با وجود بیش از دو میلیون تن فلورین ذخیره شده در مازندران، تاکنون سرمایه گذاری مناسبی در صنایع تبدیلی آن انجام نشده است.
به گزارش خبرگزاری صداوسیمای مرکز مازندران، ایران با برخورداری از ۵۷ میلیارد تن ذخایر شامل ۶۸ نوع ماده معدنی غیرنفتی، یکی از ۱۵ کشور نخست جهان در عرصه داراییهای معدنی است.
به علل گوناگون که فقدان سرمایه گذاری مناسب مهمترین آنهاست، کشورمان نتوانسته است در میان کشورهای مشابه دارای ذخایر معدنی همچون استرالیا، کانادا، آفریقای جنوبی و شیلی، در جایگاه واقعی خود قرار گیرد. سهم معدن در تولید ناخالص داخلی آن کشور ها، بالای ۸ درصد و همین شاخص در ایران زیر یک درصد است.
کاربرد فلورین در صنایع
اصغری کارشناس معدن گفت: فلورین در صنعت ذوب و ریختگری به عنوان کمک ذوب و روان کننده سربارها استفاده میشود.
وی افزود: اگر این ماده معدنی دارای عیار بالای ۹۷ درصد باشد در فرایندی به موادمعدنی مورد نیاز صنایع شیمیایی تبدیل و به عنوان سنگهای تزیینی استفاده میشود.
اصغری گفت: این کانی به رنگهای زرد، سبز، صورتی، آبی، بنفش، بی رنگ و گاهی سیاه بوده و در سیستم کوبیک متبلور میشود، به صورت نیمه شفاف بوده و دارای جلای شیشیهای است، وزن مخصوص این کانی ۱۸/۳ و سختی آن ۴ است.
این کارشناس معدن افزود: مهمترین شیمیایی فلورین در تولید اسید فلوریدریک است که اثر سولفوریک بر فلورین به دست میآید. از حدود یک کیلوگرم فلورین، ۴۵۴ گرم اسید فلوریدریک تهیه میشود.
وی گفت: اسید فلوریدریک کاربردهای متعددی، ازجمله در تهیه فلوروکربنها، پاک کنندهها، فعال کنندههای سطحی مواد دارویی، عوامل کفزا در آتش نشانی و همچنین کاربرد در صنعت آلومینیوم برای تهیه فلورید آلومینیوم دارد.
چرخهای صنعت تبدیلی فلورین در مازندران به کندی میچرخد
وهاب زاده کارشناس معدن هم با بیان اینکه مازندران سومین کمربند بزرگ فلورین زایی دنیا بعد از معادن سرب قدیمی امریکا و میدلن انگلیس است، گفت:فلورینهای مازندران از نظر تنوع در دنیا بی نظیر است و در ۱۵۰ صنایع کاربرد دارد.
وی با بیان اینکه در حال حاضر فراوری فلورین بصورت فیزیکی در حال جداسازی است، گفت: متاسفانه در کل کشور فراوری فلورین مدیریت نشده است.
این استاد دانشگاه منابع طبیعی ساری گفت: فلورین مازندران تمام رنگهای شناخته شده دنیا شامل سبز، دودوی، سفید، سیاه، بنفش، صورتی، رز و رگههای آبی را دارد و در صورت فراوری به گوهر و جواهرات تا هزار برابر ارزش افزوده همراه خواهد داشت.
وهاب زاده افزود: ۲۵ نماد فرهنگی، مذهبی و بومی شامل گردبنند، تسیبح، دستبند و زیور آلات از فلورین میشود تهیه کرد که تاکنون تولید و وارد بازار نشده است.
وی گفت: عادت به خام فروشی، ریسک پذیری بالا سبب شد تا سرمایه گذاران به سرمایه گذاری سنگ فلورین رغبت نداشته باشند.
وهاب زاده با بیان اینکه اسید اچ اف که اسید پایه صنعتی است و در حجم زیادی وارد کشور میشود، افزود: از یک کیلوگرم فلورین حدوده ۴۰۴ گرم اسید اچ اف یا اسید فلوریک تولید میشود.
خام فروشی بلای جان معادن فلورین؛ چرخ صنایع تبدیلی نمیچرخد
خام فروشی معدنکاران به خاطر جلوگیری از تعطیلی معادن، ضعف صنایع فرآوری، فقدان قابلیت برنامه ریزی برای فرآوری برخی مواد معدنی، مغایرت نرخ خرید صنایع داخلی از معدنکاران با قیمت جهانی مواد خام معدنی، فراهم نبودن زمینه برای فروش داخلی مواد خام معدنی، معضل تسهیلات بانکی و نرخ سود بالا، غفلت از بخش فرآوری مواد معدنی، تاثیر ظرفیت استخراج معدن بر موضوع خام فروشی و بی ثباتی در برنامه ریزی برای بهره برداری و تولید در بخش معدن» به عنوان دلایل خام فروشی مواد معدنی همواره توسط معدن داران و فعالان بخش صنایع معدنی مطرح میشود.
گرجی زاده معدن دار میگوید: معدن پاچی میانا در جنوب شهرستان ساری قرار دارد و قدیمی معادن فلورین ایران و مازندران است.
او میگوید: ظرفیت تولید سالانه این واحد معدنی ۱۲۰۰ تن طبق پروانه بهره برداری است و پس از استخراج توسط کارگران سنگ جوری به کارخانههای ذوب آهن فولاد اهواز و اصفهان به صورت خام ارسال و استفاده میشود.
