اربعین چهلمین روز واقعه عاشورا و شهادت امام حسین (ع) است.
اربعین حسینی روز ۲۰ صفر و چهلمین روز واقعه عاشورا و شهادت امام حسین(ع) است. اربعین یادآور ایثار و جان فشانی شهدای کربلاست.
اربعین یعنی چه؟ در فرهنگ معین و عمید این لغت به معنای چهلم آمده است. در واقع اربعین یعنی چهلمین روز درگذشت شخص یا فردی خاص.
اربعین حسینی در ایران
روز ۲۰ صفر در ایران تعطیل رسمی است و همه شیعیان در این روز به عزاداری می‌پردازند و راهپیمایی گسترده شیعیان به سوی کربلا در سال‌های اخیر به یکی از مهم‌ترین و گسترده‌ترین مراسم عزاداری شیعیان جهان تبدیل شده و در زمره بزرگترین اجتماعات مذهبی جهان قرار گرفته است. هم اکنون بیشترین زائرانی که در اربعین از دیگر کشور‌ها به عراق می‌روند از ایران‌اند.
پیاده روی در اربعین حسینی / روز بازگشت اسیران کربلا
مشهور است که اسیران کربلا روز ۲۰ ماه صفر سال ۶۱ ه. ق در بازگشت از شام، برای زیارت مدفن امام حسین(ع) به کربلا آمده‌اند. همچنین در این روز جابر بن عبدالله انصاری به زیارت قبر امام حسین(ع) آمده است. زیارت اربعین از اعمال خاص این روز است که بنابر روایتی از امام حسن عسکری(ع) یکی از پنج نشانه مومن دانسته شده است.
زیارت جابر در اربعین حسینی
جابر بن عبدالله انصاری از صحابه پیامبر اسلام(ص) است که به عنوان نخستین زائر امام حسین(ع) شناخته می‌شود. بنابر روایات دینی، او در اولین چهلم شهادت امام حسین(ع) در سال ۶۱ ه. ق به همراه عطیه عوفی به کربلا آمد و قبر امام حسین(ع) را زیارت کرد.
راه پیمایی روز اربعین حسینی
توصیه به زیارت اربعین باعث شده است که شیعیان به ویژه ساکنان عراق، در سال‌های اخیر و پس از سقوط حکومت پیشین کشور عراق، از نقاط مختلف این کشور به سوی کربلا حرکت کنند. این حرکت که غالبا به صورت پیاده صورت می‌گیرد، یکی از پرجمعیت‌ترین راه پیمایی‌ها در جهان شمرده می‌شود.
در سال ۱۳۹۲ ه. ش پیش بینی حدود ۲۰ میلیون زائر شده بود. در برخی گزارش‌ها از حضور ۱۵ میلیون شیعه به کربلا در روز اربعین سال ۱۴۳۵ه. ق /۱۳۹۲ ه. ش خبر داده‌اند. با شیوع ویروس کرونا مدت زمانی است که این سفر معنوی با محدودیت‌های شدیدی رو به رو شد اما پس از فروکش کردن این ویروس مجدداً راه برای عاشقان زیارت امام حسین(ع) در اربعین باز شد.
خواندن شعر و متن درباره پیاده روی اربعین دل‌ها را راهی کرب و بلا می‌کند. دل‌های سوخته‌ای که بی‌تاب زیارت سیدشان هستند.
قاضی طباطبایی در کتاب تحقیق درباره اولین اربعین سیدالشهداء می‌نویسد: حرکت به سوی کربلا در روز اربعین از زمان ائمه اطهار(ع) در بین شیعیان رایج بوده است و شیعیان حتی در زمان بنی امیه و بنی عباس نیز به این حرکت مقید بوده‌اند.
اغلب زائران مسیرِ نجف به کربلا به طول ۸۰ کیلومتر را در مدت سه روز در یک راهپیمایی مسالمت‌آمیز طی می‌کنند. دولت ایران در تلاش است تا مراسم اربعین حسینی را به طور مشترک با کشور عراق، به عنوان میراث معنوی در فهرست آثار معنوی یونسکو ثبت کند.
اربعین حسینی در کربلا به عنوان بزرگترین تجمع بشریت در کره زمین شناخته شده است. عاشقان و دلباختگان سیدالشهدا امام حسین(ع) در اربعین یعنی چهلمین روز شهادت آن بزرگوار با هر وسیله ممکن خود را به ضریح و بارگاه مطهر آن امام شهید می‌رسانند. میلیون‌ها نفر با پای پیاده از مکان‌های بسیار دور، مسافت ده‌ها و صد‌ها کیلومتری را طی می‌کنند و خود را در اربعین به کربلا می‌رسانند. در هیچ تاریخی از ابتدای خلقت کره زمین تاکنون چنین تجمعی از انسان‌ها پدید نیامده است و آنچه که ما اکنون هر سال در کربلا شاهد آن هستیم یک معجزه‌ی بزرگ الهی بشمار می‌آید.
در کربلا تجمع بیش از بیست میلیون نفر که در سال‌های آینده پیش بینی بیش از این عدد را نموده اند آن هم با عدم امکانات لازم و عدم تسهیلات برای این سیل مردمی، گزارشی از بیماری‌های خطرناک و کشنده و یا عدم وجود مکان یا غذای لازم برای این تعداد بسیار زیاد به چشم نمی‌خورد. آیا این یک معجزه الهی نیست و آیا این نشانی از قدرت خدای متعال در نشان دادن کرامت خویش برای بنده مخلص و فداکار خود نیست؟ آن بنده‌ای که هرچه داشت در راه خدا داد و در نتیجه خدا هم او را عزیز انسان‌ها قرار داد و چنین عظمتی که شاهد آن هستیم را به او عطا فرمود.