برای نخستین بار در همایشی با عنوان «سپاس کاریزگران» از مقنی‌های استان یزد، تجلیل شد.
به گزارش خبرگزاری صداوسیما مرکز یزد، استاندار یزد در این همایش، از قنات به عنوان نماد تلاش و سخت کوشی مردم استان یزد یاد کرد و گفت: اگر مقنی نبود، قنات نبود و اگر قنات نبود، یزد هم نبود.
محمدرضا بابایی با بیان اینکه نام قنات در قران و در داستان حضرت موسی (ع) آمده است افزود: ۲ قنات زارچ و حسن آباد از سلسله قنوات استان یزد هستند که به ثبت جهانی رسیده‌اند، این قنوات دسترنج نیاکان هستند که بر تارک بین المللی می‌درخشد.
دبیر کل کمیسیون ملی یونسکو در ایران هم گفت: یونسکو سازمانی آموزشی، علمی و فرهنگی ملل متحد است که نه تنها به اجرای برنامه‌هایی در راستای احیای مسائلی مانند آب توجه دارد، بلکه به روش‌های سنتی که سال‌های سال و سینه به سینه در این حوزه حفظ شده است تاکید دارد.
حسن فرطوسی افزود: به دست پینه بسته شما مقنی‌های عزیز بوسه می‌زنیم که این میراث بزرگ فرهنگی که همراه با پاسداشت فن و هنر ایرانی بوده است را حفظ و احیا کردید.
محمد حسین پاپلی یزدی" نویسنده کتاب «شازده حمام» و چهار اثر در مورد قنات هم گفت: شغل شریف مقنی‌گری جزو قدیمی‌ترین مشاغل مهندسی در جهان است و جای تاسف می‌باشد که در طول هزار سال مقاله‌ای در مورد فن قنات و مقنی‌گری نوشته نشده بود.
وی خاطرنشان کرد: مدیران ما باید اقتصاد را بر مبنای اقتصاد قنات پیش ببرند و همانند کارخانجات قدیمی یزد مانند کارخانه اقبال از مدیریت قنوات، الگوبرداری کنند.
عباس بشارتی معاون آب و خاک سازمان جهادکشاورزی استان یزد هم با اشاره به تخصیص ۸۰ میلیارد تومان اعتبار ملی در سال گذشته برای مرمت قنوات استان یزد گفت: باید برای احیای قنات‌ها اعتبارات بیشتری تخصیص یابد.
در این مراسم از ۲۰۸ مقنی استان یزد با اهدای لوح قدردانی و از مستند «راز کاریز» اثر «احمد صراف» و کتاب «تشنه از دور‌ها آمده بود» اثر «محمدمهدی جوادیان زاده» رئیس مرکز بین المللی قنات و سازه‌های تاریخی آبی یزد نیز رونمایی شد.
مجموع قنات‌های یزد حدود سه هزار رشته تخمین زده می‌شود.
قنات راه‌آب یا کانالی زیرزمینی است که برای هدایت و تأمین آب به سطح زمین حفر می‌شود و به عنوان یکی از مهم‌ترین منابع آبی در ایران باستان به شمار می‌رود.
این سیستم آب‌رسانی نشان‌دهنده تسلط ایرانیان بر علم زمین‌شناسی و مهندسی در دوره‌های مختلف تاریخ ایران، بوده است و به دلیل طراحی دقیق و استفاده مؤثر از منابع آب، در مناطق خشک و کم‌آب به کار می‌رفته‌اند و به‌عنوان یک معجزه مهندسی در جهان شناخته می‌شوند.
قنات‌ها با حفاری از عمق زمین آغاز شده و به سطح برمی‌گردند؛ به‌طوری که آب به‌طور طبیعی از آبخوان‌ها به سطح می‌آید این سیستم باعث می‌شود که از تبخیر و هدر رفت آب جلوگیری شود و آب از سطح زمین تا مزارع و شهر‌ها منتقل شود.