این معدن دار پاچی میانا در ساری میگوید: تبدیل فلورین به عیار ۹۷ درصد به سرمایه گذاری زیادی نیاز دارد و بازگشت سرمایه زمان بر است و حدود ۱۰ سال طول میکشد.
گرجی زاده با بیان اینکه هزینه تمام شده استخراج و فراوری و فروش فلورین درکشور ما بیشتر از کشور مکزیک است، ادامه داد: به دلیل نداشتن دستگاههای مرتبط، هزینه کارگری دراستان بالا است و رغبت سرمایه گذار برای راه اندازی کارخانه فراوری شیمیایی وجود ندارد.
او تاکید میکند: زمانی که اختلاف شدید قیمتی بین داخل و خارج وجود داشته باشد، معدن دار برای درآمد خود مجبور است به فروش خارجی و صادرات دست بزند.
قیمت خرید تولیدات معدنی در کشور به اندازه نرخ جهانی نیست
سنگ فلورین نیمه ش فاف و دارای جلای شیشهای است و در هفت رنگ گوناگون از معادن مازندران استخراج میشود. سنگهای استخراجی از معادن استان در کارخانه فراوری فیزیکی سنگ فلورین سوادکوه ابتدا طبقه بندی، شستشو و براساس اختلاف وزن استاندارسازی و جداسازی میشوند.
رفیع فرد معدن دار سوادکوهی گفت: در کارخانه فراوری فلورین، ماهانه ۵۰۰ تن سنگ فلورین استخراجی از معادن شهرهای کیاسر، کلاردشت و آمل به این کارخانه آورده میشود و موادمعدنی پس از طبقه بندی و شستشو براساس اختلاف وزن استاندارسازی میشود.
وی افزود: فلورینها عمداً در صنعت متالوژی و صنایع منیزیم کاربرد دارد و به استانهای خراسان جنوبی و کارخانه منیزیم در ترکیه، ارمنستان و ترکمنستان فرستاده میشود.
مدیرعامل کارخانه فراوری سنگ معدنی فلورین درسوادکوه با بیان اینکه قیمت خرید تولیدات معدنی در کشور به اندازه نرخ جهانی نیست. گفت: زمانی که اختلاف شدید قیمتی بین داخل و خارج وجود داشته باشد، معدن دار برای درآمد خود مجبور است به فروش خارجی و صادرات دست بزند.
بخش خصوصی ناتوان در اکتشاف فلورین /مازندران در چند قدمی فرآوری سنگ فلورین
معاون امور معادن و صنایع معدنی مازندران با اشاره به اینکه ۱۴ فقره پروانه بهره برداری معدن فلورین در استان شناسایی شده است گفت: از این تعداد ۴ معدن با ظرفیت کامل تولید و حدود ۴ معدن نیمه فعال است.
عباس عبدی با اشاره به اینکه مجموع ذخایر معادن فلورین استان ۲ میلیون تن است افزود: سالانه ۶ هزار و ۵۰۰ فلورین از معادن استان استخراج میشود.
او گفت: حجم زیادی از فلورین استان در صنایع ذوب آهن اصفهان استفاده میشود و بخشی هم به صورت دانه بندی به کشور ترکیه صادر میشود.
عبدی افزود: مهمترین مشکل در معادن فلورین استان بحث اکتشاف است که متاسفانه بخش خصوصی این توانمندی را ندارد و نیاز به ورود وزارت صمت و سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران ایمیدرو است.
آغاز سرمایه گذار پرسود /ایمیدرو پیش قدم شد
معاون امور معادن و صنایع معدنی مازندران گفت: یکی از کمبودهای استان بحث فراوری مواد معدنی بخصوص در حوزه فلورین است که البته با توجه به سیاستهای که وزارت صمت در پیش گرفته است از صادرات فلورین بصورت خام جلوگیری میشود.
او با اشاره به اینکه سازمان ایمیدرو در ۲ سال اخیر اقدامات خوبی در مازندران انجام داده است ادامه داد: اجرای طرح کُک که ملاحظات زیست محیطی مانع از اجرای آن در شهرستان سوادکوه شده بود قرار است کارخانه تولید آلومنیوم فلوراید راه اندازی شود.
عبدی افزود: این کارخانه سالانه ظرفیت فراوری ۶۰ هزار تن فلورین با عیار ۲۰تا ۳۰ درصد را دارد که فلورین معادن مازندران با عیار ۷۰ درصد سبب افزایش استخراج و رونق تولید در معادن فلورین میشود.
معاون امور معادن و صنایع معدنی مازندران ادامه داد: هم اکنون مذاکرات برای راه اندازی این صنعت در مازندران انجام و زمین تهیه شده است.
او تاکید کرد: آلومینیوم فلوراید یکی از مواد اولیه تولید آلومینیوم است که در صورت تولید، کشور از واردات این کالا بینیاز خواهد شد.
سنگهای فلورین علاوه کاربرد شیمیایی در صنعت به دلیل دارا بودن رنگین کمانی از رنگهای زرد، سبز، صورتی، آبی، بنفش، بی رنگ و گاهی سیاه قابلیت استفاده در صنعت جواهرسازی هم دارند.
براساس آمار سالانه ۲۵ هزار تن بلورین خام از کشور خارج میشود که به گفته کارشناس اقتصادی و معادن با پرداخت تسهیلات به بهره برداران معادن فلورین و راه اندازی صنایع تبدیلی تا ۵ برابر ارزش افزوده نصیب کشور می شود.
خبرنگار سرویس اقتصادی خبرگزاری صداوسیما مازندران