هنگامی که کودک شما به سن ۲ سالگی می‌رسد، احتمالاً هر ماه تغییرات بزرگی را در رشد او مشاهده خواهید کرد از جمله اینکه با شما لجبازی می‌کند.
کودک شما در حالی که به در یخچال می‌کوبد جیغ می‌زند و می‌گوید: “آب میوه می‌خوام”.
“متاسفم عزیزم، آب میوه نداریم، نظرت چیه شیر بخوری…. یا …. ”
“نههههههههه، من آب میوه می‌خوام؟! ” فریاد می‌زند در حالیکه خود را روی زمین می‌کشد و می‌غلتد…
نبودن آب میوه مطمئنا برای شما مشکل بزرگی نیست، اما به نظر برای کودک شما انگار دنیا به اخر رسیده…
قبل از رفتن به سوپر مارکت برای خرید آبمیوه یا چیزی مشابه، یا گفتن این جمله که “گریه کردنو تموم کن، فقط یه آبمیوست”…
لجبازی کودک دو ساله
شاید به نظر بسیاری از افراد غیر طبیعی باشد که یک بچه دو ساله جیغ بزند و لجبازی کند، اما در دنیای روانشناسی چنین اتفاقی غیر طبیعی نیست. یک کودک دو ساله در سطحی از خودشیفتگی قرار دارد که تمام دنیا را متعلق به خود می‌داند و فکر می‌کند که تمام دنیا فقط برای او ساخته شده است. بنابراین، می‌خواهد هر چیزی را که متعلق به خود می‌داند داشته باشد و مخالفت دیگران به منظور سلب چیزی از او بی‌معنی و غیر منصفانه به نظر می‌آید، پس سعی می‌کند که حق خود را به روش‌هایی که فکر می‌کند موثر است، از شما بگیرد. همچنین، کودک در این سن در حال شناسایی احساسات خود، شناخت خود و شناخت رفتار‌ها و افراد است.
به صورت کلی شما می‌توانید این رفتار‌ها را از کودک دو ساله انتظار داشته باشید:
نشان دادن احساسات به صورت بسیار غلو شده
هر چیزی را از آن خود می‌دانند (حتی اگر مال آن‌ها نباشد).
در خواست اینکه “خودم انجامش میدم”
می‌خواهند مثل نوزادان رفتار کنند.
تصور می‌کنند بزرگ هستند و زمانی که می‌فهمند اینجور نیست احساس سرخوردگی، غم و ناراحتی می‌کنند.
مشکل در شریک شدن با دیگران، صبر کردن، نوبت کرفتن، کنترل تکانه و …
مشکل با تغییرات
تغییر در عادات غذا خوردن و خوابیدن
چه کار باید کرد؟
راه حل چیست؟
ابتدایی‌ترین راه حل این است که فرزند خود را با کوتاه آمدن و رفع نیازش بد عادت نکنید.
زمانی که فرزند شما برای دستیابی به چیزی که می‌خواهد دست به پرخاش می‌زند و شما به پرخاش او پاسخ می‌دهید (مثبت و منفی) این پیام را صادر می‌کنید که راهکار او می‌تواند موثر باشد و او این راه را برای رسیدن به خواسته‌های خود انتخاب می‌کند.
گاهی کودکان نیاز به جدیت و قاطعیت شما دارند تا تربیت بهتری داشته باشند.
بسیاری از والدین برای اینکه زودتر صدای بچه قطع شود خواسته او را برآورده می‌کنند، برخی به دلیل اینکه خسته هستند یا حوصله او را ندارند این کار را انجام می‌دهند. پدر و مادر باید بدانند که این‌ها دلایل خوبی برای تربیت بد نیستند.
توصیه هایی برای والدین
در طول روز وقت مناسب و مشخصی را فقط صرف بازی با کودک خود کنید.
در انجام برخی از کار‌ها از او کمک بخواهید.
همیشه به او «نه!»، «نکن»، «دست نزن» و.. نگویید.
گاهی بهتر است او را از چیزی که دوست دارد محروم کنید، اما به این‌صورت که دلیل این کار خود را به او توضیح دهید.
کودک بهتر است بداند که عواقب رفتار بد او چه خواهد بود تا بتواند رفتار مناسب را انتخاب کند.
اگر از چیزی ناراحت است یا به چیزی اعتراض دارد، از او بخواهید که با شما حرف بزند و به او گوش دهید و خود را حامی و امین او معرفی کنید، نه فردی که ناراحتی او برایش مهم نیست.
