به مناسبت هفته جهانی تیروئید؛
آیا از عملکرد غده تیروئید و اختلالات آن آگاه هستید؟
غده تیروئید یک غده کوچک و پروانه ای شکل که تأثیر قابل توجهی بر سلامت فرد دارد.
به گزارش خبرگزاری صدا و سیما مرکز کهگیلویه و بویراحمد؛ اگر تعادل هورمون های تیروئید به هم بریزد فرد دچارمشکلات جدی میشود به همین علت سازمان‌بهداشت جهانی ۲۵ می را به سلامت غده تیروئید اختصاص داده است.
اصلی‌ترین وظیفه غده تیروئید، کنترل متابولیسم بدن است.این غده با تولید میزان مناسب از دو هورمون بنام‌های T۳ و T۴ کنترل متابولیسم بدن را بعهده دارد و هرچه این دو هورمون مورد استفاده قرار بگیرند، غده تیروئید مقادیر جایگزین آن‌ها را تولید خواهد کرد.شایع‌ترین بیماری‌های مربوط به غده تیروئیدپرکاری و کم کاری تیروئید:
پرکاری تیروئید زمانی اتفاق می‌افتد که این غده، مقادیربیش از حد از هورمون تولید کند و سرعت مصرف انرژی در بدن بیشتر شود و بالعکس اگر این غده، مقادیر کافی از هورمون را تولید نکند، سرعت مصرف انرژی کمتر شده و اصطلاحا کم کاری تیروئید را خواهیم داشت.
چه کسانی به بیماری تیروئید مبتلا میشوند؟
افراد مبتلا به بیماری‌های تیروئیدی در همه گروه‌های سنی و با هر نژادی دیده میشوند. اما بررسی‌ها حاکی از آن است که زنان ۵ تا ۸ برابر بیشتر از مردان در معرض ابتلا به این بیماری هستند.
تشخیص بیماری‌های تیروئید:
از جمله راه‌های تشخیص بیماری‌های تیروئید انجام آزمایشات خون است. تست هورمون تحریک کننده تیروئید یا TSH برای شناسایی و تشخیص بیماری‌های تیروئیدی پیش از شروع علائم بالینی استفاده میشود.
غربالگری بهنگام (۳ تا ۵ روزگی نوزاد) و تشخیص زودرس کم کاری تیروئید نوزادان از عوارض بیماری (عقب ماندگی ذهنی، کوتاهی قد و...) پیشگیری می‌کند.
در بزرگسالان نیز در صورتی که این بیماری به موقع تشخیص داده شود با استفاده از شیوه‌های درمانی مناسب میتوان آن را کنترل کرد.
منظور از درمان این بیماری بازگردانی سطح این هورمون به حالت طبیعی است. کم کاری تیروئید با دارویی به نام لووتیروکسین درمان پذیر است.
این دارو کمبود هورمون را در بدن جبران می‌کند. با تعیین دوز این دارو توسط پزشک سطح هورمون در بدن بیمار تحت کنترل درآمده و به حالت طبیعی برمیگردد.
نقش اصلی تیروئید تنظیم متابولیسم بدن است، یشتر مردم متابولیسم را با میزان موثر کالری سوزی یکسان می دانند. با این حال، متابولیسم بر دمای بدن و ضربان قلب تأثیر می گذارد.
هنگامی که به بیماری تیروئید مبتلا هستید، بر میزان متابولیسم تأثیر می گذارد. اختلالات تیروئید می تواند موجب تولید بسیار کم یا بیش از حد هورمون های تیروکسین و تری یدوتیرونین شود.
آیا اختلالات غده تیروئید جدی است؟
بله، جدی هستند. پرکاری تیروئید زمانی رخ می دهد که بدن مقدار زیادی هورمون تیروئید تولید می کند. هنگامی که بدن هورمون تیرویید ناکافی تولید می کند، دچار کم کاری تیروئید هستید. هر دوی این اختلالات خطرناک هستند و باید توسط پزشک معالجه شوند. گره های تیروییدی هم می توانند بدخیم شوند و پیامدهای مهمی در بر داشته باشد. التهاب تیرویید هم می تواند منجر به بروز کم کاری تیرویید و عوارض آن شود.
آیا می توان سرطان تیرویید را برای همیشه درمان کرد؟
بله، پرکاری تیرویید قابل درمان دائمی است. پرکاری تیروئید را می توان با برداشتن تیروئید از طریق جراحی یا با از بین بردن تیروئید از طریق دارو درمان کرد. با این حال، اگر تیروئید شما آسیب دیده یا برداشته شود، تا پایان عمر به درمان جایگزینی هورمون تیروئید نیاز دارید.
5 واقعیت جالب در ارتباط با غده تیرویید
پروانه ای در بدن
1- غده تیروئید زیبا و شبیه پروانه است.
2- تنظیم سرعت سوخت و ساز بدن
3- غده تیروئید هورمون هایی را تولید می کند که بر سوخت و ساز بدن و همچنین بر سرعت یا کندی عملکرد اندام ها تأثیر می گذارد.
نیازمند ید
1- ید برای عملکرد صحیح تیرویید مورد نیاز است.
2- تیرویید هیجان زده
3- هنگامی که تیروئید بیش از حد فعال است، مقدار زیادی هورمون تیروئید تولید می کند و این پدیده در پرکاری و التهاب تیرویید دیده می شود.
امکان حذف تیرویید وجود دارد؟
در برخی از شرایط پزشکی، مانند سرطان و یا وجود گره ها و کیست های بزرگ و متعدد در تیرویید، ممکن است نیاز به برداشتن تیروئید باشد. بعد از جراحی تیرویید اغلب نیاز به مصرف قرص لووتیروکسین برای جبران کمبود هورمون تیروکسین وجود دارد.
افسانه ها و حقایق رایج در مورد تیروئید:
حقایق علمی:
کم کاری تیروئید می تواند افراد را در هر سن و جنسیتی تحت تاثیر قرار دهد. زنان بیشتر از مردان تحت تأثیر قرار می گیرند.
امروزه بیشتر بیماران مبتلا به بیماری تیروئید به گواتر مبتلا نمی شوند، تا حدی به این دلیل که نمک ها با ید غنی شده اند.
اگر سطح تیروئید شما به خوبی کنترل شود، تاثیری بر وزن شما ندارد.
بیشتر ندول ها غیر سرطانی هستند. تنها ۵ درصد از گره‌ها یا توده‌ها سرطانی هستند.
بیشتر سرطان های تیروئید، در صورت تشخیص زودهنگام، با جراحی قابل درمان هستند
بیماری های تیروئید را نمی توان تنها با رژیم غذایی کنترل کرد. بازگرداندن تعادل هورمونی به سطح طبیعی با داروهای تیروئید نیز لازم است. سلامت عمومی همچنان به خوردن یک رژیم غذایی متعادل که سرشار از ویتامین ها و مواد معدنی است بستگی دارد.
باورهای غلط:
کم کاری تیروئید یکی از اختلالات زنان میانسال است.
همه بیماران مبتلا به مشکلات تیروئید به گواتر مبتلا می شوند.
کاهش وزن با تیروئید دشوار است.
توده یا ندول در تیروئید به معنای سرطان است.
سرطان تیروئید قابل درمان نیست.
رژیم غذایی به تنهایی می تواند تیروئید را درمان کند.