بر این اساس میزان سرانه آب تجدیدپذیر سالانه کشور از میزان حدود ۱۳۰۰۰ متر مکعب در سال ۱۳۰۰ به حدود ۱۴۰۰ متر مکعب در سال ۱۳۹۲ تقلیل یافته و در صورت ادامه این روند، وضعیت در آینده به مراتب بدتر خواهد شد.
به گزارش سرویس پژوهش خبرگزاری صدا وسیما: خشکسالی و کم شدن منابع زیرزمینی آب در ایران چیز تازه‌ای نیست.
شاید بار‌ها در اخبار شنیده ایم که رودی دیگر و تالابی دیگر خشک و یا کم آب شده است. بحران آب نه تنها در ایران بلکه در جهان نیز مورد توجه قرار گرفته و از دلایل عمده‌ی آن می‌توان به تغییرات اقلیمی و بحران محیط زیست، مدیریت ناصحیح منابع طبیعی و عدم صرفه جویی اشاره کرد.
طبق آمار ویکیپدیا، بارندگی‌ها در ایران به حدود ۵۰ درصد سال قبل، و ۴۰ درصد کمتر از میانگین بلند مدت رسید و یکی از خشک‌ترین سال‌های نیم قرن اخیر ایران را رقم زد. در استان‌هایی مانند هرمزگان، سیستان و بلوچستان، فارس، کرمان، خراسان رضوی و خراسان جنوبی کمبود بارش‌ها بین ۵۰ تا ۸۵ درصد گزارش شده‌است.
از سویی دیگر در غرب و جنوب غرب کشور در استان‌های کردستان، کرمانشاه، ایلام، لرستان و چهارمحال و بختیاری نیز کاهش بارش‌ها کاملاً محسوس است. همچنین دمای هوا در بهار ۱۴۰۰ حدود دو تا سه درجه بیشتر از میانگین بلند مدت کشور بوده‌است. تیر ۱۴۰۰، بر پایه آمار وزیر نیروی ایران اعلام شد که نیمی از جمعیت روستایی ایران دسترسی به آب سالم ندارند.
رشد سریع جمعیت همچنین مهم‌ترین عامل کاهش سرانه آب تجدیدشونده کشور در قرن گذشته بوده‌است. جمعیت ایران در طی این هشت دهه، از حدود ۸ میلیون نفر در سال ۰۶–۱۳۰۰ به ۸۱ میلیون نفر تا پایان سال ۱۳۹۶ رسیده‌است.
بر این اساس میزان سرانه آب تجدیدپذیر سالانه کشور از میزان حدود ۱۳۰۰۰ متر مکعب در سال ۱۳۰۰ به حدود ۱۴۰۰ متر مکعب در سال ۱۳۹۲ تقلیل یافته و در صورت ادامه این روند، وضعیت در آینده به مراتب بدتر خواهد شد. با افزایش جمعیت تقاضا برای آب آشامیدنی و مصارف در بخش‌های دیگر افزایش می‌یابد؛ بنابراین عجیب نیست که نسبت به گذشته، مصرف آب بیشتر شده و مشکلات بسیاری را ایجاد کرده است.
همین کمبود آب در روستا‌ها و افزایش توسعه‌ی شهرنشینی، بسیاری از افراد را به شهرنشینی تشویق کرده و موجب شده مصرف آب بیشتر شود. هرچند صرفه جویی می‌تواند تأثیر زیادی در کم شدن مصرف آب شود، ولی تنها ۵/ ۱ درصد در بهتر شدن اوضاع تأثیرگذار خواهد بود. بیشترین میزان آب هدر رفته مربوط به حوزه‌ی مدیریت و کشاورزی است.
احداث سد‌های متعدد و استفاده از آب‌های زیرزمینی، کشاورزی و آبیاری بی برنامه و تمرکز بر محصولاتی مانند هندوانه که به آبیاری زیادی احتاج دارند و بی توجهی به آب و هوای کشور و اهمیت آب، موجب شده درصد بسیاری هدر از میزان آب هدر رود. (۹۳ درصد مصرف آب در کشاورزی است). سازمان محیط‌زیست سرعت استفاده از منابع آب زیرزمینی در ایران را در قیاس با استاندارد جهانی سه برابر بیشتر تخمین می‌زند. برداشت بی‌رویه عامل خشکیدن ۲۹۷ دشت از ۶۰۰ دشت ایران می‌باشد.
اگرچه با وجود شرایط اقتصادی امروزه، بودجه‌ی سازمان محیط زیست کمتر مورد توجه قرار می‌گیرد، با برنامه‌ای مناسب با شرایط موجود همراه مشورت کردن با سازمان محیط زیست و افراد متخصص ایجاد شود، می‌تواند بحران کم آبی و همچنین بحران‌های دیگر همچون آلودگی هوا را بهبود ببخشد و ایران را از خشکسالی و تغییر آب و هوایش نجات داد و در صورت خوش شانس بودن آن را به حداقل رساند.
نویسنده:زهرا حقیقت منش