با تاکتیک های خبری آشنا شوید
اگر شما هم از علاقمندان به خبرنویسی هستید، در این بخش با تاکتیک‌های آن آشنا شوید.
به گزارش
سرویس وبگردی سازمان صدا وسیما، جامعه شناسان به افکار عمومی به دیده‌ی محصول ارتباط می‌نگرند و مفهومی جامع‌تر برای آن متصور هستند. با نگاه جامعه‌شناسانه تا زمانی که اعضای یک جامعه با یکدیگر روابط اجتماعی برقرار نسازند، افکار عمومی موجودیتی نخواهد داشت. حتی اگر نظر‌های افراد جامعه به هم نزدیک باشد، اما باز هم باور‌های آن‌ها در کنار هم افکار عمومی را شکل نخواهد داد تا زمانی که نظرهایشان از طریق رسانه‌ها –اعم از رسانه‌های نوشتاری، دیداری، شنیداری یا مجازی– یا مکالمه‌ی تلفنی یا رودررو به هم منتقل شود.
اخبار از مهم‌ترین شکل دهنده‌های افکار عمومی هستند که با تاکتیک‌ها میتوان خبر را موثر‌تر بیان کرد.
عکس، تیتر، طرح، کاریکاتور و ...، اما یکی از ابزار‌های مهم برایاینکه اطلاع‌رسانی به خوبی انجام شود و خبر آن‌گونه که قرار است روی ذهن مخاطب و جامعه مخاطبین تأثیرگذارد، استفاده بجا از
تاکتیک‌های خبری است. در این قسمت برای اینکه تفاوت استفاده از انواع تاکتیک‌ها به وضوح روشن شود به بیان مثالی اشاره می‌کنیم:
نقل است که در سنتر پارک نیویورک سگی به کودکی حمله می‌کند، مردی که شاهد حادثه بود برای نجات کودک خود را به روی سگ می‌اندازد و او را خفه می‌کند. خبرنگار نیویورک تایمز که ماجرا را از نزدیک می‌بیند به مرد می‌گوید
فردا تیتر اول نیویورک تایمز این است: «مرد شجاع نیویورکی جان پسری را نجات داد» مرد در جواب خبرنگار می‌گوید: «من نیویورکی نیستم»
خبرنگار می‌گوید پس تیتر می‌زنیم: «آمریکایی قهرمان جان پسری را نجات داد»،مرد می‌گوید: «ولی من آمریکایی نیستم، پاکستانی‌ام»
فردا تیتر نیویورک تایمز اینچنین شد. «یک مسلمان متعصب سگی را در سنتر پارک خفه کرد» «اف بی آی احتمال می‌دهد القاعده در این جنایت دخیل باشد.»
بیشتر بخوانید:
انواع تاکتیک‌های خبری
سابقه نویسی یا پیشینه نویسی (Back ground):
از متداولترین و پرکاربردترین تاکتیک‌های رسانه‌های خبری است. در واقع روزنامه‌نگار با تکیه بر حوادث گذشته به شکل‌دهی افکار عمومی می‌پردازد و با ربط موضوعات گذشته به رویداد جاری، پیام مورد نظر خود را به مخاطب القا می‌کند.
۲- تاکتیک اطلاعات سری (Secret Information):
در این شیوه از ارائه خبر برای افکار عمومی جلوگیری شده و سعی می‌شود اخبار طبقه‌بندی شود، و هر زمان نیاز به هر قسمت خبر نمودار شد آن را ارائه کرد این تاکتیک بسیار قدیمی است و در مورد اسراسر محرمانه نظامی و امور دیپلماتیک از آن استفاده می‌شود.
۳- تاکتیک نشت هدایت شونده (Targeted News Leakage):
برخی از اخبار و اسرار حفظ می‌شوند و برخی دیگر با اهداف از قبل تعیین شده با زمان‌بندی خاص منتشر می‌شوند و به شیوه قطره‌ای و هدایت شونده ارائه می‌شوند در واقع آن‌ها اطلاعاتی هستند که آگاهانه هدف‌گیری و ارائه می‌شوند.
۴- تاکتیک ماساژ پیام (Spinning the Massage):
فریب اطلاعاتی است که هر روز از کارخانه فکر دولت به بیرون جریان می‌یابد. تاکتیک حذف کلی‌بافی، زمان‌بندی، تبخیر از جملة این شیوه هستند.
۵- تاکتیک حذف: Omission Tactic:
قسمت‌های مهمی از خبر به دلایلی از پیش طراحی شده و هدفمند حذف می‌شود تا زمینه برای انتشار شایعه فراهم گردد. رسانه می‌داند با انتشار خبر ناقص زمینه برای انتشار شایعه بوجود می‌آید چرا که به سوالات مخاطبان پاسخ داده نشده است.
