چند علت لرزش دست را بشناسید
بیشتر بیماران، لرزش بسیار خفیف در دست دارند که ممکن است برای اطرافیان، بارز به نظر نرسد و معمولا وقتی فرد، دست خود را به جلو دراز کند، لرزش آن مشخص میشود.
به گزارش گروه وبگردی خبرگزاری صدا و سیما، لرزش دست، یکی از علل شایع مراجعه بیماران به متخصص مغز و اعصاب (نورولوژیست) است. لرزش در دستها میتواند هیچ علت خاصی نداشته یا نشانهای از یک بیماری زمینهای دیگر در بدن باشد.
لرزش دست معمولا نشانه خطرناکی نیست، اما میتواند موجب اختلال در فعالیتهای روزانه فرد مبتلا به لرزش دست شود از این رو، ارزیابی و درمان آن ضروری به نظر میرسد.
بیشتر بیماران، لرزش بسیار خفیف در دست دارند که ممکن است برای اطرافیان، بارز به نظر نرسد و معمولا وقتی فرد دست را به جلو دراز کند، لرزش مشخص میشود.
لرزش دست یا ترمور، یک نشانه شایع در بیماریهای حرکتی مغز و اعصاب، محسوب و انقباض غیر ارادی و ریتمیک دست باعث ایجاد آن میشود.
ترمور بیشتر از همه در دستها شایع است، اما ممکن است در سر، پاها و تارهای صوتی هم لرزش حادث شود. لرزش دست میتواند متناوب باشد و گاهی اوقات به خصوص در مواقع استرس دیده شود یا این که ممتد و مستمر باشد و در همه مواقع وجود داشته باشد.
لرزش دست میتواند باعث ایجاد اختلال در نوشتن، غذا خوردن و حتی نوشیدن یک فنجان چای شود.
بیشتر از ۲۰ نوع ترمور وجود دارد، اما شایعترین آنها به دو قسمت تقسیم میشوند:
۱- لرزش در حال استراحت (Resting Tremor)
وقتی که ماهیچههای دست در حال استراحت هستند و مثلا روی پا ثابت قرار دارند، لرزش در دست دیده میشود.
۲- لرزش در حال فعالیت (Action Tremor)
بیشتر لرزشها از نوع ترمور هنگام فعالیت هستند و در حالت فعالیت ارادی لرزش دست دیده میشود، مثلا هنگام دراز کردن دست یا برداشتن چیزی که این لرزش در حالت استراحت دست از بین میرود.
علت لرزش دستها
لرزش اساسی
بیماری پارکینسون
بیماری ام اس (MS)
لرزش دست همیشه نشانه یک بیماری نیست
شاید لرزش دست شما اخیرا آغاز شده است یا شاید در حال بدتر شدن باشد. احتمالا به تدریج آغاز شده است و شاید آغاز آن با زمانی مصادف است که شما استرس داشته یا عصبانی بودهاید یا یک بیماری سبب بروز آن شده است.
دلیل آن هر چه که باشد، «لرزش» نامی است که کارشناسان برای توصیف دستها و گاهی پاهای مرتعش به کار میبرند. این مشکل رایجتر از آن است که فکرش را کنید و دلایل و نتایج بسیاری دارد.
لرزش اساسی
شایعترین نوع لرزش، لرزش اساسی (Essential Tremor) است که متخصصان آن را با نام مخفف ET نیز به کار میبرند. این بیماری، شایعترین بیماری سیستم عصبی است که معمولا با لرزش دستها آغاز میشود، اما میتواند نواحی دیگر بدن از قبیل: بازو، سر، صدا یا دیگر نقاط را هم به لرزش مبتلا کند.
لرزش اساسی زمانی دستها را گرفتار میکند که آنها هنوز در حال حرکت هستند و به همین دلیل با انواع دیگر لرزشها متفاوت است. معمولا شکلهای دیگر لرزش زمانی رخ میدهند که آن عضو مبتلا شده از بدن، ثابت و بیحرکت است.
لرزش میتواند از بروز یک تغییر در ژنها ناشی شود (پزشک شما شاید این تغییر را «جهش» بنامد). این تغییر به آن معنا است که اگر یکی از والدین شما لرزش داشته باشند، احتمال ابتلای شما نیز به این بیماری بیشتر میشود.
سموم موجود در محیط زیست نیز میتوانند سبب بروز این بیماری شوند، اما برای درک بهتر رابطهی سموم با این بیماری، به تحقیقات بیشتری نیاز است.
سن عامل دیگر خطر است. اگرچه ET میتواند در هر سنی رخ دهد، اما ابتلا به آن در سنین بالای ۴۰ سال بیشتر است. با بالا رفتن سن، احتمال ابتلا به این بیماری بیشتر میشود.
