دانستنی های مهم درباره استامینوفن

به گزارش خبرگزاری صداوسیما مرکز خوزستان ، به گفته پزشکان بیماری‌های رایج درمان شده با استامینوفن شامل سردرد، درد عضلانی، آرتریت، کمردرد، دندان درد، گلودرد، سرماخوردگی، آنفولانزا و تب هستند و استامینوفن همچنین در بسیاری از دارو‌های ترکیبی تجویزی، از جمله بوتالبیتال، اندوست، فیوریست، هیکوتاب، هیدروست، هیدروکدون بی تارترات، لورتاب، پرکوست، فنافن، سداپاپ، تاپانول، تیلنول با کدئین، تایلوکس، اولتراست، ویکودین وجود دارد.

استامینوفن به طور معمول به صورت خوراکی استفاده می‌شود، اما می‌تواند به صورت داخل وریدی نیز تجویز شود.

هشدار‌ها
در صورت ابتلا به بیماری شدید کبدی نباید از این دارو استفاده کنید.
مصرف بیش از حد استامینوفن می‌تواند به کبد شما آسیب برساند یا باعث مرگ شود.

بزرگسالان و نوجوانان با وزن حداقل ۱۱۰ پوند نباید بیش از ۱۰۰۰ میلی گرم (میلی گرم) در یک زمان یا بیش از ۴۰۰۰ میلی گرم در ۲۴ ساعت مصرف کنند.

کودکان کمتر از ۱۲ سال نباید بیش از ۵ دوز در ۲۴ ساعت مصرف کنند و تنها از تعداد میلی گرم در هر دوز توصیه شده برای وزن و سن کودک استفاده کنند. دقیقاً طبق دستورالعمل روی برچسب استفاده کنید.

همچنین از مصرف سایر دارو‌های حاوی استامینوفن (که گاهی به اختصار APAP نامیده می‌شود) خودداری کنید، در غیر این صورت ممکن است دچار اوردوز کشنده شوید.

اگر حالت تهوع، درد در قسمت فوقانی معده، خارش، از دست دادن اشتها، ادرار تیره، مدفوع خاک رس یا یرقان (زردی پوست یا چشمان خود) دارید، فوراً با پزشک خود تماس بگیرید.

اگر قرمزی پوست یا بثوراتی که گسترش می‌یابد و باعث ایجاد تاول و لایه برداری می‌شود، فوراً با پزشک خود تماس بگیرید.

قبل از مصرف این دارو

اگر به استامینوفن حساسیت دارید یا از دارو‌های دیگری که حاوی استامینوفن هستند استفاده می‌کنید، نباید مصرف کنید.
اگر تا به حال سیروز کبدی داشته اید یا اگر روزانه الکل مصرف می‌کنید، از پزشک یا داروساز بپرسید که آیا استفاده از این دارو بی خطر است یا خیر.

اگر باردار هستید یا در دوران شیردهی هستید، قبل از استفاده از این دارو با پزشک مشورت کنید.

چگونه استامینوفن مصرف کنم؟

استامینوفن را دقیقاً طبق دستورالعمل روی برچسب یا طبق تجویز پزشک مصرف کنید. مصرف بیش از حد می‌تواند به کبد شما آسیب برساند یا باعث مرگ شود.

استامینوفن به اشکال مختلف مانند کپسول، مایع، قرص‌های جویدنی یا متلاشی کننده و پودر‌ها یا گرانول‌های حل کننده وجود دارد. دستورالعمل‌های مصرف ارائه شده همراه با دارو را بخوانید و به دقت دنبال کنید. در صورت نیاز به کمک از پزشک یا داروساز خود بپرسید.

بزرگسالان و نوجوانان حداقل ۱۲ سال: بیش از ۱۰۰۰ میلی گرم (میلی گرم) در یک نوبت یا بیش از ۴۰۰۰ میلی گرم در ۲۴ ساعت مصرف نکنید.

کودکان کمتر از ۱۲ سال: بیش از ۵ دوز از شیر خشک استامینوفن کودکان را در ۲۴ ساعت مصرف نکنید.

بدون توصیه پزشکی به کودک کمتر از ۱۲ سال استامینوفن فوق العاده قوی ندهید.

دوز کودک بر اساس سن و وزن است. دستورالعمل‌های دوز ارائه شده با استامینوفن را به دقت دنبال کنید. قبل از دادن این دارو به کودک کمتر از ۲ سال با پزشک مشورت کنید.

استامینوفن ساخته شده برای نوزادان همراه با قطره چکان دارویی یا سرنگ خوراکی خود ارائه می‌شود. اندازه گیری با دستگاه اشتباه ممکن است باعث مصرف بیش از حد شود. فقط از دستگاه دوز ارائه شده برای اندازه گیری دوز نوزاد استفاده کنید.

