شهر اردبیل با توجه به تاریخ کهن خود آثار و دیدنی‌های باستانی و تاریخی بسیاری دارد و به همین دلیل موزه‌های متعددی در این شهر بنا شده است.
به گزارش خبرگزاری صداوسیمای مرکز اردبیل؛ موزه مردم شناسی اردبیل در مکان حمام تاریخی آقانقی یا ظهیر الاسلام در میدان عالی قاپو اردبیل واقع شده است. در این موزه علاوه بر تماشای ۳۳ نوع مجسمه با پوشش محلی از مردم استان اردبیل می توانید چندین نوع آثار و دست نوشته را ببینید که همگی مربوط به هویت چندین سال قبل این منطقه هستند و واقعا ارزش بازدید دارند. در این موزه می توانید با نحوه زندگی، آداب و رسوم، پوشش محلی مردان و زنان، نحوه پخت غذاهای محلی و آیین های خاص آشنا شوید. همواره در اردبیل حمام های تاریخی مورد توجه ویژه مردم قرار گرفته اند، تا حدی که اردبیلی ها یک روز از هفته را به روز حمام یا به زبان خودشان حامام گونی اختصاص داده اند و در آن روز به حمام های عمومی مراجعه می کردند.
همان طور که اشاره کردیم موزه مردم شناسی اردبیل در تاریخی ترین میدان شهر اردبیل به نام میدان عالی قاپو قرار گرفته است. در این میدان مهم ترین بناهای تاریخی را خواهید دید که شهرت جهانی دارند و در گوشه و کنار این میدان آثار تاریخی متعددی از زمان پیش از صفویه به یادگار مانده اند. حمام تاریخی آقانقی یا ظهیرالاسلام نیز جزو همین بناهای تاریخی است که دقیقا روبروی درب ورودی بقعه شیخ صفی در میدان عالی قاپو واقع شده است و اینکه آقا نقی خود نام محله ای در مجاورت میدان عالی قاپو است و این نام از موسس این حمام گرفته شده است.
مکان اصلی موزه مردم شناسی که قبلا حمام بوده، شخصی به نام ظهیرالاسلام در دوره ایلخانی بنا کرده است و امروز بعد از ۲۰۰ سال بخش هایی به این بنا اضافه شده است. البته بازسازی های مربوط به این حمام از زمان قاجار با خریداری فردی به نام آقانقی مؤتمن الرعایا آغاز گردید، به همین جهت این حمام به نام دو نفر نامیده می‌شود. در زمان پهلوی نیز کاربری حمام را حفظ کرده بود و تا اواخر دهه چهل شمسی به طور فعال محلی برای استحمام اهالی بوده است اما بعد از مدتی در جریان احداث خیابان جدید بخش زنانه این حمام به طور کامل تخریب شد و پس از این مدتی بلا استفاده گردید تا در نهایت در سال ۱۳۷۸ این حمام توسط میراث فرهنگی خریداری شد و بازسازی های مربوطه انجام گرفت، سپس چند مورد مجسمه مومی به این مکان آورده شد تا شیوه زندگی مردم اردبیل، آداب و رسوم، آئین ها، پوشش محلی و شیوه غذا پختنشان در معرض دید تماشاگران قرار بگیرد. در این موزه علاوه بر پوشش محلی، چندین آثار و دست نوشته تاریخی نیز جمع آوری شده است. در نهایت این بنا در دهه ۱۳۸۰ به موزه مردم‌شناسی اردبیل تغییر کاربری داد. Ardabil Anthropology Museum جزو معدود موزه هایی است که طی سال ها از وقوع حوادث در امان مانده است و هنوز هم بعد از گذشت چندین سال مورد استقبال بازدیدکنندگان قرار می گیرد.
این حمام دارای سه بخش اصلی است که عبارتند از سربینه و گرم خانه و چالحوض. قسمت میانی سربینه به شکل مربع است که با طاقی مرتفع پوشانده شده است. سکوهایی نیز در این حمام وجود دارند که یادگاری از دوره پهلوی هستند. طاق سربینه و انتهای آن نیز پوشیده از نقش گیاهان و تصاویر مختلفی است که این فضا را رنگین و مجلل کرده است. حوض هشت گوش نیز با جوی هایی تا لبه سکوها امتداد دارد که پس از شستن پا به سکوها پا بگذارند.
در ورودی موزه مردم شناسی در ابتدا با رختکن وسیعی مواجه می شوید که در نهایت به حوض سنگی هشت ضلعی با چهار بازو ختم می‌شود که گنبدی بسیار بلند بر فراز آن قرار دارد، درون گنبد نیز با کاشی کاری های زیبا و چشم نواز به رنگ آبی تزئین شده است. در این قسمت آیین های ویژه استحمام در زمان های گذشته با مجسمه به نمایش گذاشته شده است، مجسمه هایی که با پوشش های مختلف محلی روزگاران نه چندان دور را به تصویر می کشند.
همه مجسمه ها، آثار یا وسایل کشف شده در این منطقه که در موزه مردم شناسی نگهداری می شوند، نشان دهنده فرهنگ و اصالت این قوم بزرگ است. بخش های دیگر در این حمام تاریخی نیز عبارتند از رواق هشتی شکل، کفش کن، گنبد سربینه، گرمخانه، استخرهای آب گرم و استخر آب سرد که جزو قسمت های این حمام بوده اند و اگر از بزرگ تر های فامیل سوال کنید مطمئنا با همه این قسمت ها آشنایی دارند و حتما در بازدیدتان از این موزه بزرگان را نیز همراه خود ببرید تا از تماشای زمان های گذشته نه چندان دور خود لذت ببرند.