از هر نظر، کوههای آند بسیار بزرگ هستند، چراکه حدود ۸۹۰۰ کیلومتر در آمریکای جنوبی کشیده شده و ارتفاع آنها به ۷ کیلومتر و عرض آن تا ۷۰۰ کیلومتر میرسد. اما چگونه این محدوده به این مقیاس عظیم رسیده است؟
.به گزارش سرویس وبگردی خبرگزاری صدا و سیما ، تکتونیک صفحات یا حرکت صفحات بزرگ پوسته زمین در سراسر سیاره، میتواند برآمدگیهای کوه را ایجاد کند، زیرا بخشهای کندتر را مناطق در حال حرکت سریعتر بالا میبرند. اگرچه این مفهوم از نظر تئوری ساده است، اما ردیابی سرعت حرکات تکتونیکی در مقیاسهای زمانی کوتاهتر از ۱۰ تا ۱۵ میلیون سال برای زمینشناسان دشوار است.
محققان دانشگاه کپنهاگ از روشی جدید استفاده کردند تا نگاه دقیق تری به حرکت صفحه آمریکای جنوبی که رشته کوه آند را تشکیل میدهد، داشته باشند. محققان در حدود ۱۳ درصد کاهش سرعت در بخشهایی از صفحه در حدود ۱۰ تا ۱۴ میلیون سال پیش و کاهش ۲۰ درصدی در ۵ تا ۹ میلیون سال پیش را شناسایی کردند که برای توضیح برخی از ویژگیهایی که امروزه میبینیم کافی است.
والنتینا اسپینوزا (Valentina Espinoza) زمین شناس دانشگاه کپنهاگ دانمارک و پژوهشگر این مطالعات میگوید: در دورههای تا دو کاهش سرعت، صفحه بلافاصله به سمت غرب فشرده شده که به درون کوهها فرو رفته و آنها را فشرده کرده و باعث بلندتر شدن آنها شده است.
اسپینوزا میافزاید: این نتیجه میتواند نشان دهد که بخشی از محدوده از قبل موجود به عنوان یک ترمز بر روی صفحه نازکا و آمریکای جنوبی عمل میکند چراکه همانطور که صفحات سرعت خود را کاهش دادند، کوهها در عوض گستردهتر شدند.
تکنیک مورد استفاده در این مطالعه با حرکت صفحه مطلق (APM) یا حرکت صفحات بر حسب نقاط ثابت روی زمین شروع میشود. سپس حرکت نسبی صفحه (RPM) یا حرکت صفحات نسبت به یکدیگر وجود دارد. این عامل با استفاده از طیف گستردهتری از سرنخها، از جمله دادههای مغناطیسی تعبیهشده در کف اقیانوس که نشاندهنده حرکت سنگ است، محاسبه میشود.
برای تعیین سرعت حرکت در صفحه آمریکای جنوبی، زمین شناسان از دادههای حرکت نسبی صفحه با وضوح بالا برای تخمین حرکت صفحه مطلق از طریق برخی ریاضیات دقیق استفاده کردند. با اعتبارسنجی دادههای پیشبینی شده با دادههای زمین شناسی، این روش کارشناسان را قادر میسازد تا اطلاعات بیشتری در مورد برهمکنشهای بین صفحات تکتونیکی داشته باشند.
جیامپیرو یافالدانو (Giampiero Iaffaldano) زمین شناس دانشگاه کپنهاگ و یکی دیگر از پژوهشگران میگوید: این روش را میتوان برای همه صفحات استفاده کرد، تا زمانی که دادههای با وضوح بالا در دسترس باشند. امید است که از چنین روشهایی برای اصلاح مدلهای تاریخی صفحات تکتونیکی استفاده شود و در نتیجه شانس بازسازی پدیدههای زمین شناسی که برای ما نامشخص است، بهبود یابد.
اسپینوزا در پایان میگوید: اگر این توضیح درست باشد، چیزهای زیادی در مورد چگونگی پیدایش این رشته کوه عظیم به ما میگوید. اما هنوز موضوعات زیادی وجود دارد که ما نمیدانیم.
منبع: Earth and Planetary Science Letters
مترجم: مهدی فلاحی پناه