١٥ شهریور سال ١٣٦١ در خیابان خیام تهران چه گذشت؟
در ساعت ۱۹ و ۲۰ دقیقه دوشنبه ۱۵ شهریور ۱۳۶۱، هنگامی که خیابان خیام مملو از جمعیتی بود که در ایستگاههای اتوبوس صف کشیده بودند، بمبی توسط منافقین منفجر شد. بر اثر این انفجار چندین نفر کشته و دهها تن دیگر نیز به شدت زخمی شدند.
به گزارش سرویس وبگردی خبرگزاری صدا و سیما، در شهریور سال ۱۳۶۱ در حالی که ایران، در نبردی نابرابر مشغول دفاع از مرزهایش بود و برای عقب راندن دشمن بعث از خاک وطن، فرزندانش را تقدیم اسلام میکرد، دشمنان داخلی و فریب خورده داخلی و عناصر منافق سعی در ایجاد رعب و وحشت در میان مردم داشتند. این افراد جاهل و کوردل برای خوش خدمتی به اربابان خارجی خود از هیچ جنایتی فروگذار نمیکردند و جان مردم عادی را به بازی میگرفتند. در یکی از این اعمال وحشیانه، عوامل خود فروخته آمریکا، در یک بمب گذاری در خیابان خیام تهران، بیش از صد نفر از مردم بی گناه را کشته و زخمی کردند.
شرح حادثه
در ساعت ۱۹ و ۲۰ دقیقه بعد از ظهر روز ۱۵ شهریور ماه سال ۱۳۶۱، هنگامی که خیابان خیام و اطراف آن مملو از جمعیتی بود که در ایستگاههای اتوبوس صف کشیده بودند، بمبی که در زیر یک پل این خیابان کار گذاشته شده بود، منفجر شد و دهها نفر زنده زنده در آتش سوختند و دهها نفر دیگر نیز به شدت زخمی شدند.
در جریان این انفجار بیش از ۷ اتومبیل به آهنپاره تبدیل شدند و یک اتوبوس دو طبقه نیز که در حال حرکت و مملو از جمعیت بود به آتش کشیده شد و تمام مسافران آن شهید یا مجروح شدند. شدت انفجار به حدی بود که شیشههای ادارات و منازل اطراف آن تا شعاع چند صد متر شکست و صدای آن تقریبا در تمام تهران شنیده شد. این اتوبوس چند دقیقه قبل از انفجار دهها زن و کودک را که عازم نازیآباد بودند حمل میکرد. در محلی که بمب در آن منفجر شد گودالی به عمق یک و نیم متر و با وسعت ۲۵ متر مربع تشکیل شد. از سوی دیگر بنا به اظهار شاهدان عینی بمب در حالی منفجر شد که خیابان خیام مملو از جمعیتی بود که تصمیم داشتند به خانههای خود باز گردند. همچنین بر اثر انفجار، یک مادر که فرزند خود را در بغل داشت و از پیادهرو در حال عبور بود تکه تکه شد.
روزنامه جمهوری اسلامی در سال ۱۳۶۱، در مصاحبه با حسین غزنهای کارگر ۲۶ ساله و یکی از مجروحین حادثه در بیمارستان سینا گفت:
«در طبقه دوم اتوبوسی که به مقصد نازیآباد در حال حرکت بود نشسته بودم که نور عجیبی سراسر اتوبوس را فرا گرفت و آنگاه اتوبوس آتش گرفت، من آن وقت خودم را در حالیکه مجروح بودم به پایین پرتاب کردم. اتوبوس چند دقیقه قبل از انفجار در ایستگاه مسافر زیادی را سوار کرد به طوری که طبقه اول مملو از جمعیت بود.»
حسن جعفری شاگرد مینیبوس در حالی که به شدت زخمی شده بود اظهار داشت چند دقیقه پس از اینکه راننده مینیبوس مسافرانش را در کنار ضلع جنوبی پارک شهر پیاده کرد. انفجار رخ داد و راننده و من زخمی شدیم، ضمنا همسر و فرزند راننده نیز در مینیبوس بودند که من اطلاعی از حال آنها ندارم.
