تولید گاز ایران از میدان مشترک پارس جنوبی، بزرگترین میدان گازی جهان، افزونبر درآمد ۴۱۴ میلیارد دلاری برای کشور زمینه رونق صنعت پتروشیمی، افزایش تولید بنزین، توسعه اشتغال، کاهش آلودگی محیط زیست و ایجاد امنیت انرژی در کشور را بهدنبال داشته است.
هماکنون ۹۵ درصد جمعیت کشور در بخش شهری و روستایی به شبکه گاز دسترسی دارند. شتاب گازرسانی در کشور همزمان با توسعه پارس جنوبی در دهه ۸۰ آغاز شد. افزونبر بخش خانگی اغلب صنایع و نیروگاهها نیز گازرسانی شدهاند و گاز مهمترین سوخت کشور بهشمار میرود.
در این میان، ۷۵ درصد گاز مصرفی در کشور از پارس جنوبی تأمین میشود و این آمار نشاندهنده اهمیت این میدان در تأمین امنیت انرژی بهویژه در فصل زمستان است؛ روزانه بهطور میانگین حدود ۶۸۰ میلیون مترمکعب برداشت گاز از پارس جنوبی از سوی ایران انجام میشود که در بالاترین میزان خود به برداشت روزانه ۷۰۵ میلیون مترمکعب نیز در زمستان سال گذشته رسید.
در این زمینه جواد اوجی، وزیر نفت با بیان اینکه روزانه ۷۰۵ میلیون مترمکعب گاز از پارس جنوبی برداشت میشود، افزود: روزانه ۷۵۰ هزار بشکه میعانات گازی نیز در این منطقه برداشت میشود.
همچنین در شرایط کنونی هر پالایشگاه ۲ فازی پارس جنوبی روزانه بالغ بر ۱۰ میلیون دلار سودآوری برای کشور دارد و هر پالایشگاه در سال حدود ۳.۵ میلیارد دلار به درآمد کشور میافزاید.
نقش دیگری که میدان مشترک پارس جنوبی در اقتصاد ایران بازی میکند، اشتغالزایی در بخشهای مختلف است. هماکنون بیش از ۶۰ هزار نفر در بخشهای مختلف عسلویه که بهنوعی وابسته به صنعت نفت است، مشغول بهکارند.
با این حال تولیدات در پارس جنوبی تنها به تأمین گاز محدود نیست و بخشی از تولیدات این میدان بهعنوان خوراک پتروشیمیها استفاده میشود تا آنجا که با این ظرفیت تأمین خوراک، ۲۱ مجتمع پتروشیمی در پارس جنوبی با تولید ۳۹ میلیون تن محصولات پتروشیمی فعال است.
هماکنون عسلویه پرقدرتترین منطقه پتروشیمی کشور محسوب میشود؛ منطقهای که بیش از ۳۸ هزار نفر نیروی مستقیم در طرحها و مجتمعهای پتروشیمی را در خود جای داده است. اگرچه ماهشهر نیز در سالهای گذشته سعی بر رقابت با این منطقه اقتصاد انرژی داشته است، به نظر میرسد بهدلیل اجرای طرحهای بیشتر در عسلویه به نسبت ماهشهر در سالهای آینده فاصله میان این دو منطقه اقتصادی از لحاظ قدرت پتروشیمی کشور بیشتر خواهد شد.
بنا بر آمارهای موجود، عسلویه با داشتن ۱۳ واحد بالادستی با ظرفیت تولید سالانه ۲۰ میلیون و ۶۰۰ هزار تن، ۱۴ واحد میاندستی با ظرفیت سالانه ۷ میلیون و ۶۰۰ هزار تن و ۳ واحد پاییندستی با ظرفیت سالانه ۴ میلیون تن پرقدرتترین منطقه پتروشیمی کشور محسوب میشود.
سهم منطقه ویژه پارس از ظرفیت بیش از ۹۰ میلیون تنی کنونی تولید صنعت پتروشیمی ۴۵ میلیون تن است که عمده آن صادراتی است و از مجموع ۲۴ مجتمع پتروشیمی مستقر در منطقه عسلویه ۶ مجتمع بر اساس خوراک گاز طبیعی کار میکنند.
افزونبر آن با بهرهبرداری گام به گام ایران از فازهای مختلف پارس جنوبی و افزایش تولید گاز از این میدان مشترک، جایگاه ایران در میان تولیدکنندگان گاز در دنیا نیز ارتقا داشته و سبد صادراتی کشور با توجه به جایگزینی سوخت مایع با گاز متنوعتر شده است.
تولید گاز غنی در کشور اکنون بالای یک میلیارد مترمکعب در روز برآورد میشود که معادل حدود روزانه ۶ میلیون بشکه نفت خام است. با توجه به سهم ۷۵ درصدی پارس جنوبی در تأمین گاز ایران، این میدان مشترک روزانه معادل ۴.۵ میلیون بشکه نفت خام، سوخت مورد نیاز کشور را تأمین میکند.
به معنای دیگر، اگر توسعه این میدان مشترک انجام نمیشد، اکنون باید ۴.۵ میلیون بشکه نفت خام بیشتری در کشور تولید میشد و بعد از فرآورش در پالایشگاههای کشور بهدست مردم میرسید.