راهی برای بهبود چربی و قندخون بالا
گلوکونئوژنز، فرآیندی طبیعی برای متعادل سازی قند خون
بدن فرد روزه دار به گلوکز دسترسی ندارد و با اجبار سلول‌ها به تولید انرژی، فرآیند گلوکونئوژنز آغاز شده و قندخون تعدیل می‌شود.
به گزارش خبرگزاری صداوسیمای مرکز اراک؛ کاهش فشار خون، سم‌زدایی، برطرف شدن بیماری‌های التهابی، کاهش قند خون و تجزیه چربی‌ها از جمله مواردی است که از نظر پزشکی اثبات شده است.
فواید روزه گرفتن از دیدگاه علم پزشکی
وقتی روزه می‌گیریم، بدن دسترسی معمول به گلوکز ندارد و سلول‌ها را مجبور می‌کند برای تولید انرژی به مواد دیگری متوسل شوند. در نتیجه، بدن گلوکونئوژنز یا همان فرآیند طبیعی تولید قند را آغاز می‌کند. کبد هم با تبدیل مواد غیر کربوهیدراتی مانند لاکتات، اسید‌های آمینه و چربی‌ها به انرژی گلوکز کمک می‌کند.
از آنجایی که بدن ما در طول روزه داری انرژی خود را حفظ می‌کند، میزان متابولیسم پایه بدنمان (میزان انرژی مصرفی بدن هنگام استراحت) کارآمدتر می‌شود و در نتیجه ضربان قلب و فشار خون کاهش می‌یابد.
کتوز، فرآیند دیگری است که هنگام روزه‌داری اتفاق می‌افتد. در این حالت، بدن چربی ذخیره شده را به عنوان منبع اصلی انرژی خود می‌سوزاند و روشی ایده‌آل برای کاهش وزن و متعادل کردن سطح قند خون است.
روزه بدن را تحت استرس خفیف قرار می‌دهد و باعث می‌شود سلول‌ها با افزایش توانایی خود برای مقابله با آن سازگار شوند. این فرآیند شبیه به فشاری است که هنگام ورزش به عضلات و سیستم قلبی عروقی خود می‌آوریم تا قوی‌تر شوند.
اگرچه روزه گرفتن می‌تواند چالش برانگیز و گاهی سخت باشد، اما فواید روزه گرفتن از نظر روحی و جسمی می‌تواند شامل موارد زیر شود:
- تقویت عملکرد بدن
- محافظت از چاقی و بیماری‌های مزمن مرتبط با آن
- کاهش التهاب
- بهبود کلی تناسب اندام
- راهی برای کاهش وزن
- کاهش خطر ابتلا به بیماری‌های متابولیک
- کمک به درمان سرطان
- تقویت سیستم ایمنی بدن در طول شیمی درمانی
- افشای سلول‌های سرطانی
- پاکسازی بدن از سلول‌های سمی و قدیمی و جایگزینی سلول‌های جدید و سالم
تشریح برخی از فواید روزه گرفتن
از نظر پزشکی
التهاب حاد یک فرآیند ایمنی طبیعی است که برای کمک به مبارزه با عفونت‌ها در بدن استفاده می‌شود اما التهاب مزمن می‌تواند عواقب جدی برای سلامتی داشته باشد.
تحقیقات نشان می‌دهد که التهاب ممکن است در ایجاد شرایط مزمن مانند بیماری قلبی، سرطان و آرتریت روماتوئید دخیل باشد. برخی از مطالعات نشان داده‌اند که روزه‌داری می‌تواند به کاهش سطح التهاب و بهبود سلامتی کمک کند.
مطالعه بر روی ۵۰ بزرگسال سالم نشان داد که روزه داری به مدت یک ماه، به طور قابل توجهی سطح نشانگر‌های التهابی را کاهش می‌دهد.
در مطالعه دیگر، زمانی که افراد مورد آزمایش ۱۲ ساعت در روز و به مدت یک ماه روزه گرفتند، همین اثر را مشاهده کردند.
علاوه بر این، یک مطالعه حیوانی نشان داد، که پیروی از یک رژیم غذایی بسیار کم کالری برای تقلید از اثرات روزه داری، باعث کاهش سطح التهاب شده، و در درمان مولتیپل اسکلروزیس، که یک بیماری التهابی مزمن می‌باشد، مفید است.
روزه گرفتن ممکن است با بهبود فشار خون، تری گلیسیرید و سطح کلسترول، سلامت قلب را افزایش دهد.
- مطالعات نشان داده هشت هفته روزه داری، سطح کلسترول بد LDL و‌تری گلیسیرید خون را به ترتیب ۲۵% و ۳۲% کاهش می‌دهد.
در یک تحقیق روی ۱۱۰ بزرگسال چاق مشخص شد خاصیت روزه گرفتن به مدت سه هفته تحت نظارت پزشک، به طور قابل توجهی باعث کاهش فشار خون و همچنین سطح تری گلیسیرید خون، کلسترول تام و کلسترول بد LDL می‌شود.