یکی از مغازه داران اطراف میگوید:
«ساعت ۲۵/۷ دقیقه در حالی که در مغازه بودم ناگهان صدای عجیبی بگوشم رسید و بعد از آن تمام در و دیوار مغازهام فرو ریخت که بعدا توسط مردم به بیمارستان آورده شدم.» در سردخانه بیمارستان سینا پیکر ۷ نفر که یکی از آنها زن حاملهای بود و همچنین جسد یک نوجوان ۱۶ ساله که تنها از او کفشهایش تشخیص داده میشد به چشم میخورد که به طور فجیعی تکه تکه شده بودند. مجروحین حادثه بلافاصله پس از انفجار توسط آمبولانسها به بیمارستانهای سینما، مصطفی خمینی، نجمیه، بیمارستان ژاندارمری و درمانگاه سیدالشهداء انتقال یافتند.
ابراز انزجار مردم نسبت به منافقین
هنوز صدای انفجار کاملا محو نشده بود که انبوه جمعیت به سوی محل انفجار، منطقه پر جمعیت و شلوغ پارک شهر روان شدند. اقشار مختلف مردم اعم از کاسب، اداری، محصل، کارگر، میوه فروش دوره گرد همه سراسیمه به سوی محل انفجار میدویدند. در عرض مدت کوتاهی تمامی خیابانهای اطراف دادگستری و پارک شهر از مردم پر شد. مردم در حالی که با التهاب و خشم "فریاد مرگ بر آمریکا"، "مرگ بر منافق"، "منافق مسلح اعدام باید گردد" را سر میدادند.
هنوز مدتی نگذشته بود که علاوه بر مردم گروههای کمک رسانی، آتش نشانی و آمبولانسها در حالیکه توسط مردم هدایت میشدند به محل حادثه رسیدند و با کمک مردم مشغول جمعآوری و انتقال شهدا و مجروحین شدند. فریاد خشم مرگ بر آمریکا لحظهای قطع نمیشد. اغلب ساختمانهای اطراف به شدت آسیب دیده بود و درختان کنار خیابان به شدت سوخته بود و در محل انفجار بمب حفره وسیعی ایجاد شده بود و لاشههای سوخته و له شده اتومبیلهای سواری و مینیبوسها و اتوبوسهای واحد در اطراف منطقه پخش شده بود.
در میان التهاب معرکه، مردی مسن در حالیکه تکههای پاره بدن کودک نوپایی را در یک دست و کفش کودک را در دست دیگر داشت فریاد میزد "این سند جنایت آمریکاست" و در پی آن موج جمعیت یکپارچه فریاد مرگ بر آمریکا را آنچنان که لرزه بر اندام هر کس میافتاد سر میداد. در بیمارستانهای اطراف محل حادثه وضع کاملا اضطراری بود و کلیه کارکنان بیمارستان جهت کمک رسانی به مجروحین و تحویل شهدای قطعه قطعه شده بسیج شده بودند.
با و جود وضع بیثبات و بیقرار بیمارستانها دست یافتن به اطلاعات دقیق ممکن نبود. از شهدا آن عده که سالم و از هم پاشیده نشده بودند تعدادی در بیمارستان سینا به چشم میخورد. ظاهر اغلب آنان حاکی از استضعاف و محرومیت بود و به روشنی مشخص بود که اغلب افراد کارگر و زحمتکش بودند که پس از یک روز زحمت و تلاش و خستگی عازم منازل خود بودند. و، اما در نگاه خسته پیرمرد میوه فروش و شاگرد مینیبوس و دخترک شش ساله معصوم و گریان و صدها مجروح محروم و مستضعف چه چیز را میتوان جستجو کرد به جز تحیری عظیم از این قساوت و بیشرمی و نامردمی. دست و پای جدا شده و اعضای شرحه شرحه مردمان بیگناه شاهد چه چیزی است به جز انتقام خونین منافقین مزدور از خلق مسلمان و مستضعف. هر چند وسعت این انفجار قابل تأمل بود، لکن این اولین بار نبوده و آخرین بار نخواهد بود که کوردلان شبپرست در پی تهدید و ارعاب امت بیدار در صحنه بر آمدند و دیدند که در پس هر بلا و مصیبتی مردم ما آبدیدهتر و استوارتر پیش میروند.