زمانی که آرام است، آرامش او را تشویق کنید.
زمانی که رفتار مناسبی از خود نشان می‌دهد رفتار او را تشویق کنید، اجازه دهید تا او بتواند تشخیص دهد که چه رفتاری مناسب است و چه رفتاری نامناسب است.
خوش قول باشید
به قول‌هایی که به او می‌دهید عمل کنید. برخی از پدر‌ها و مادر‌ها با بدقولی‌های خود خشم و تهاجم را به فرزند آموزش می‌دهند. زمانی که شما به قول خود به کودک عمل نمی‌کنید، او این پیام را از شما دریافت می‌کند که: «دوست داشتنی نیست. مورد توجه نیست. تنها است. برای به‌دست آوردن خواسته‌هایش یا باید بجنگد یا باید دست از خواستن بردارد، زیرا کسی به او پاسخی نمی‌دهد.» در هر صورت فرزند با دیدن بدقولی از جانب شما دچار خشم می‌شود.
خونسرد باشید
خونسردی خود را حفظ کنید و عصبانی نشوید. دستپاچه و آشفته نشوید، کودک این حالت را متوجه می‌شود و از آن به نفع خود استفاده می‌کند.
اطرافیانی را که موجب تقویت این حالت در او می‌شوند از دایره مربیان او خارج کنید و مراقب باشید که کودک شما توسط هر کسی تربیت نشود.
با او حرف بزنید و حرف زدن را به او بیاموزید. به زبان خودش از جهان هستی به او بگویید.
در مقابل او مشاجره یا پرخاش نکنید، یک کودک دو ساله به سادگی این رفتار را از شما یاد می‌گیرد.
به او اجازه دهید که برخی کار‌ها را خودش به تنهایی انجام دهد. این رفتار باعث می‌شود حس استقلال کودک در دو سالگی ارضا شود و اعتماد به نفس او را افزایش می‌دهد.
البته لازم به ذکر است که همیشه به این‌صورت نیست که کودکان برای رسیدن به خواسته‌هایشان لجبازی یا پرخاش کنند.
گاهی آن‌ها به فضای متشنجی که در آن هستند اعتراض دارند، در برخی موارد ممکن است حالات عصبی مادر در دوران بارداری بر جنین تاثیر گذاشته باشد.
بهتر است دقت کنید و ببینید که کودک شما در چه مواقعی این واکنش‌ها را از خود نشان می‌دهد؟ چند بار در روز این رفتار را تکرار می‌کند؟ پاسخ این دو سوال به شما در یافتن دلیل پرخاشگری او کمک شایانی می‌کند.
در واقع کودک شما برای تنظیم هیجانات قوی خودش به کمکتان نیاز دارد، و بدین منظور، شما نیازمند استفاده از راهبردهای، نکات و روش‌های مختلف هستید.
روش های رفتار صحیح با فرزند2ساله
همدلی کردن:
ممکن است به کثیف بودن بشقاب آبی اهمیت ندهید، اما کودک شما اهمیت می‌دهد. خود را جای ان‌ها بگذارید و نشان دهید که مشکل ان‌ها را درک می‌کنید (حتی اگر موافق نیستید). “می دونم خیلی دوست داشتی با بشقاب ابی غذا بخوری، اما شرمنده کثیف شده”… یا “می دونم که این بشقاب مورد علاقه توست! ”
تجربه‌های مشاهده‌ای برای کودک بسازید:
کودکان با عمل کردن می‌آموزند. به جای پاداش دادن کودک بعد از اموختن یک فعالیت، در مورد انچه رخ داده با او صحبت کنید. “وای اینجا رو ببین همه توپ‌ها درست توی سبد رفتن وقتی اونا رو با دقت پرتاب کردی”. یا مثلا بگوئید: “وای ببین همه کتاب هارو بخوبی توی قفسه گذاشتی”.
آموزش دهید:
با وقت گذاشتن برای جستجو و تمرین روش‌های جدید در مدیریت موقعیت‌های سخت، به عنوان راهنمای کودک خود به بهتر شدن رفتار وی کمک کنید. “تو هر دو تا توپ رو می‌خوای، من توپم رو به سمت تو پرتاپ می‌کنم، می‌تونی به من برش گردونی؟ ” با یکدیگر تمرین و نقش بازی کنید، از اسباب بازی هایش استفاده کنید، داستان بگویید یا نقاشی بکشید و …
کودک باشید!:
با کار‌های لذت بخش، کودکانه و گا‌ها احمقانه کودک درون خود را نشان دهید. از صدای ربات گونه برای درخواست‌های خود استفاده کنید، مثل یک گوریل تو اتاق دنبال کودک بدوید، یا یک جفت شلوارش را روی سر خود بگذارید. دنبال راه‌هایی باشید که با چیز‌های غیر قابل استفاده یا خسته کننده بازی بسازید.