استامینوفن مایع ساخته شده برای نوزادان همراه با قطره چکان دارویی یا سرنگ خوراکی خود ارائه می‌شود. اندازه گیری با دستگاه اشتباه ممکن است باعث مصرف بیش از حد شود. فقط از دستگاه دوز ارائه شده برای اندازه گیری دوز نوزاد استفاده کنید.

استامینوفن ساخته شده برای نوزادان در دو غلظت متفاوت موجود است و هر غلظت با قطره چکان یا سرنگ خوراکی داروی خاص خود ارائه می‌شود. این دستگاه‌های دوز بین غلظت‌های مختلف برابر نیستند. استفاده از دستگاه نامناسب ممکن است باعث شود به کودک خود استامینوفن بیش از حد مصرف کنید. هرگز دستگاه‌های دوز را بین فرمولاسیون‌های استامینوفن برای نوزادان مخلوط نکنید.

ممکن است لازم باشد قبل از هر بار استفاده مایع را تکان دهید. دستورالعمل‌های روی برچسب دارو را دنبال کنید

استامینوفن یک داروی مسکن و تب بر است.

استامینوفن داخل مقعدی به صورت شیاف برای معالجه بسیاری از بیماری‌ها از جمله سردرد، درد عضلات، آرتروز، کمردرد، دندان درد، سرماخوردگیو تب تجویز می‌شود.

استامینوفن همچنین می‌تواند برای درمان بیماری‌هایی که در راهنمای مصرف دارو ذکر نشده‌اند هم استفاده شود.

مهمترین اطلاعاتی که باید در مورد استامینوفن بدانیم کدامند؟

هیچگاه از این دارو بیش از مقدار تجویز شده مصرف نکنید. چراکه مصرف بیش از حد مجاز آن ممکن است به کبد شما آسیب زده و یا موجب مرگ شود.

همیشه مقدار استامینوفن بکار رفته در محصول خاصی که استفاده می‌کنید را بدانید.

اگر در گذشته به بیماری کبد الکلی (کبد چرب) مبتلا بوده‌اید و یا روزانه بیش از سه (قوطی) نوشیدنی الکلی مصرف می‌کنید، هرگز بدون مشورت پزشک از این دارو استفاده نکنید. ممکن است شما اصلا قادر به استفاده از استامینوفن نباشید.

در دوره مصرف استامینوفن از مصرف نوشیدنی‌های الکلی خود داری کنید، چراکه ممکن است به کبد شما آسیب بزند.

اگر سابقه بیماری‌های کبدی و یا اعتیاد به الکل دارید از پزشک یا داروخانه محله خود در مورد مخاطرات مصرف استامینوفن سؤال کنید.

در مورد استفاده از دیگر دارو‌های ضد سرماخوردگی، ضد حساسیت، مسکن و یا دارو‌های خواب آور با یک پزشک یا داروخانه مشورت کنید. استامینوفن (که مخفف آن APAP است) در ترکیب بسیاری از دارو‌های دیگر هم استفاده می‌شود.

استفاده همزمان از چندین محصول دارویی ممکن است باعث شود تا ناخواسته استامینوفن زیادی مصرف کنید و این می‌تواند عواقب مهلکی درپی داشته باشد. قبل از مصرف هر دارو ابتدا برچسب آن را چک کنید و ببینید که آیا استامینوفن یا APAP در ترکیبات آن استفاده شده است یا خیر.

قبل از مصرف استامینوفن در چه مواردی باید با پزشک خود مشورت کنیم؟

اگر به استامینوفن حساسیت دارید، نباید این دارو را مصرف کنید.

اگر یکی از شرایط زیر را دارید، قبل از مصرف استامینوفن باید با یک پزشک یا داروخانه مشورت کنید:
بیماری‌های کبدی؛ یا
سابقه اعتیاد به مشروبات الکلی

اگر در گذشته به بیماری کبد الکلی (کبد چرب) مبتلا بوده‌اید و یا روزانه بیش از سه (قوطی) نوشیدنی الکلی مصرف می‌کنید هرگز بدون مشورت پزشک از این دارو استفاده نکنید. ممکن است مصرف استامینوفن برای شما خطرناک باشد.

انجمن غذا و داروی آمریکا (FDA) در رده بندی C خود در مورد مصرف دارو در زمان بارداری می‌گوید: تشخیص بی خطر بودن استامینوفن برای شما در زمان بارداری به عهده پزشک است. اگر باردار هستید، بدون مشورت پزشک از این دارو استفاده نکنید.

استامینوفن می‌تواند از طریق شیر مادر به نوزاد منتقل شده و به او آسیب برساند. اگر به نوزاد خود شیر می‌دهید بدون مشورت پزشک استامینوفن مصرف نکنید.

عوارض جانبی استامینوفن

کهیر زدن؛ تنگی نفس؛ ورم صورت، لب‌ها، زبان و یا گلو.
تب خفیف همراه با حالت تهوع، درد در ناحیه شکمی و کم اشتهایی.
ادرار کدر، مدفوع سیاه یا قهوه‌ای تیره.
زردی (زرد رنگ شدن پوست یا چشم‌ها).