۶- تاکتیک کلی بافی (Generality Tactic):
جزئیاتی که ممکن است مخالفت اداری یا سیاسی را با لعابی از مطالب غیرواقعی پوشیده و اصل خبر بدون در نظر گرفتن واقعیات ضروری آن انتشار می‌یابد. هدف رسانه این است که ضمن اینکه خبر را منتشر ساخته از ایجاد حساسیت بین گروه‌های فشار و سیاستگذاران سازمانی جلوگیری می‌کند و در واقع به آرامی اخبار مورد نظر را منتشر می‌سازد.
۷- تاکتیک زمان‌بندی (Timing Tactic):
تأخیر در پخش خبر به شکلی که پیام‌گیر دیگر نتواند کاری انجام دهد. از جنبة اول اشتیاق مخاطب را برای شنیدن خبر از منبع موثق مهیا کرده از جنبة دوم زمینة پخش شایعات را در سطح جامعه فراهم می‌آورد.
۸- تاکتیک موجی (News) Feeding Frenzy:
ریزش انواع اخبار با ارزش و بی‌ارزش تا مخاطب در آن غرق شود و نتواند واقعیت‌ها را درک کند.
۹- تاکتیک تبخیر (Vapor Tactic):
بیان بخشی از خبر برای ایجاد شایعه در جامعه شایعاتی که همراه با واقعیت‌ها پخش می‌شود و پیام‌گیر نتواند آن‌ها را از همدیگر تشخیص دهد.
۱۰- تاکتیک بازگشتی (Blow-Back Tactic):
این تاکتیک به منظور جلب واکنش‌هایی است که از جامعه به سوی منبع خبر بازخورد دارد در واقع مؤسسه خبری با انتشار این خبر مخاطب و علایق و تفکرات آنان را می‌سنجند این روش در زمان انتخابات بیشتر استفاده می‌شود.
شایعه کشته شدن صدام در حملات اولیه موشکی آمریکا به بغداد از جمله استفاده از این روش توسط خبرگزاری‌ها بود تا آمریکایی‌ها بدانند واکنش نیرو‌های مردمی و کادر ریاست جمهوری از انتشار این خبر چیست.
۱۱- تاکتیک دروغ بزرگ (یا استفاده از دروغ محض) (Big-Lie Tactic):
این تاکتیک قدیمی استفاده فراوانی در رسانه‌ها دارد. در این روش پیامی را که به هیچ وجه واقعیت ندارد بیان می‌کنند. گوبلز می‌گوید: دروغ هرقدر بزرگتر باشد باور آن برای توده‌های مردم راحت‌تر است. این روش برای مرعوب کردن دشمن و تهییج افکار عمومی بکار می‌رود در واقع دروغ باید اینقدر بزرگ باشد که کسی جرات تکذیب آن را نداشته باشد گوبلز می‌گویند بعضی مواقع دروغ‌هایی می‌گفتم که خودم از آن می‌ترسیدم.
۱۲- نشان دادن سانسور به شکل غیرمستقیم
Publishing Blank Pag (Protesting Censorship) اخبار جنجالی که همیشه مورد علاقه مخاطبین هستند، اما ممنوعیت انتشار دارند در این روش جای اخبار را با زدن تیتری هیجانی سفید باقی می‌گذارند و به مخاطب القاء می‌کنند که سانسور شدیدی برآن‌ها حاکم است.
۱۳- دستچین کردن پیام Selectively Sorting the Message
۱۴- درشت نمایی To highlight the Message
۱۵- تعریف Distortion
۱۶- مبالغه To Exagerate یا دستکاری آماری To Cheat in Statistics
۱۷- جنجال آفرینی خبری Sensationalism
۱۸- نقل خبراز منابع ناشناخته و یا مبهم
Quoting news from unidentified sources
۱۹- اختفاء یک منبع غیرموثق در پشت یک منبع موثق
Legitimizing News Source
۲۰- تظاهر به بیطرفی Topretend Neutrality
۲۱- اعلام اخبار دروغ و کشف آن توسط خود منبع
To create or propagate false news and To refute It
۲۲- پاره حقیقت گویی To Release Facts Pavtially
۲۳- خشونت مطبوعاتی (جنگ روانی) Press Violence
۲۴- فوریت بخشیدن ساختگی به خبر To Artificially prioritize for News
۲۵- پیشگویی‌های مغرضانه Biased Prediction
۲۶- استفاده از شیوه طنز وفکاهی و کاریکاتور Making New Enter Taiming
۲۷- القاء نظر با استفاده از چیدن عکس
۲۸- پیچیده کردن خبر برای عدم کشف حقیقت
۲۹- استفاده از دو خبر واقعی برای طرح یک خبر ساختگی
۳۰- تلاش برای سازگاری مواضع فرستند و گیرنده پیام
امروزه کار تهیه خبر دچار تحول شگرفی شده است و هر ساعت تکنیک جدیدی برای ارائه خبر مناسب و جذاب پدید می‌آید. در واقع این روش‌ها در خدمت موسسه خبری قرار می‌گیرد تا یک خبر موفق شود بیشترین حجم مخاطب را با خود همراه سازد.
تاکتیک‌های اشاره شده در واقع تنها گوشه‌ای از روش‌هایی است که هر روزه در مؤسسه‌های خبری جهان مورد استفاده قرار می‌گیرد.