به آن‌ها در نامگذاری احساسات کمک کنید: کودک شما در این سن در نامگذاری احساساتش به صورت منطقی و یا مرتبط مشکل دارد. روش‌های جایگزین را برای بیان احساساتش به وی نشان دهید. “کفشت خیلی تنگه، و یا “می خوای مامانو یک بار دیگه قبل از بای بای بغل کنی”.
محدودیت‌ها را مشخص کنید:
با مشخص کردن محدودیت‌ها در زندگی کودکان به کودک خود کمک کنید که احساس امنیت کند. تو می‌تونی عصبانی بشی، اما به کسی آسیب نمی‌زنی. انتظار مقاومت از سوی کودک داشته باشید، ثابت قدم باشید و با احساساتشان همدلی کنید.
آرام و صبور باشید:
کودکان کار خود را می‌کنند (گاهی این کار‌ها نیازمند صبر و تحمل زیادی از سوی شما هست). راه‌هایی را پیدا کنید که با فرایند طبیعی ان‌ها همگام باشد. به جای مجبور کردن وی به عجله کردن و یا سریع‌تر بودن، به او زمان بدهید تا بتواند مشکل را مثلا در اسباب بازیش یا در ماشین بیابد.
محیط را تغییر دهید:
از موانع کودک یا قفل‌های کابینت استفاده کنید و یا دسترسی کودک را به اشیای شکستنی و ناایمن محدود کنید. بگذارید به چیز‌هایی که مناسب سنش هستند دسترسی داشته باشد. قسمت‌هایی از خانه را برای کودک قرار دهید که در انجا بتواند شلوغ و پر انرژی باشد.
استقلال را تشویق کنید:
ممکن است کودک شما قادر باشد بیشتر از شما بفهمد! اولین تمایل شما اینست که به وی همه چیز را بیاموزید، اما ان‌ها خیلی چیز‌ها را از طریق چالش و درگیر شدن با موضوعات می‌آموزند. با فرصت دادن به ان‌ها کمک کنید تا تکلیفی را انجام دهند یا کار جدیدی را انجام دهند قبل از انکه شما مداخله کنید…
سوالات متداول
چگونه با کودک ۲ ساله‌ای که گوش نمی‌دهد رفتار کنیم؟
چگونه کودک نوپایی را که گوش نمی‌دهد تنبیه کنیم؟ تا قد کودک پایین بیایید و تماس چشمی برقرار کنید. انگیزه کودک خود را پیدا کنید. اهداف خود را انتخاب کنید. به کودک خود حق انتخاب بدهید. دلیل تنبیه را توضیح دهید. زمانی که کودک شما کاری را که از او خواسته شده انجام می‌دهد او را تحسین کنید.
وقتی کودک دو ساله شما را می‌زند چه کار می‌کنید؟
اگر ضربه اول یا دوم یا سوم فرزندتان است، آرام باشید. کاری که باید انجام دهید این است که به آرامی و با آرامش بدن خود را از کودکی که ضربه می‌زند دور کنید تا دوباره نتواند ضربه بزند. می‌توانید اجازه دهید آن‌ها تلاش کنند. فقط باید بازوی آن‌ها را از ضربه زدن روی شما یا هر کس دیگری دور نگه دارید؛ و یک چیز دیگر….
بیشتر بخوانید:دعوای پدر و مادر بر روی فرزندان چه اثراتی دارد؟ + فیلم
از این دوره سنی کودکتان لذت ببرید. به زودی کودک شما دیگر به قطار‌ها هوهوچی چی نخواهد گفت، و به گربه‌ها نیز پیشی و میو میو نمی‌گوید. تا یکی دو سال دیگر کودک دیگر از شما نمی‌خواهد که به عروسکش غذا بدهید و یا روی کول خود بگذارید…
ممکن است الان باورتان نشود، اما روزی دلتان برای فریاد‌های کودکتان و روی زمین غلتیدن و گریه کردن وی تنگ خواهد شد.
توضیحات حجت الاسلام تراشیون درباره رفتار با کودک
منابع:مشاورانه، آویژه، اقتصاد آنلاین