چگونه اعاده حیثیت کنیم؟

 

 

اعاده حیثیت زمانی قابل پیگیری است که شخصی با طرح شکایت موجب تنزل آبرو و آسیب به حیثیت اجتماعی شخص دیگری شود. به عبارت دیگر اگر فردی کسی را متهم به جرمی کند و ثابت شود که چنین جرمی رخ نداده، طرف مقابل به دلیل هتک حیثت و برای بازگرداندن آبروی از دست رفته خود می‌تواند از فرد افترا زننده که با شکایت غیر واقعی خود موجب آبرو‌ریزی شده است، شکایت و درخواست اعاده حیثت کند.

 

 

 

 

 

در قانون جدید مجازات اسلامی، مجازات‌های بازدارنده حذف و سه بخش حدود، قصاص و دیات دچار تغییراتی شده است. با این حال در مورد اعاده حیثیت تغییری در قانون ایجاد نشده و این موضوع در بخش تعزیرات قانون مجازات اسلامی مورد اشاره قرار گرفته است. به طور کلی برای اعاده حیثیت، شخصی که آبرو و حیثیت او لکه‌دار شده است، می‌تواند در دادگاه به طرح شکایت افترا، مبادرت کند. در این‌صورت شخص افترازننده به موجب قانون و حکم دادگاه مجرم شناخته و مجازات می‌شود. البته لازم به ذکر است که مساله افترا و هتک آبرو، یک بعد معنوی نیز دارد و طبیعتا فرد آسیب‌دیده باید این امکان را داشته باشد که برای جبران خسارت معنوی خود نیز درخواست بدهد.

 

مساله جبران خسارت معنوی ناشی از هتک حیثیت، در ماده ۱ قانون مسئولیت مدنی مورد اشاره قرار گرفته است، اما با این وجود، اصولا دادگاه‌ها برای جبران خسارت معنوی ناشی از افترا حکم صادر نمی‌کنند و در نتیجه رویه قضایی مشابهی در این مورد وجود ندارد و دادگاه‌ها تنها به ماده ۶۹۷ و ۶۹۸ قانون مجازات اسلامی استناد می‌کنند.

 

در قانون برای شکایت اعاده حیثیت مهلت خاصی در نظر گرفته نشده است. با این‌حال، علی‌رغم اینکه این شکایت دارای مهلت و زمان‌بندی خاصی نیست، برای رعایت مصالح و پیشگیری از تضییع حقوق افراد، شخص آسیب دیده بهتر است در اولین زمان ممکن، بعد از اینکه از اتهام مطرح شده تبرئه شد، برای اعاده حیثیت و طرح شکایت افترا اقدام کند.

 

بر اساس ماده ۶۹۷ قانون مجازات اسلامی، دادگاه مخیر است که مرتکب افترا را به یک ماه تا یک سال حبس و یا تا ۷۴ ضربه شلاق محکوم کند.

 

همچنین بر اساس ماده ۶۹۸ قانون مجازات، در صورتی‌که افترا به دلیل نشر اکاذیب بوده باشد و موجب ورود ضرر مادی یا معنوی به غیر شده باشد، دادگاه مرتکب را به حبس تعزیری از ۲ ماه تا دو سال و یا تا ۷۴ ضربه شلاق محکوم می‌کند. علاوه بر این در صورت امکان شرایط اعاده حیثیت شخص مورد افترا را نیز فراهم می‌کند.

 

شخصی که به دلیل طرح شکایت واهی از او، دچار هتک حیثیت و بی‌آبرویی شده است، می‌تواند در صورت وجود شرایط لازم، با طرح شکایت به دادگاه، از افترا زننده شکایت کند. به همین منظور، این فرد قربانی باید بعد از اثبات بی‌گناهی‌اش در دادگاه، بر طبق ماده ۶۹۷ قانون مجازات، شخصی را که به او اتهام ناروا زده است مورد تعقیب کیفری قرار دهد. به همین منظور باید شکایت افترای خود را به دادسرا تقدیم کند و درخواست تعقیب، تحقیق و محکومیت بدهد. در مرحله بعد دادسرا از افترا زننده می‌خواهد که در جلسه رسیدگی حاضر شود و اظهارات و دفاعیات خود را ارائه کند. در صورتی‌که سونیت و اتهام ناروای وی اثبات شود، برایش کیفرخواست صادر می‌شود و پرونده برای رسیدگی به داداگاه عمومی جزایی منتقل می‌شود.

 

لازم به ذکر است؛ درصورتی شخص شاکی می‌تواند برای اعاده حیثیت خود درخواست بدهد که موارد زیر محقق شده باشد:

 

از نظر قانون، جمله توهین‌آمیز و اتهام ناروا، کلام و عبارتی است که موجب بدنامی و هتک حیثیت فرد شود. علاوه بر این ممکن است جمله‌ای بوده باشد که نشان‌دهنده تحقیر، اهانت و یا استهزا بوده باشد.

 

به عبارت دیگر اتهام وارد شده یا جمله‌ای که به فرد متضرر نسبت داده شده است، باید حتما موجب ورود ضرر شده باشد و آبرو و حیثیت او را لکه‌دار کرده باشد.

 

برای احقاق حقوق و جبران خسارت وارد شده، لازم است که شخص آسیب‌دیده فورا از افترازننده شکایت کند. برای اینکه روند رسیدگی به شکایت تسهیل و تسریع شود، بهتر است حتما از مشاور حقوقی و وکیل با تجربه مشورت بگیرید. وکیل می‌تواند به شما در تنظیم دادخواست اعاده حیثیت کمک کند.