هرگونه حفاری، خرید و فروش و تخریب و دستکاری و نقل و انتقال روی میراث فرهنگی و آثار باستانی به موجب مواد قانون مجازات اسلامی پیگرد کیفری دارد ولی به نظر می‌رسد مجازات‌های در نظر گرفته شده کارایی و مانعیت ندارد و باز می‌طلبد که مقررات و مجازات‌های سنگین‌تری برای سودجویان در نظر گرفته شود.
به گزارش گروه وبگردی خبرگزاری صدا و سیما , یافتن گنج و وسوسه یک‌شبه پولدار شدن سرابی است که بعضی‌ها را در مسیر جست‌وجوی آن می‌اندازد؛ مسیری که بوی طلا را به مشام می‌رساند و دل را هوایی می‌کند. مسیری پرخطر که افراد خوش‌شانس را میهمان کلاه گشاد می‌کند و افراد بدشانس را در چاه طمع گرفتار می‌کند و گاه قربانی جنایتی هولناک.
پرونده‌هایی که در آن افراد به طمع یافتن گنج به دام جانی یا جانیان افتاده‌اند کم نیستند. شاید ناآگاهی افراد از اینکه یافتن گنج خود یک جرم محسوب می‌شود و مجازاتی سنگین در پی دارد، در وقوع چنین جنایت‌هایی بی‌تاثیر نباشد.
گاه این فریب از طریق پیامکی صورت می‌گیرد که از مدت‌ها قبل برای خیلی‌ها ارسال شده است. پیامکی که در آن فردی که خود را از عشایر جنوب کشور معرفی کرده نوشته است: «من گنج پیدا کرده‌ام. استخاره کرده‌ام و شماره شما آمد، می‌خواهم این سکه‌ها و مجسمه‌ها را بفروشم و....
گاهی هم کلاهبرداران و گنج‌یاب‌ها از شیوه‌های دیگری برای کلاهبرداری استفاده می‌کنند. البته گاهی هم کلاهبرداری‌ای در میان نیست و گنج‌یاب‌ها به دنبال یافتن گنج، شهرها و روستاها را زیر پا می‌گذارند تا به گنج برسند.
هرگونه حفاری، خرید و فروش و تخریب و دستکاری و نقل و انتقال روی میراث فرهنگی و آثار باستانی به موجب مواد قانون مجازات اسلامی پیگرد کیفری دارد و قانونگذار مقرراتی در این رابطه اعمال کرده است. طبق ماده 562 قانون مجازات اسلامی هرگونه حفاری و کاوش برای به دست آوردن اشیای عتیقه ممنوع است و مرتکبین به شش تا سه سال حبس محکوم می‌شوند. اگر حفاری در آثار فرهنگی تاریخی ثبت شده باشد مجرمان علاوه‌بر ضبط آلات و ادوات حفاری و جبران خسارت وارده به آثار، به اشد مجازات محکوم می‌شوند.
با همه این اوصاف به نظر می‌رسد اهمیت بایسته و شایسته‌ای که باید به میراث فرهنگی داده شود چندان جدی گرفته نشده است. ابنیه تاریخی و آثار باستانی هر کشوری شناسنامه آن کشور است و میراث ارزشمندی برای آن جامعه به حساب می‌آید. اهمیت موضوع به حدی است که کمتر کسی در این رابطه دچار تردید و انکار است. با وجود مقرراتی که گفته شد، شاهد هستیم سودجویان صابون همه مشکلات را به تن خود زده‌اند و حاضر هستند هزینه‌های هنگفتی را متحمل شوند تا سود بیشتری از این طریق عاید آنها شود.
تجهیز ماموران سازمان میراث فرهنگی و کمک ماموران انتظامی و سایر نهادها در جهت حفظ و حراست از ابنیه تاریخی و دفینه‌ها لازم و ضروری است. موضوع آنقدر جدی است که به نظر می‌رسد علاوه‌بر کمک سایر نهادها و وزارتخانه‌ها باز هم مقررات سخت‌تری در رابطه با متخلفان و سودجویان باید وضع شود.
در قانون مجازات اسلامی چند ماده قانونی برای افرادی که مبادرت به خرید و فروش دفینه‌ها و میراث فرهنگی می‌کنند اختصاص داده شده و مجازاتی از زندان تا جزای نقدی برای مجرمان تعیین شده است اما باز هم علی‌رغم این قوانین به نظر می‌رسد مجازات‌های در نظر گرفته شده کارایی و مانعیت ندارد و باز می‌طلبد که مقررات و مجازات‌های سنگین‌تری برای سودجویان در نظر گرفته شود.
قتل عام اعضای خانواده
بیست‌و‌یکم اردیبهشت امسال بود که یک کارمند و سه عضو خانواده‌اش در این مسیر جانشان را از دست دادند. مرد جنایتکار که کارمند بانک و همسر و دو پسر دوقلویش را به بهانه معامله عتیقه زیرخاکی به جاده بیجار کشانده بود آنها را کشت و 16 میلیون تومانی که همراه داشتند دزدید.
قتل پسرخاله به‌خاطر دعوا بر سر زیرخاکی
در حادثه‌ای دیگر، یک مرد باغدار نیز نوزدهم مهر سال 91 در دعوا بر سر عتیقه‌های زیرخاکی پسرخاله‌اش را در استان البرز کشت و هشت ماه بعد از جنایت لب به اعتراف گشود. این مرد گفت: «پسرخاله‌ام در باغم عتیقه زیرخاکی پیدا کرده بود و برای تصاحب عتیقه‌ها شبانه دست به حفاری زده بود. سر همین موضوع با او درگیر شدم و او را کشتم.»
قتل فروشنده سکه‌های تقلبی به دست سه پسر
سه پسر جوان نیز که سال 90 در معامله گنج، فریب خورده بودند دست به جنایت زدند. پسران جوان با مرد روستایی که پیامک فرستاده بود به دنبال مشتری مناسبی برای خرید سکه‌های زیرخاکی است، قرار گذاشتند و پس از پرداخت 40 میلیون تومان به مرد روستایی کیسه پر از سکه را تحویل گرفتند. آنها اما در میان راه وقتی پی بردند سکه‌ها تقلبی است به قزوین بازگشتند و پیرمرد را با ضربه‌های مشت و لگد کشتند.