صید بالگردهای دشمن با صیاد و صاعقه
مینهای جهنده یکی از تسلیحات و تجهیزات موثر در مقابله با بالگردهای دشمن محسوب میشوند.
امروزه در نبردهای مختلف مقابله با تهاجمهای سنگین دشمن در هوا، زمین و دریا اهمیت بسیاری دارد. به همین دلیل هم باید از تجهیزات و تسلیحات متفاوت و گوناگونی بهره برد. یکی از این تجهیزات مینها هستند که در انواع مختلفی از آنها استفاده میشود. در این بین اما، استفاده از بالگردها نیز نقش موثری در پیشبرد نبردها دارند. چون هم انواع شکاری آن وجود دارد و هم انواع نیروبر آن.
چند سالی است که برای مقابله با بالگردها نوعی از مینها در صنایع دفاعی کشورمان طراحی و ساخته شده است. کاربرد این مینها کمی با سایر مینها متفاوت است، چراکه وظیفه مهمتری نسبت به سایر انواع مینها مانند دریایی، ضد تانک و ضد نفر دارند. البته بهتر است که پیش از معرفی این مینها درباره قانون استفاده از مینها صحبت کنیم.
مینهای جهنده ضد نفر، ضد هوابرد، ضد نفر، کفنشین، صوتی، شیمیایی، دور فرمان، تأخیری، مین تمرینی، فوگاز، بیاثر، مهارشده، مشقی، آموزشی و بخشی از مهمترین انواع مینها هستند.
پیمان اتاوا؛ دستورالعمل جهانی برای کاربرد مینها
پیمان اتاوا با نام کامل پیمان منع استفاده، نگهداری، ساخت، و جابجایی مین ضد نفر، و نابودی اینگونه مینها با نام دیگر پیمان منع مین ضد نفر نیز شناخته میشود.
در هنگام جنگ جهانی دوم برای نخستین بار از مین استفاده شد. در ۱۹۷۷ (میلادی) بندی به کنوانسیون ژنو افزوده شد که از کاربرد مین برای کشتن غیرنظامیان جلوگیری میکرد. از ۱۹۸۰ (میلادی) آسیبهایی که مینهای ضد نفر پس از پایان درگیریهای نظامی برای افراد غیرنظامی (به ویژه کودکان) وارد میکرد، اعث شد جمعی از کشورها به فکر محدود کردن و منع استفاده از مینهای زمینی ضد نفر بیافتند. سرانجام در دسامبر ۱۹۹۷ در شهر اتاوای کانادا گردهم آمدند و مواردی را به تصویب رساندند که به پیمان اتاوا معروف شد.
در این پیمان کشورهای عضو بر منع بکارگیری مینهای ضد نفر، انهدام ذخایر مینهای ضد نفر، جلوگیری از گسترش، تولید، فروش یا جابجایی مستقیم و غیر مستقیم به دیگر کشورها تأکید کردند.
کدام مینهای بومی در ایران تولید میشوند؟
صنایع دفاعی جمهوری اسلامی ایران چندین سال است که در حوزه تولید انواع مینها فعال هستند. ایران مینهای کنار جادهای، دریایی و صیاد را به طور بومی طراحی و ساخته است. نیروی زمینی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی نیز در سالهای اخیر یکی از انواع مینها را طراحی کرده و ساخته است. این مین که از انواع جهنده آن است، صیاد نام دارد.
مین جهنده صیاد؛ قاتل بالگردهای آمریکایی
مینهای جهنده یا پرشی انواعی از مینها هستند که علیه نیروهای پیاده نظام یا بالگردها در فضای باز کاربرد دارند. اساس عملکرد این مینها به این گونه است که پس از فعال شدن مکانیزم مین، یک خرج کوچک در مین فعال شده و مین را در حدود ۱ متر به بالا پرتاب کرده و سپس انفجار رخ میدهد. مقابله با بالگردهای دشمن و داشتن یک نوع مین ضد بالگرد یکی از ابدعاتی است که به تازگی توسط چند کشور انجام شده و جمهوری اسلامی ایران نیز از جمله دارندگان این فناوری معسوب میشود. ایران دارای مینهای ضد بالگردی مختلفی همچون «صیاد» است.
مشخصات مین صیاد به شرح زیر است:
سازنده: سپاه پاسداران انقلاب اسلامی.
نوع: زمینپایه و جهنده.
بیشترین کاربرد: با اهداف هوایی و در حوزه نبرد نامتقارن.
کارکرد: ضد بالگرد.
نحوه هدایت: کنترل از راه دور.
اهداف به کارگیری: نا امن کردن آسمان سطح پایین برای بالگردهای دشمن و همچنین چتربازان آن.
مین صیاد چگونه عمل میکند؟
نحوه عمل مین صیاد بدین شکل است که در نقطه یا موقعیت مورد نظر کار گذاشته میشود. سپس خدمه در جایی دورتر موضع میگیرند و در موعد مناسب آن را منفجر میکنند. اما این مین یک ویژگی خاص دیگر هم دارد. نحوه انفجار این مین با سایر انواع متفاوت است. پس از انفجار اولیه این بمب، حدود ۳۰ بمب کوچک به بالا پرتاب میشوند و تا ارتفاع ۱۰۰ الی ۱۵۰ متر به پرواز در میآیند.
مهمترین مزیت این مین را باید در آنجا دید که پس از انفجار، یک خط آتش عمودی در آسمان ایجاد میشود. پس از آن، یک خط عمودی آتشین ایجاد شده و هر پرنده متخاصمی که در ارتفاع ۳۰ الی ۱۵۰ متری زمین وجود داشته باشد، منهدم میشود. البته برای هر کدام از این بمبهای کوچک نیز طبق برنامهریزی در ارتفاع مشخصی منفجر خواهند شد. این یعنی نظم خاص در میان بمبها برای هدف قراردادن اهداف وجود دارد.
این مین نخستینبار در رزمایش پیامبر اعظم-۸ رونمایی شد.