استفاده روز افزون از آفت کشهای شیمیایی و آشکارتر شدن تبعات منفی آنها بر سلامت غذایی جوامع، تکاپوی محققان را برای یافتن راهکارهایی به منظور کاستن از این آسیبها بیشتر کرده است.
به گزارش خبرگزاری صدا و سیما، دانشگاه آکسفورد با انتشار خلاصهای از نتایج یک پژوهش جامع درباره آثار استفاده از آفت کشهای شیمایی بر محیط زیست، هشدار داد که تداوم این روند میتواند بقای برخی از گونههای زنبور عسل و سایر حشرات مفید را به خطر اندازد.
در این پژوهش نتایج دو مطالعه جداگانه روی آفت کشهای مصنوعی که بصورت گسترده در مزارع استفاده میشوند، بررسی شده است.
برآوردها نشان میدهد که در حال حاضر، سالانه بیش از ۲.۵ میلیارد کیلوگرم آفت کش در مزارع سراسر جهان استفاده میشود و تولیدکنندگان تاکنون بیش از ۱۰۰۰ مورد، انواع آفت کش و ترکیبات شیمیایی را برای حفظ ذخایر غذایی با کشتن حشرات، قارچها و علفهای هرز ساخته و روانه بازار کرده اند.
تقریبا همه این ترکیبات شیمیایی متوانند برای گونههای مختلف حشرات و به ویژه زنبورها بسیار مضر باشند.
این در حالی است که زنبورها بخش حیاتی اکوسیستم هستند و بدون آنها، بسیاری از گونههای دیگر جانوری و گیاهی نیز از بین میروند.
فقط در اروپا، بقای ۸۰ درصد گلهای وحشی به گردهافشانی زنبورها وابسته است.
این مخلوقات همچنین برای کشاورزی ضروری هستند و تقریباً یک سوم تولید جهانی غذا به این گرده افشانها وابسته است.
اما مطالعات نشان میدهد که آفت کشها، اگر بصورت مستقیم زنبورها را نکشند، دستکم سیستم عصبی مرکزی زنبور عسل را تخریب کرده و به نابودی تدریجی، اما سریع آنها منجر میشوند.
تخریب سیستم عصبی بر اثر مواجهه با مواد شیمیایی، توانایی این گرده افشانها را برای پرواز در یک خط مستقیم مختل کرده و جستجوی آنها را برای یافتن گلها بی نتیجه میگذارد.
به گفته دکتر راشل اچ پارکینسون، سرپرست این گروه تحقیق، شرایط فعلی به گونه است که با تنها گذاشتن زنبورهای عسل در برابر این مواد، بقای آنها به خطر میافتد.
این استاد دانشگاه آکسفورد میگوید: حشرهکشهای رایجی مانند سولفوکسافلور و نئونیکوتینوئید ایمیداکلوپرید میتوانند به شدت رفتار هدایت جهت یابی و بینایی زنبورهای عسل را مختل کنند.
وی افزود: نتایجی که به دست آمد، دلیل مهمی برای نگرانی است، زیرا توانایی زنبورها در پاسخگویی مناسب به اطلاعات بصری برای پرواز و ناوبری آنها و در نتیجه بقای آنها بسیار مهم است و آفت کشها به شدت این قابلیت را از بین میبرند.
آمار نشان داده است که زنبورهایی که در معرض آفت کشها قرار گرفتند، نسبتهای بالاتری از "سلولهای مرده" در مغزشان دارند و این میتواند به این معنی باشد که مواد شیمیایی موجود در افشانهها به مغز آنها آسیب میرساند.
پیشنهاد دانشمندان و پژوهشگران برای کاهش آسیب ها، جایگزین کردن مواد شیمایی با آفت کشهای طبیعی است.
تحقیقات نشان داده است که فايده مورچهها در مزارع و باغات، بیشتر و یا دستکم برابر آفت کشهای شيميايي است.