البته نشانه‌های لیست شده در بالا کامل نیستند و ممکن است شاهد عوارض جانبی دیگری هم در مصرف کنندگان استامینوفن باشیم. در مورد عوارض جانبی این دارو با پزشک خود مشورت کنید.

کدام دارو‌ها روی استامینوفن تاثیر می‌گذارند؟

دارو‌های دیگر ممکن است با استامینوفن تداخل داشته باشند. به همین دلیل باید پزشک خود را در مورد دیگر دارو‌های مصرفی خود مطلع کنید. این امر شامل دارو‌های تجویز شده توسط پزشک، دارو‌هایی که بدون نسخه خریداری کرده‌اید، ویتامین‌ها و گیاهان دارویی نیز می‌شود.

در دوره مصرف استامینوفن از چه دارو‌هایی باید اجتناب کرد؟

در مورد استفاده از دارو‌های سرماخوردگی، ضد حساسیت، مسکن و یا دارو‌های خواب آور با یک پزشک یا داروخانه مشورت کنید. استامینوفن (که مخفف آن APAP است) در ترکیب بسیاری از دارو‌های دیگر هم استفاده می‌شود. استفاده همزمان از چندین محصول دارویی ممکن است باعث شود تا ناخواسته استامینوفن زیادی مصرف کنید و این می‌تواند عواقب مهلکی درپی داشته باشد. قبل از مصرف هر دارو ابتدا برچسب آن را چک کنید و ببینید که آیا استامینوفن یا APAP در ترکیبات آن استفاده شده است یا خیر.

در دوره مصرف استامینوفن از نوشیدنی‌های الکلی دوری کنید، چراکه ممکن است به کبد شما آسیب برسانند.

طریقه مصرف استامینوفین

این دارو را دقیقا به مقدار تجویز شده توسط پزشک و یا نوشته شده روی جعبه استفاده کنید. مصرف بیشتر یا کمتر از مقدار تجویز شده و یا مصرف آن به مدت طولانی‌تر از دوره درمان به هیچ وجه توصیه نمی‌شود.

هیچگاه بیش از مقدار توصیه شده مصرف نکنید. چراکه مصرف بیش از حد مجاز ممکن است به کبد شما آسیب زده و حتی موجب مرگ شود.

یک شیاف استامینوفن ممکن است حاوی تا ۶۵۰ میلی‌گرم استامینوفن باشد. حتما مقدار دقیق استامینوفن را در محصول مصرفی خود بدانید.

برای درمان کودکان، حتما از استامینوفن مخصوص کودکان استفاده کنید و دستورات مربوط به مقدار مصرف دارو را از روی جعبه مو به مو رعایت کنید. برای استفاده از این دارو در کودکان کمتر از ۲ سال حتما با پزشک مشورت کنید.

در صورت برخورد به عوارض زیر استفاده از استامینوفن را متوقف کرده و با پزشک معالج خود تماس بگیرید:

اگر بعد از ۳ روز مصرف دارو هنوز هم تب دارید.
بعد از ۱۰ روز استفاده هنوز احساس درد می‌کنید. (۵ روز در کودکان)
اگر گلودرد و تب و حالت تهوع دارید.
در صورت پیدا شدن جوش، سردرد‌های مزمن یا هر نوع قرمزی یا ورم روی پوست.
اگر علائم بیماری شما بیشتر شد، یا علائم جدیدی مشاهده کردید.

استامینوفن ممکن است موجب نتایج غلط در برخی آزمایش‌ها مثل آزمایش ادرار در تعیین میزان گلوکز (قند) شود. اگر دیابت دارید و در طول دوره مصرف استامینوفن تغییراتی در سطح گلوکز خود مشاهده کردید، با پزشک معالج خود مشورت کنید.

در صورت مصرف بیش از حد (اوردوز) استامینوفن چه باید کرد؟

در این صورت سریعا به پزشک مراجعه کنید و یا با تلفن ۱۱۵ مرکز فوریت‌های پزشکی تماس بگیرید. مصرف بیش از حد استامینوفن می‌تواند کشنده باشد.

اولین نشانه‌های مصرف بیش از حد استامینوفن، کم اشتهایی، حالت تهوع، استفراغ، درد شکم، عرق کردن، گیجی و ضعف هستند. از علائم شدیدتر می‌توان به درد در ناحیه بالای شکم، ادرار کدر و زرد شدن پوست یا سفیدی چشم اشاره کرد.

در صورت جا انداختن یک نوبت استامینوفن چه باید کرد؟

در صورت استفاده متداول از این دارو می‌توانید به محض بیاد آوردن نوبت فراموش شده آن را مصرف کنید. اما اگر تقریبا زمان نوبت بعدی رسیده است، نوبت فراموش شده را رها کرده به برنامه دارویی منظم خود بازگردید. هیچگاه برای جبران نوبت فراموش شده، داروی اضافی مصرف نکنید.