ET تهدیدی برای زندگی ما نیست، اما به مرور زمان میتواند تشدید شود. استرس، خستگی شدید و مصرف بیش از حد کافئین میتواند باعث بدتر شدن این بیماری شود. ممکن است در مرحلهای از این بیماری، خوردن، نوشیدن، نوشتن و تمام فعالیتهای روزانهی دیگری که با دستهایمان انجام میدهیم به یک چالش بزرگ تبدیل شوند.
درمان این وضعیت میتواند سخت باشد. داروهایی برای درمان این عارضه وجود دارند، اما هیچ یک از آنها اثر مداوم ندارند. جراحی نیز یک گزینه است، در این روش که به آن «تحریک عمقی مغز» میگویند، پزشکان وسیلهای را در مغز قرار میدهند که به کنترل لرزش کمک میکند. اگر از لرزش دستتان نگرانی دارید، دربارهی این گزینه و آشنایی بیشتر با آن، با پزشک خود مشورت کنید.
بیماری پارکینسون
لرزش، نشانه اولیه بیماری پارکینسون است که ۱۰ میلیون نفر در سراسر جهان به آن مبتلا هستند. مبتلایان به این بیماری، لزوما دچار لرزش نمیشوند، اما اغلب افراد در مراحل اولیهی این بیماری، لرزش جزئی دستها، پاها یا حتی یک انگشت دستشان را تجربه میکنند.
اغلب اوقات، لرزش فقط یک طرف بدن را درگیر میکند. این حالت معمولا زمانی رخ میدهد که عضلات در حال استراحت هستند. به همین دلیل به آن لرزش استراحت (Resting Tremor) میگویند.
زمانی که حرکت میکنید، لرزش متوقف میشود. حتی خم کردن جزئی انگشتانتان هم میتواند به توقف لرزش کمک کند. در مورد انواع دیگر لرزش، استرس یا هیجان میتواند لرزش را بدتر کند.
به مرور زمان متوجه خواهید شد که لرزش ممکن است از یک سمت بدن به سمت دیگر گسترش یابد.
بیماری ام اس (MS)
این بیماری که سیستم ایمنی، مغز، اعصاب و نخاع را هدف قرار میدهد، میتواند سبب لرزش دستها هم بشود. احتمالِ لرزش نواحی دست یا پا زیاد است. اِماِس میتواند سبب بروز انواع لرزشها شود. رایجترین آنها مانند «لرزش اساسی»، زمانی حادث میشود که شما در حال حرکت هستید.
لرزش دست همیشه نشانه یک بیماری نیست
دستهای مرتعش و لرزان همیشه به معنای بیمار بودن شما نیست. گاهی اوقات، لرزش، واکنش بدن شما نسبت به چیزی است.
داروها: رایجترین آنها، داروهایی هستند که از انتشار یک مادهی شیمیایی در مغز به نام دوپامین جلوگیری میکنند. این مادهی شیمیایی اطلاعات را از یک قسمت مغز به قسمت دیگر منتقل میکند. این داروها برای متعادل نگه داشتن خُلقوخو تجویز میشوند. با توقف مصرف این داروها، لرزشهای شما از بین خواهند رفت.
کمبود ویتامین B ۱۲: سیستم عصبی ما بدون ویتامین B ۱۲ آن طور که باید، کار نخواهد کرد. شما میتوانید این ویتامین را در گوشت، ماهی، مرغ، تخم مرغ، شیر و فرآوردههایی که از آن به دست میآیند پیدا کنید. اگر دریافت ویتامین B ۱۲ شما آن قدر کم است که دچار لرزش دست میشوید، پزشک آمپول B ۱۲ را برای شما تجویز خواهد کرد.
استرس: از اضطرابهای مالی و شغلی گرفته تا سلامتی و روابط عاطفی، استرس لرزش را بدتر میکند. خشم و گرسنگی شدید یا کمبود خواب، همگی میتوانند سبب لرزش دست شوند. این گونه لرزش به عنوان لرزش فیزیولوژیک شناخته شده است.
اُفت قند خون: این وضعیت در پزشکی هیپوگلیسمی نام دارد. اُفت قند خون باعث میشود بدن به طور طبیعی به این وضعیت واکنش نشان دهد و به لرزه بیافتد.
پرکاری غده تیروئید: این غده در گردن، درست بالای استخوان ترقوه قرار دارد. وقتی تیروئید بیش از مقدار طبیعی، هورمون ترشح کند، سرعت کارکرد کل بدن افزایش مییابد. ممکن است در اثر بیماری غده تیروئید با خوابیدن مشکل پیدا کنید، ضربان قلب شما تند شود و دست شما به لرزه بیافتد.
آسیب عصبی: جراحت، بیماری یا مشکل در سیستم عصبی مرکزی، میتوانند سبب بروز لرزش شوند. این وضعیت در پزشکی، نوروپاتی محیطی نام دارد و میتواند دستها و پاها را درگیر کند.
از آنجا که دلایل و درمان انواع لرزش دست بسیار متنوع هستند، صحبت درباره پیشینه و نشانههای لرزش دست با پزشک، بسیار مهم است.