِرکه‌سوکِس خود را در اندام‌های جلویی تقریبا صاف و سیخ و همچنین با فاصله پهن بین دو پا در اندام‌های پشتی نشان داده باشد.»

 

اگرچه دلایل زیست شناختی برای توضیح علت کوچک باقی ماندن جثه اجداد تمساح‌ها در حال حاضر روشن نیست، محققان حدس می‌زنند که یک دلیل آن می‌تواند رقابت با دایناسور‌های عظیم‌الجثه‌ای باشد که از نظر بوم‌شناسی (اکولوژیک) غالب بودند؛ هرچند که به گفته دانشمندان، این محدودیت در اندازه پیکر در دوره ژوراسیک و همچنین در کلاد‌های (Clade- تک‌شاخه‌ای از یک تبار که یک نیای مشترک و تمامی نوادگان آن را در بر می‌گیرد) دیگر طی اواخر دوره کرتاسه در گونه‌های آبزی نیای تمساح‌ها از میان رفته است. 

 

دیرینه‌شناسان می‌گویند که «‏بِرکه‌سوکِس ملیگراندنسیس» درک ما را از تنوع اجداد تمساح‌ها در دوره ژوراسیک گسترش می‌دهد و سرنخ‌های جدیدی از تکامل اجداد مختلف تمساح‌ها ارائه می‌کند. 

 

دانشمندان در این پژوهش یادآور می‌شوند: «این کشف جدید، شواهد و مدارک بسیار کم این کلاد‌ها در دوره ژوراسیک را گسترش می‌دهد و به همراه Batrachomimus از لایه‌های ژوراسیک بالا در برزیل از این ایده پشتیبانی می‌کنند که آمریکای جنوبی، خاستگاه تکامل گونه‌های منشعب شده از تمساح‌ها در اواخر دوره ژوراسیک بوده است.»