فصل یازدهم مجله علمی فناوری«چرخ» رویکرد جدیدی دارد.
به گزارش خبرگزاری صدا و سیما، هر قسمت از این برنامه با حضور مهمانان، کارشناسان و مسئولان به اخبار روز حوزه علم و فناوری میپردازد.
آقای سیاوش عقدایی سردبیر و مجری این برنامه با حضور در استدیو شبکه خبر گفت: چرخ از سال ۹۴ تا کنون در حال پخش است، و این برنامه همواره تلاشش بربیان شگفتیهای علم به زبان ساده بوده در تمام این ۱۱ فصل، اما در این دو فصل تلاش کردیم به سراغ موضوعات شبه علمی برویم و پس از آن به سراغ دستاوردهایی که کشور را در میان کشورهای پیشرو در حوزه علومی مثل نانو قرار میدهد، یکی از مهمترین تفاوتهای این فصل چرخ این است که ما از خبرنگاران علمبه طور جدی، هم استقبال میکنیم و هم استفاده میکنیم.
وی در خصوص استخراج مهمترین رویدادهای علمی برنامه هم گفت: مهمترین رویدادها، رویدادهایی هستند که اگر در جامعه علمی جهانی طرح کنیم به آنها توجه میشود، مثلا این که در حوزه «نانو حباب ها» کشور به فناوری دست پیدا کرده که نام ما را در بین پنج کشور اول دنیا قرار میدهد، یا در مورد «زیست فناوری» همین موضوعی که امشب به آن میپردازیم دستاوردهایی کشور دارد که باعث میشود که ما در حوزه امنیت غذایی خیلی بهتر در سالیان پیش رو عمل کنیم؛ که البته اندازه و قواره این دستاوردها در حدی است که دیگر کشورها قطعا میتوانند مشتری این فناوریها باشند یا از آنها بهره ببرند، عملا میتوان گفت که ما تشخیص میدهیم که مهمترین رویدادها کدام اند که ما به آنها میپردازیم و در مورد پدیدهها هم آنچه که در زمره اطلاعات عمومی علمی قرار میگیرد مورد توجه ما است و منابع و مراجع مختلف در دنیا در مورد بسیاری از این سر فصلها اتفاق نظر دارند این که ما باید در مورد محیط زیست مان بدانیم، درباره جانوران، درباره تاریخ درباره نجوم و درباره دریاها باید بدانیم، این عناوین بر اساس برخی منابع فهرست شدند که برنامه چرخ به آنها میپردازد.
عقدایی در خصوص رفتن به شبه علم (فرا زمینی ها) گفت: این نقطهای است که در چرخ از آن میگریزیم، درباره انتخاب این موضوع یک پشت پردهای داشت انتخاب موضوع ما و فرازمینیها، آن روزی که ما به این موضوع پرداختیم چهارم اردیبهشت «روز رادیو» بود و ما به دنبال موضوعی بودیم که به بهانه آن موضوع در مورد رادیو صحبت کنیم، به سراغ موضوع «ما و فرازمینیها» رفتیم به سبب اتفاقات خیلی خاصی که از طریق رادیو در این حوزه در دنیا افتاده، این مسئله باعث شد که این موضوع را انتخاب کنیم و بعد بتوانیم به بهانه این موضوع راجع به «اهرام ثلاثه» صحبت کنیم و شایعاتی که در مورد «اهرام ثلاثه» وجود دارند و باز هم به این بهانه واقعیت اهرام ثلاثه و واقعیت ساختشان را در برنامه بگوییم.
سردبیر و مجری برنامه چرخ در خصوص تحقق ارائه مطالب به زبان ساده و سرگرم کننده هم گفت: متد ساده سازی که از ۱۹۹۵ وارد نظام آموزش و پرورش دنیا میشود، فنلاند از آن استقبال میکند پس از مدتی نظام آموزش و پرورش انگلستان از آن استفاده جدی میکند و پس از آن ما شاهد تولد کتابهایی هستیم مثل «دنیای صوفی» که این کتاب بر اساس لذات فلسفه ویل دورانت نوشته شده، این کتاب بسیار سخت خوان است، برخی میگویند نویسنده چطور موفق شده که اثری به این پیچیدگی را تبدیل به رمانی کند که حتی نوجوانان هم میتوانند به راحتی آن را بخوانند، او پیرو متد ساده سازی است؛ که امروزه هر موضوعی را با متد ساده سازی که یک واحد دانشگاهی است میتوان ساده کرد؛ ما در «چرخ» تلاش میکنیم که به یافتههای این متد پایبند باشیم، از سلایق دوری میکنیم برای ساده کردن چیزها، چون این خطرناک است در دنیای روزنامه نگاری علم و نگاه میکنیم که موفقترینها در دنیا چطور مفاهیم علم را ساده کردند.
