فوق تخصص خون و سرطان در خوزستان گفت: سیگار همچنان خطرناکترین عامل موثر در ابتلا به بیماری سرطان است.
به گزارش خبرگزاری صدا و سیمای استان خوزستان، دکتر علی احسانپور با بیان اینکه در حال حاضر سرطان پروستات در مردان و سرطان سینه در زنان شایعترین موارد سرطان در کشور است، گفت: باید به این مسئله توجه کرد که ارائه آمارهای خام به معنای افزایش بروز بیماری در جامعه نیست، بلکه صرفاً وجود یک بیماری را نشان میدهد.
وی افزود: امروزه به دلیل بروز بودن خدمات تشخیصی نسبت به گذشته و ارائه خدمات درمانی قابل ملاحظه به جهت افزایش طول عمر بیماران مبتلا به سرطان، با شناسایی تعداد بیشتری از بیماران مواجه هستیم؛ البته به نظر نمیرسد که بروز این بیماری نسبت به گذشته به طور قابل ملاحظهای افزایش داشته باشد و مطالعاتی هم در این زمینه به مقدار کافی وجود ندارد که این مسئله را ثابت کند.
احسان پور ادامه داد: معمولا سرطان سینه در زنان بالای ۴۰ و ۴۵ سال و سرطان پروستات بیشتر در مردان بالای ۶۰ سال دیده میشود؛ در افراد زیر ۶۰ سال به ندرت این بیماری مشاهده میشود که این مسئله ارتباط مستقیمی با افزایش خدمات تشخیصی و تشخیص به موقع علائم دارد.
عضو هیئت علمی رانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز اضافه کرد: تقریبا تا ۱۰ سال پیش در خوزستان و از جمله اهواز تعداد موارد سونوگرافی، مراجعه افراد برای تشخیص و همچنین دریافت خدمات تشخیصی بسیار کمتر از اکنون بود، اما در حال حاضر انجام روشهای نمونه برداری، وجود اتاق عملها، پزشکان اورولوژیست و همینطور آزمایشگاههای پاتولوژی و متخصصان پاتولوژیست، روند تشخیص به موقع سرطانها را امکانپذیر میسازد.
وی در خصوص عوامل خطر ابتلا به سرطان میگوید: سیگار عامل اصلی بسیاری از سرطانهای شناخته شده از جمله سرطان پروستات، سینه، ریه و سرطانهای دستگاه گوارش مانند سرطان روده بزرگ و معده است؛ سیگار، قلیون و مصرف تنباکو به طور کلی نه تنها برای فرد مصرف کننده مضر است بلکه باعث افزایش خطر ابتلا به سرطان در افراد نزدیک و اعضای خانواده که ارتباط نزدیک با این فرد دارند، میشود؛ در بررسی وضعیت یک خانم مبتلا به سرطان نیز مشخص شد که همسر این فرد جزو افراد سیگاری بوده است.
فوق تخصص بیماریهای خون و سرطان گفت: دومین عامل خطر، مصرف موادغذایی ناسالم و نامناسب است؛ هرچه دریافت کالری در طول روز در فرد بیشتر باشد، خطر ابتلا به سرطان از جمله سرطانهای گوارشی و سرطان سینه در آن فرد افزایش پیدا میکند. مصرف بیش از حد کربوهیدرات و چربی و به طور کلی کالری خطر ابتلا به سرطان را بالا میبرد.
وی سومین عامل خطر ابتلا به سرطان را مربوط به فعالیت بدنی و ورزشی دانست و افزود: در طول روز به هر میزان فعالیت بدنی و به خصوص فعالیت ورزشی داشته باشیم، خطر ابتلا به سرطان در جامعه کمتر میشود؛ بنابراین اگر تمامی این موارد در زندگی رعایت شود، میتوان از بروز خطر ابتلا به هر نوع سرطان پیشگیری کرد.
دکتر احسان پور درباره ضرورت تشخیص زودهنگام سرطان ادامه داد: این بیماری نوعی مرحلهبندی دارد و از مرحله ۱ تا ۴ تقسیمبندی میشود. به طور کلی تا زمانی که سرطان در مراحل اولیه یا پیش سرطانی است صرفاً با یک اقدام بسیار ساده میتوان از پیشروی آن پیشگیری کرد. اما اگر بیماری به مراحل بالاتر وارد شود، درمان سختتر و پیچیدهتر شده و فرد را نیازمند درمانهای تخصصیتر میکند و هزینهها و عوارض آن هم بسیار بیشتر میشود.
احسانپور افزود: به طور قطع تشخیص زودرس و درمان اولیه بیماری میتواند باعث بهبودی و افزایش طول عمر بیماران شود. برای غربالگری سرطان برنامههای بسیاری در کشور در حال انجام است. در خوزستان نیز به طور مدون در حال اجرای برنامه کشوری غربالگری سرطان سینه هستیم که همکاران در مراکز بهداشتی به طور کامل با روشهای تشخیص زودرس آن آشنا هستند؛ افراد پرخطر را شناسایی میکنند و بعد از شناسایی، این افراد را برای انجام اقدامات تشخیصی اولیه شامل معاینه و سونوگرافی به مرکز تشخیص زودرس سرطان دانشگاه علوم پزشکی معرفی میکنند.