علاوه بر این، یک مطالعه بر روی ۴۶۲۹ نفر نشان داد که روزه گرفتن، خطر بیماری عروق کرونر و همچنین خطر ابتلا به دیابت را به طور قابل توجهی کاهش داد.
البته اگر مبتلا به بیماری قلبی خاصی هستید، بهتر است ابتدا این موضوع را با یک متخصص قلب و عروق در میان بگذارید و در صورتی که منعی وجود نداشت، در این ماه روزه بگیرید.
روزه داری ممکن است عملکرد مغز را تقویت و از اختلالات عصبی جلوگیری کند
از آنجا بیشتر تحقیقات در این زمینه روی حیوانات انجام می‌شود، اما چندین مطالعه نشان داده که تمرین روزه به مدت ۱۱ ماه، باعث بهبود عملکرد و ساختار مغز موش می‌شود.
سایر مطالعات حیوانی نشان می‌دهند که روزه می‌تواند از سلامت مغز محافظت نموده و تولید سلول‌های عصبی را برای کمک به تقویت عملکرد شناختی افزایش دهد.
به طور خاص، مطالعات روی حیوانات نشان می‌دهد که روزه گرفتن ممکن است از شرایطی مانند بیماری آلزایمر و پارکینسون محافظت کند و نتایج آن را بهبود بخشد.
برخی تحقیقات همچنین نشان داده‌اند که روزه داری ممکن است با افزایش سطح انتقال دهنده عصبی نوراپی نفرین، متابولیسم را افزایش داده و کاهش وزن را افزایش دهد.
یک بررسی نشان داد که روزه داری تمام روز می‌تواند وزن بدن را تا ۹ درصد کاهش دهد و به طور قابل توجهی چربی بدن را طی ۱۲ تا ۲۴ هفته کاهش دهد.
بررسی دیگری مشخص کرد که روزه داری طی ۳ تا ۱۲ هفته، در کاهش وزن به اندازه دیگر روش‌های رژیمی و محدود کننده جذب کالری جهت کاهش وزن، مؤثر است.
علاوه بر این، یکی دیگر از فواید روزه گرفتن این است که، روزه داری در کاهش چربی بیشتر، و در عین حال حفظ بافت عضلانی، مؤثرتر از رژیم غذایی است.
روزه ترشح هورمون رشد را افزایش می‌دهد که برای رشد، متابولیسم، کاهش وزن و قدرت عضلانی حیاتی است. هورمون رشد انسانی (HGH) نوعی هورمون پروتئینی است که در بسیاری از جنبه‌های سلامتی شما مانند رشد، متابولیسم، کاهش وزن و قدرت عضلانی نقش اساسی دارد. تحقیقات بسیاری تایید کردند روزه می‌تواند به طور طبیعی سطح HGH را افزایش دهد.
یک مطالعه روی ۱۱ بزرگسال سالم نشان داد که روزه گرفتن به مدت ۲۴ ساعت، به طور قابل توجهی باعث افزایش سطح HGH می‌شود.
مطالعه کوچک دیگری روی ۹ مرد نشان داد که روزه گرفتن به مدت دو روز، منجر به افزایش ۵ برابری در میزان تولید HGH می‌شود.
به علاوه، روزه گرفتن ممکن است به حفظ قند خون و سطوح انسولین ثابت در طول روز کمک کند، که ممکن است سطح HGH را بیشتر بهینه کند، زیرا برخی تحقیقات نشان داده‌اند که افزایش سطح انسولین ممکن است سطح HGH را کاهش دهد.
در یک مطالعه، موش‌هایی که یک روز در میان غذا می‌خوردند، سرعت پیری در آن‌ها کمتر و ۸۳ درصد بیشتر از موش‌هایی که به طور مداوم غذا می‌خوردند، عمر کردند.
سایر مطالعات حیوانی گزارش می‌دهند که روزه می‌تواند در افزایش طول عمر و میزان بقا مؤثر باشد.
یک مطالعه آزمایشگاهی دیگر نشان داد که قرار دادن سلول‌های سرطانی در معرض چندین دوره روزه‌داری، به اندازه شیمی‌درمانی در به تأخیر انداختن رشد تومور مؤثر است و اثربخشی دارو‌های شیمی درمانی را افزایش می‌دهد.
عوارض جانبی روزه گرفتن
با وجود لیست طولانی فواید روزه گرفتن، ممکن است روزه‌داری برای همه مناسب نباشد.
اگر از دیابت یا قند خون پایین رنج می‌برید، روزه گرفتن می‌تواند منجر به افزایش سطح قند خون شما شود و بهتر است در صورتی که بیماری زمینه‌ای دارید یا قصد دارید بیش از ۲۴ ساعت روزه بگیرید، ابتدا با پزشک خود صحبت کنید.
اگر تصمیم دارید روزه بگیرید، حتماً هیدراته بمانید و رژیم غذایی خود را در طول دوره‌های غذا خوردن خود با غذا‌های غنی از مواد مغذی پر کنید، تا فواید روزه گرفتن را به حداکثر برسانید.