وی در خصوص زبان مهمانان برنامه با صبغه علمی گفت:بعضی وقتها گرفتار این موضوع میشویم که البته به واسطه ذات برخی موضوعات، کاری از ما ساخته نیست مثلا وقتی درباره موضوعاتی که به پزشکی مربوط است نمیتوانیم مداخله در زبان کارشناس برنامه کنیم، چون موضوعات موضوعات حساسی است، به همین دلیل ما در این فصل استفاده جدی از خبرنگاران علم میکنیم، چون آنها طی سالیان ساده صحبت کردن را آموخته اند.
عقدایی افزود: ما برخی از برنامکهایی که در برنامه پخش میکنیم، به سمت برنامکهای طنز میروند به سمت زبان ساده میروند، این به این معنی نیست که ما با موضوع شوخی میکنیم، کار ما شوخی کردن با موضوعات نیست؛ اما ما شوخیهایی طراحی میکنیم کهمی توانند تقریب به ذهن بکنندموضوعات علمی را و بهتر توضیح شان دهند، حداقل سه تا از برنامکها به این ترتیب است، دو تای دیگر از برنامکها از عنصر «تصویر» کمک جدی میگیرد که در راستای ساده سازی است برای این که بتواند موضوعات پیچیده را بشکند، خرد کند و به موضوعات سادهتر تقسیم کند، بخشهای بعد هم آنچه که در استدیو اتفاق میافتد اگر گرفتار زبان دانشگاهی سخت نشویم تلاش میکنیم که ساده باشیم.
وی در خصوص انتخاب مهمانها هم گفت: مهمانها چند دسته اند، دستهای کسانی هستند که وابستگی دانشگاهی یا وابستگی به مجامع علمی دارند، این دسته کسانی هستند که محتوای قابل توجهی منتشر کرده اند (کتاب، مقاله و...)، دسته دیگر پژوهشگران هستند که در زمینههای خاص در ایران کار کردند اینها تعدادشان خیلی زیاد نیست، مثلا در مورد «ناندرتالها» در ایران ما یکی از بهترین و عمیقترین پژوهشها را در جهان داریم این تیمی که این کار را انجام داده یک تیم ایرانی- فرانسوی است که اعضای آن تیم وقتی در مورد «تاریخ دیرینه» صحبت میکنیم در کنار ما هستند و همین طور روزنامه نگاران علمی، ما توجه جدی داریم که بتوانیم روزنامه نگاران علمی را در استدیو داشته باشیم و از دانش آنها استفاده کنیم.
وی در خصوص وابسته بودن برنامههای علمی به مجری گفت: برنامههای علمی موفق در تاریخ رادیو و تلویزیون، برنامههای شخصیت محور هستند در این برنامهها، ذات برنامه ایجاب میکند که زبان و لحن برنامه را شخصیت میسازد، چگالی شخصیت است که چگالی برنامه را تعیین میکند، عمق دانستههای او بر روی برنامه تاثیر میگذارد، همینطوربرای فرم برنامه هم خواه نا خواه تاثیر میگذارد، همانطور که برای اجرای خبر به مجریهای آگاه احتیاج داریم برنامههای علمی هم به همین گونه است.
وی در خصوص مطالعه قبل از برنامه افزود: به هیچ وجه کمتر از دو ساعت درباره موضوعی مطالعه نمیکنم این زمان زیادی است وقتی که یک تیم سردبیری پشت کار است، بخشی از محتوا را پالایش میکند و چکیده محتوا را به دست شما میرساند، تیم سردبیری برای هر برنامه حداقل نزدیک به ۴۰ تا ۵۰ نفر ساعت وقت میگذارد.