هر کس که برای نخستین بار به سنگ متعادل کوماکیوی نگاه میکند هر لحظه انتظار افتادن سنگ بالایی را دارد در حالی که این سنگ به سختی به صخره بستر چسبیده است.
به گزارش سرویس وبگردی خبرگزاری صدا و سیما ، سنگ متعادل کوماکیوی (Kummakivi) یک نمای طبیعی در چشمانداز جنگلی روکولاتی است؛ شهری در منطقه کارلیای جنوبی در بخش جنوب شرقی فنلاند. این نما متشکل از دو تختهسنگ است که یکی از آنها به شکل عجیب و ظاهرا نامتعادلی روی دیگری قرار گرفته است.
اگرچه تختهسنگ بالایی طوری به نظر میرسد که ممکن است هر لحظه غلت بخورد و بیفتد، اما نه تنها این اتفاق نیفتاده است بلکه حتی اگر به آن فشار انسانی هم وارد کنید، یک ذره هم از جایش تکان نمیخورد.
نام این سنگ متعادل فنلاندی «کوماکیوی» به معنای «سنگ عجیب» است. دو تختهسنگ، این سازه زمینشناسی را شکل میدهند. تختهسنگ زیرین شبیه یک تپهی منحنی است که روی زمین قرار دارد و یک سطح نرم و برجسته دارد.
روی این تختهسنگ، تختهسنگ دیگری با ۷ متر طول قرار دارد. نقطه تماس میان این دو سنگ نسبتاً کوچک است و سنگ بالایی طوری به نظر میرسد که انگار در حال اجرای یک حرکت تعادلی غیرممکن است.
هر کس که برای نخستین بار به سنگ متعادل کوماکیوی نگاه میکند هر لحظه انتظار افتادن سنگ بالایی را دارد در حالی که این سنگ به سختی به صخرهی بستر چسبیده است.
ساکنان باستانی این منطقه که بدون تردید از دیدن این شگفتی طبیعی مبهوت شده بودند، در جستجوی یافتن توضیحی برای چگونگی متعادل ماندن این تختهسنگ بودند. احتمالاً این افراد تلاش کردند سنگ متعادل کوماکیوی را با دستان خودشان جابجا کنند. با این حال، پس از اینکه تلاششان با شکست مواجه شد، حدس زدند یک نیروی فراطبیعی سنگ را به این مکان آورده است.
توضیحات فراطبیعی و علمی
اساطیر فنلاند مملو از موجودات فراطبیعی از قبیل غولها و جنها است. این باور وجود دارد که قدرتهای فیزیکی چنین موجوداتی فراتر از تمام موجودات فانی است. افزون بر این، برخی از این موجودات با چشماندازهای سنگی ارتباط داشتهاند. برای مثال، هیسی (hiisi) نوعی غول در اساطیر فنلاندی است که گفته میشود سکونتگاهش در چشماندازهای سنگی است.
در افسانههای فنلاندی گفته شده که چنین موجوداتی عادت دارند تختهسنگها را به این طرف و آن طرف پرتاب کنند، تل سنگ درست کنند و حفرههای عجیبی در بیرونزدگیهای سنگی ایجاد کنند. بنابراین، توضیحات برآمده از باورها و اسطورههای مردمی بر این اساس است که این تختهسنگها را غولها یا جنها به این ناحیه آورده، غلت داده یا پرتاب کردهاند.
اما زمینشناسان توضیح دیگری برای تختهسنگ متعادل کوماکیوی ارائه کردهاند. آنها حدس میزنند این سنگ عظیم توسط یخچالهای طبیعی در آخرین دوره یخبندان به آنجا آورده شده است. حدود ۱۲۰۰۰ سال پیش زمانی که یخچالهای طبیعی از این ناحیه به سمت شمال عقب رفتند، این تختهسنگ را از خود به جا گذاشتند.
استفادههای علمی از تختهسنگهای عجیب
سنگهای متعادل جدای اینکه سوژهی داستانهای جالبی برای مردم شدهاند، در پیاده کردن اهداف علمی هم از آنها استفاده شده است. برای مثال، در آمریکا، محققان از سنگهای متعادل به عنوان نوعی لرزهنمای طبیعی استفاده میکنند. شاید چنین سنگهایی نتوانند زمان وقوع زمینلرزههای گذشته را بگویند، اما نشان میدهند اگر در این منطقه زلزله هم آمده باشد، آنقدر قوی نبوده که بتواند این سنگها را از جای خود تکان دهد.
اطلاعات درباره میزان نیروی موردنیاز برای جابجایی این سنگها میتواند جزئیاتی را درباره بزرگی زمینلرزههای گذشته و تکرار و فواصل زمینلرزههای بزرگ منطقه در اختیار ما قرار دهد. این اطلاعات برای تحلیلهای خطر زمینلرزه حیاتی هستند. به عبارت دیگر، سنگهای متعادل ممکن است نجاتبخش زندگی باشند!
سنگ متعادل کوماکیوی به معنای واقعی کلمه یک شگفتی طبیعی است. درست است که در گذشته مردم شکلگیری این سنگ را به غولهای افسانهای نسبت میدادند، اما امروزه توضیح علمی آن تایید و اهمیت آن به عنوان یک شگفتی طبیعی تصدیق شده است. این سنگ از سال ۱۹۶۲ در وضعیت محفاظتشده قرار گرفته است. شاید در آینده علاوه بر مطالعات مربوط به زمینلرزه، کابردهای مشابه دیگری هم از این سنگها کشف شود.
مترجم: زهرا ذوالقدر