تشییع جنازه قربانیان ترور کور منافقین
پیکر پاک ۱۵ تن از شهدای فاجعه جنایت بار منافقین با حضور چند تن از شخصیتهای سیاسی و مذهبی کشور و در اجتماع بینظیر انبوه مردم مبارز و شهید پرور تهران از محل شهادتگاه فرزندان حزب الله طی مراسم باشکوهی تشییع شد. بر اساس این گزارش سیل امت خروشان در طول مسیر خیابان مصطفی خمینی با شعارهای "بمب، ترور، شکنجه دیگر اثر ندارد" - "اگر دادگاه فعال نشه، حزبالله دست بکار میشه" - "اماما، اماما جان به فدایت فرمان بده تا بکنیم غسل شهادت" ـ "موسوی تبریزی القصاص القصاص" ـ "حسین حسین شعار ماست، شهادت افتخار ماست" ـ خواستار شدت عمل بیشتر مقامات قضایی کشور در برخورد با منافقین شدند و بر غم تحمل ضایعات اسفبار، اراده استوار و مصمم خود را در تداوم انقلاب اسلامی و مبارزه با سر سپردگان استکبار جهانی به نمایش گذاشتند.
گروه کثیری از مردم تهران از آثار جنایت منافقین در خیابان خیام و خیابانهای اطراف آن بازدید کردند. آثار این جنایت که بر ساختمانهای منطقه خیابان خیام حد فاصل گلوبندک تا خیابان امام خمینی به چشم میخورد شامل شیشههای شکسته اغلب ساختمانهای منطقه مزبور، ضایعات مختلف ساختمان و وسایل کسب و کار کسبه این منطقه میباشد.
سخنان وزیر کشور وقت
حجتالاسلام ناطق نوری وزیر کشور وقت جنایت منافقین در کشتن دهها نفر از مردم بیگناه را تشریح نمود:
"قضیه شب سهشنبه بدین صورت بوده که مواد منفجره را به بدنه اتومبیلی تعبیه کرده بودند. قدرت تخریب این انفجار آنقدر بود که شکافی در حدود ۴ متر در زمین ایجاد کرده بود و به ساختمانهای اطراف خسارت زیادی وارد نموده است. در این انفجار عدهای از هم میهنان ما و امت حزبالله و همیشه در صحنه به شهادت رسیدند و ملت شریف ما میدانند که جلوی این خیابان و پارک شهر و خیابان جنوبی پارک شهر معمولا ایستگاه اتوبوسهایی است که تماما به سمت جنوب تهران حرکت میکنند.
حادثه در ساعت هفت و نیم رخ داده و دقیقا در مقابل صف اتوبوس شرکت واحدی که مردمش، مستضعفترین مردم از جنوب شهر هستند. دراین حادثه بیست نفر (آخرین رقمی که به من دادند) بیست شهید داشتیم و در حدود ۹۰ نفر مجروح که بعضیها جراحتشان سحطی بوده و عدهای دیگر یعنی حدود ۵۰ تا ۶۰ نفر جراحتشان تقریبا عمیقتر میباشد.
وقتی منافقین دیدند ترور مسوولین مملکت و یا انفجار مراکز بزرگ مثل دفتر حزب جمهوری اسلامی ثمرهای برای آنها نداشته و انسجام و حضور ملت را بیشتر کرده طرحشان را عوض کردند و سراغ خود ملت محروم و خلق رفتند. با این هدف که اولا ایجاد رعب و وحشت در مردم کنند که این تجمعها تشکیل نشود. اما مانند همیشه تحلیلهایشان غلط از آب درآمد. امروز شما شاهد بودید که مردم فوج فوج میآمدند و با شعارهای و نفرین بر این گروهکهای امریکایی و منافقین کور برمیگشتند. به نظر من این نوع کارهای منافقین حکایت از این میکند که اینها دیگر امید حیات در این کشور را ندارند، زیرا اگر کمترین عقل را یک گروه سیاسی داشته باشد و یک احتمال در یک میلیون بدهد که امید برگشت به اینجا را دارد و بر این ملت بخواهد حکومت بکند دست به چنین عملی نمیزند. "
بازدید خبرنگاران خارجی از آثار انفجار بمب در خیابان خیام
گروهی از خبرنگاران، فیلمبرداران، عکاسان و روزنامهنگاران خارجی مقیم تهران صبح دیروز از محل جنایات مزدوران امریکا و بمبگذاری شب سه شنبه (پریشب) تهران بازدید کردند. خبرنگاران ابتداء از اتومبیلهای سوخته شده در اثر انفجار از جمله یک اتوبوس دو طبقه شرکت واحد، یک مینیبوس و چندین اتومبیل سواری بازدید کرده و با یکی از مجروحان این فاجعه که دراین محل حضور داشت گفتگو کردند.