وی میگوید: همچنین در مراکز بهداشتی و در راستای برنامه غربالگری، آموزش لازم در خصوص خودمعاینه سرطان سینه هم به افراد داده میشود تا در صورت مواجهه با علائم مشکوک، به مراکز بهداشتی مراجعه کنند. در مورد سرطان روده بزرگ نیز اقدامات شناسایی و معرفی افراد پرخطر به مرکز تشخیص زودرس سرطان دانشگاه انجام میشود و سپس با انجام کلونوسکوپی، وضعیت بیماری بررسی میگردد.
فوق تخصص بیماریهای خون و سرطان در خصوص میزان تاثیر ژنتیک در ابتلا به بیماری سرطان گفت: بحث ژنتیک تنها ۱۰ درصد از دلایل ابتلا به سرطان را شامل میشود. این در حالی است که نقش سه عامل مصرف سیگار، تغذیه و فعالیت بدنی و ورزشی پررنگتر از موضوع ژنتیک است.
وی در خصوص زمان انجام غربالگری افزود: در خانمها و آقایان برای غربالگری سرطان متفاوت است، اما پیگیری سریع آن بسیار حائز اهمیت ست. خانمها از ۳۵ سالگی باید به طور منظم به خودمعاینه اقدام کنند و با مشاهده هرگونه اختلال در ناحیه سینه به نزدیکترین مرکز بهداشت مراجعه کنند. به طور کلی خانمها در ۳۵ و ۴۰ سالگی باید حداقل یک بار در سال این اقدامات را انجام دهند و تحت نظر پزشکان مربوطه باشند.
دکتر احسانپور عنوان کرد: در خصوص سرطان روده بزرگ و سرطانهای گوارشی وجود هرگونه علائمی مانند تغییر اجابت مزاج یا مشاهده خون در مدفوع و یا کاهش وزن میتواند از عواملی باشد که باید مورد بررسی قرار گیرد. درباره سرطان دهانه رحم نیز مراجعه مکرر به پزشک متخصص زنان و انجام تست پاپ اسمیر از مواردی است که میتواند در تشخیص زودرس این بیماری موثر باشد.
وی درباره شیوههای درمان سرطان ادامه داد: تعیین روش درمانی بستگی به مرحله تشخیص بیماری دارد. اگر بیماری در مراحل اولیه تشخیص داده شود، یک جراحی مناسب میتواند در مهار بیماری موثر باشد. در مراحل بعدی روشهایی، چون پرتودرمانی یا شیمی درمانی استفاده میشود.
عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی اهواز اضافه کرد: یکی از مشکلاتی که در خصوص بیماریهای سرطان وجود دارد، ترس از سرطان است. افراد باید توجه داشته باشند که در روند تشخیص این گونه بیماریها به پزشک معالج خود اطمینان داشته باشند و از پیگیریها و اقدامات نامناسب اجتناب کنند. مهمترین نکته این است که در هر زمان فرد به وجود ضایعهای در بدن خود مشکوک شد، به پزشک معالج خود مراجعه و به او اطمینان داشته باشد.
دکتر احسانپور گفت: بسیاری از تودهها در بدن به دنبال تجمع چربی است و عارضهای برای فرد ایجاد نمیکند لذا نیاز به اقدام تشخیصی درمانی ندارد و خطری هم برای طول عمر فرد ایجاد نمیکنند. این موارد نیازمند معاینه، بررسی و مراجعه به پزشک است.
وی در خصوص افرادی که این بیماری را شکست دادهاند، میگوید: افرادی که از این بیماری نجات یافتهاند باید توجه داشته باشند که به همان اندازه که افراد دیگر جامعه در خطر ابتلا هستند، آنها نیز در خطر مجدد ابتلا به سرطان خواهند بود؛ بنابراین رعایت نکاتی که ذکر شد ضروری است و باید همچنان تحت نظر پزشک معالج خود باشند.
این فوق تخصص خون و سرطان گفت: امروزه منابعی که اطلاعات نادرست در خصوص پیشگیری از سرطان در اختیار افراد قرار میدهند، بسیار است و در هیچ یک از این منابع ثابت نشده که مصرف کدام مواد غذایی اثر پیشگیرانه در مورد سرطان دارند؛ بنابراین برای کسب اطلاعات درست باید به منابع علمی رجوع کرد. شبکه سلامت از جمله منابعی است که معمولا اطلاعات مفیدی در اختیار افراد میگذارد. مراجعه به منابع غیرعلمی بیشتر باعث آسیب و افزایش فشار روانی در افراد میشود.
احسانپور توصیه کرد: چنانچه علائمی در خود مشاهده کردید در ابتدا آرامش خود را حفظ کنید و احساسی تصمیم نگیرید، با مراجعه به پزشک اجازه دهید روند تشخیص و درمان در یک فضای کاملا منطقی و توسط افراد آموزش دیده در این زمینه طی شود.