آموزش الکترونیکی زاییده چرخه تحولات سریع و رو به گسترش فناوری‌های نو است و مجموعه‌ای از روش‌های آموزشی همچون آموزش‌های مجازی، همکاری دیجیتال و شبیه‌سازی را دربرمی گیرد.
به تعبیرساده آموزش الکترونیکی یعنی آوردن سازمان یادگیرنده (دانشگاه) به نزد یادگیرنده در هر زمان، در هر مکان و برای هر فرد. از جمله ویژگی‌های نظام آموزش الکترونیکی می‌توان به صرفه‌جویی در زمان و هزینه، فرآهم کردن امکان تحصیل از راه دور، تسهیل نظام ارزیابی تحصیلی، دسترسی مستقیم به منابع آموزشی دیجیتال و ایجاد فرصت‌های برابر اشاره کرد.
با این اوصاف آموزش الکترونیکی زاییده چرخه تحولات سریع و رو به گسترش فناوری‌های نو به مفهوم واقعی آن است و مجموعه‌ای از روش‌های آموزشی همچون آموزش‌های مجازی، همکاری دیجیتال و شبیه‌سازی را دربرمی گیرد.
با توجه به آنچه در بالا اشاره شد قدرت فناوری‌های اطلاعات و ارتباطات برای جوامع در حال توسعه، علاوه بر اینکه تاثیرپذیری آنها را از فرهنگ‌های جهانی به وجود آورده است، نظام آموزش را نیز در کشور‌ها تحت الشعاع خود قرار داده است، به گونه‌ای که نهاد‌های آموزشی را ناگزیر به کارکرد‌های نوین و متناسب بر حسب نیاز‌های زمان و تغییر و تحولات برگزینند.
از سوی دیگر در کنار بهره‌گیری از فناوری‌های نوین اطلاعات و ارتباطات در امر آموزش الکترونیکی مساله کیفیت آموزش مجازی و تولید محتوای الکترونیک و اثربخشی نظام‌های آموزشی از مهمترین نگرانی‌های آموزشی و دست اندرکاران و تصمیم‌سازان امر توسعه در هر کشوری است؛ هرچند فناوری اطلاعات مدعی است با برنامه مدون و تغییر ساختار و روش‌های آموزش مجازی و تولید محتوای الکترونیک ضمن کاهش هزینه، می توان مقوله کیفیت را نیز افزایش داد.
هرچند نوآوری در شیوه‌های آموزش با بهره گیری از فناوری اطلاعات و ارتباطات منجر به توسعه یادگیری مشارکتی دانش آموزان، تقویت روحیه جستجو گری و پژوهش و... می‌شود. در همین راستا برخی از مزایای بهره‌گیری از فناوری اطلاعات در امر آموزش الکترونیک عبارتند از:
۱) امکان ارایه آموزش در محیط چند رسانه‌ای که طبعا کیفیت جذب محتوا را به طور جدی افزایش می‌دهد؛ ۲) امکان دسترسی به مطالب و محتوای آموزشی در هر زمان و مکان و تکرار وافر آن برای درک بهتر در صورت لزوم؛ ۳) امکان ارتباط دو سویه و تعاملی بین افراد آموزش دهنده و آموزش گیرنده در هر گوشه از جهان.
با این اوصاف گرچه فناوری اطلاعاتی به عنوان تسهیل‌گر در امر آموزش در کنار نهاد‌های سنتی در سال‌های اخیر به ویژه در دوران کرونا نقش سازننده‌ای را در غیاب نهاد‌هایی همچون مدارس و دانشگاه‌ها در امر آموزش ایفا کرده است، اما نکته قابل تامل در بهره‌گیری از فناوری اطلاعات در امر آموزش الکترونیکی این است که باید به خروجی‌های این شیوه آموزش توجه داشت ت افرادی که تحت این شیوه آموزش قرار می‌گیرند به گونه‌ای آموزش پیدا کنند که برخوردار از سواد اطلاعاتی و برخوردار از سه مولفه مهم آگاهی، مهارت و نگرش‌های عصر فناوری اطلاعات باشند. همچنین تصمیم سازان و سیاسگذاران نیز از رهگذر تغییر و تحولات در عرصه جهانی ضمن درک درست تجربه سایر کشور‌ها از شیوه‌های آموزش الکترونیکی در بستر فناوری اطلاعات و ارتباطات، راهکارهای متناسب را در فرآیند آموزش الکترونیکی پیاده‌سازی کنند.
نویسنده: محمد نیک ملکی