وی که صاحب یک کارگاه کوچک در نزدیک محل حادثه بود ضمن تشریح چگونگی حادثه در پاسخ به سؤالی گفت:
"من یک کارگر هستم و از صبح تا شب تلاش میکنم که لقمه نانی برای خانوادهام بدست آورم، ولی توسط کسانی که ادعای طرفداری از خلق و کارگر میکنند. مجروح شده و دار و ندارم را از دست دادم. " در محل حادثه گروهی از امت حزبالله با شعارهای مرگ بر آمریکا، مرگ بر منافق این سند جنایت آمریکا ضمن استقبال از خبرنگاران خارجی جنایات مزدوران داخلی آمریکا را محکوم کردند. خبرنگاران همچنین در طول بازدید دو ساعته خود با حضور در مرکز پزشکی قانونی از پیکرهای سوخته شهدای این فاجعه دیدن کردند. در این محل پیکرهای سوخته و تکه تکه شده کودک و پیر و جان خبرنگاران را به شدت تحت تأثیر قرار داد.
خبرنگار روزنامه ژاپنی "ماینچی" با مشاهده پیکر از اهم پاشیده شده یک زن حامله به خبرنگار خبرگزاری جمهوری اسلامی گفت این فاجعه آنقدر هولناک است که نمیتوانم احساسات خود را بیان کنم و تنها میگویم هر کس که این عمل را مرتکب شده منتفرم. خبرنگار خبرگزاری ژاپنی "کبودو" نیز که به شدت متأثر شده بود گفت: این فاجعه بسیار وحشتناک است و من نمیدانم در این رابطه چه بگویم. از وی سؤال شد این تأسف را چطور بازگو خواهید کرد: گفت من در این بازدید جنازههای سوخته شده و تکه تکه را مشاهده کردم و مردمی را دیدم که علیه آمریکا و مخالفان جمهوری اسلامی شعار میدادند و ما این حادثه ار برای خوانندگان ژاپنی خود گزارش خواهیم کرد.
مادر یکی از شهدای این فاجعه که برای شناسایی فرزند خود به مرکز پزشکی قانونی مراجعه کرده بود در گفتگویی با خبرنگاران خارجی گفت:
من یک فرزند و یک داماد خود را قبلا از دست دادهام و امروز نیز برای شناسایی فرزنددیگرم که در این حادثه بمبگذاری به شهادت رسیده است به این محل آمده ام. اگر چند فرزند دیگر هم داشتم در راه خدا میدادم و خودم نیز جهت اعزام به جبهه و خدمت به رزمنگان اسلام ثبت نام کردهام و تا آخرین قطره خون خود مقاومت خواهم کرد
در این بازدید یکی از محققان اسلامی به نام پروفسور حامد الگار که به تازگی از امریکا به ایران آمده بود نیز ضمن محکوم کردن این جنایت گفت کسانی که این عمل را انجام دادند نه تنها ضد انقلاب اسلامی هستند بلکه ضد بشرند. دشمنان انقلاب اسلامی بر این تصورند که با این اعمال خلائی در روند انقلاب اسلامی ایران ایجاد کنند که باید بگویم این اعمال انقلاب اسلامی را ثبات بیشتری میبخشد. الگار ادامه داد یقینا اینگونه حوادث در پیشرفت انقلاب اسلامی تأثیر نخواهد داشت.
منابع :
https://www.sobhesahel.com/
https://basijnews.ir/
https://article.tebyan.net/