سفیر و نماینده دائم جمهوری اسلامی ایران در سازمان ملل متحد گفت: مهاجران قانونی افغان در ایران با هیچ‌گونه محدودیتی مواجه نیستند، اما با توجه به نگرانی‌های امنیتی، از جمله تهدید‌های تروریستی، جمهوری اسلامی ایران اتباعی را که به‌صورت غیرقانونی وارد کشور شوند، رد مرز خواهد کرد.
به گزارش سرویس بین الملل خبرگزاری صدا و سیما از نیویورک، امیرسعید ایروانی در نشست شورای امنیت که با موضوع افغانستان برگزار شد افزود: کنسولگری‌های ایران روزانه ۵۰۰۰ ویزا صادر می‌کنند.
متن کامل سخنرانی سفیر و نماینده دائم جمهوری اسلامی ایران در سازمان ملل متحد به این شرح است: به دانمارک بابت برعهده گرفتن ریاست شورای امنیت تبریک می‌گوییم و از چین به‌خاطر رهبری موفق و مؤثر خود در ماه فوریه قدردانی می‌کنیم. همچنین از سرکار خانم اوتونبایوا، نماینده ویژه دبیرکل، به دلیل گزارش ارزشمندشان سپاسگزاری می‌کنیم. اظهارات خانم آزاده رضامحمد را نیز با دقت مورد توجه قرار داده‌ایم. گزارش امروز بار دیگر بر چالش‌های مداومی که مردم افغانستان، علی‌رغم تلاش‌های مستمر سازمان ملل برای بهبود وضعیت آنان، با آن مواجه‌اند تأکید می‌ورزد.
آخرین گزارش دبیرکل (S/۲۰۲۵/۱۰۹) بحران انسانی فزاینده، استمرار تضعیف حقوق بشر، به‌ویژه حقوق زنان و دختران، و تهدید‌های امنیتی مداوم را که نیازمند توجه لازم است، برجسته می‌سازد.
در این راستا، مایلم بر نکات زیر تأکید کنم:
۱. افغانستان با یکی از وخیم‌ترین بحران‌های انسانی در جهان مواجه است. بیش از ۲۲.۹ میلیون نفر به کمک‌های فوری نیاز دارند. برنامه نیاز‌ها و پاسخ بشردوستانه برای سال ۲۰۲۵ مستلزم تأمین مالی ۲.۴۲ میلیارد دلار است، بااین‌حال، سطح تأمین مالی به‌شدت پایین باقی مانده است. کمک‌های بشردوستانه باید بی‌طرفانه و بدون قید و شرط باشد تا اطمینان حاصل شود که این کمک‌ها بدون هیچ‌گونه مانعی به دست نیازمندان می‌رسد. این کمک‌ها نباید متوقف شوند. ما از اهداکنندگان می‌خواهیم که متعهدانه‌تر عمل نمایند. همچنین از مقامات دفاکتو نیز می‌خواهیم که از مداخله در عملیات نجات‌بخش خودداری کنند و دسترسی بدون مانعی برای مردم فراهم آورند. افزون بر این، کسانی که مسئول بحران کنونی افغانستان هستند و با خروج بی‌محابای خود وضعیت را وخیم‌تر ساختند، باید به تعهدات خود پایبند باشند. سیاست‌ها و اعلامیه‌هایی نظیر بازگرداندن تجهیزات نظامی یا کاهش کمک‌های بشردوستانه، نه‌تنها غیرواقع‌بینانه است، بلکه صرفاً به تشدید تنش‌ها و افزایش رنج مردم می‌انجامد.
۲. دارایی‌های مسدودشده افغانستان همچنان یک معضل اساسی محسوب می‌شود. احیای اقتصادی مستلزم سازوکار‌های مالی مسئولانه‌ای است که از مردم افغانستان حمایت کند. تحریم‌ها نباید مانعی بر سر راه تلاش‌ها برای تثبیت اقتصاد باشند و دارایی‌های مسدودشده باید بدون هیچ‌گونه پیش‌شرطی آزاد شوند.
۳. وضعیت امنیتی در افغانستان همچنان متزلزل است. تهدید ناشی از داعش-خراسان و سایر گروه‌های تروریستی فعال در این کشور، نه‌تنها برای افغانستان، بلکه برای امنیت منطقه‌ای و جهانی نگران‌کننده است. با توجه به گزارش‌های مبنی بر حضور بیش از دو دهه سازمان تروریستی در افغانستان، مقامات دفاکتو موظف‌اند به تعهدات بین‌المللی خود پایبند باشند، مبارزه با تروریسم را در اولویت قرار دهند و اقدامات قاطعانه‌ای برای از بین بردن مؤثر این شبکه‌ها اتخاذ کنند. جامعه بین‌المللی نباید اجازه دهد که افغانستان به پناهگاهی امن برای تروریسم تبدیل شود.
۴. وضعیت زنان و دختران افغان همچنان وخیم است. سیاست‌ها و فرامین، ازجمله ممنوعیت حضور زنان و دختران در مؤسسات پزشکی، آنان را بیش‌ازپیش از حقوق اساسی‌شان محروم ساخته و بحران بهداشت و درمان در افغانستان را تشدید کرده است. این محدودیت‌ها هیچ مبنای شرعی در اسلام ندارند و در تعارض با سنت‌های فرهنگی افغانستان هستند. ما از مقامات دفاکتو می‌خواهیم که این اقدامات را مورد بازنگری قرار دهند و گام‌های فوری برای احیای حقوق زنان بردارند.
۵. سیاست جمهوری اسلامی ایران در قبال پناهجویان و مهاجران افغان تغییر نکرده و بر اصول انسان‌دوستانه استوار است. ایران بیش از چهار دهه میزبان میلیون‌ها افغان بوده و بار سنگینی را بر دوش کشیده است، باری که پس از خروج بی‌محابای ایالات متحده در سال ۲۰۲۱ سنگین‌تر شد. مهاجران قانونی افغان در ایران با هیچ‌گونه محدودیتی مواجه نیستند و کنسولگری‌های ایران روزانه ۵۰۰۰ ویزا صادر می‌کنند. بااین‌حال، افرادی که بازگردانده شده‌اند، به‌صورت غیرقانونی وارد کشور شده بودند. با توجه به نگرانی‌های امنیتی، ازجمله تهدید‌های تروریستی، جمهوری اسلامی ایران اتباعی را که به‌صورت غیرقانونی وارد کشور شوند، رد مرز خواهد کرد. باید به صراحت گفت که کشور‌های همسایه نباید بدون حمایت جامعه بین‌المللی این مسئولیت را به تنهایی بر دوش بکشند. ایران و پاکستان نیازمند کمک‌های مستمر و معنادار هستند. جامعه بین‌المللی باید از شعار فراتر رفته و اقدامات عملی و مؤثر انجام دهد.
۶. جمهوری اسلامی ایران همچنان از طریق تلاش‌های دوجانبه و منطقه‌ای با مقامات دفاکتو افغانستان در تعامل فعال است. در چارچوب این تعامل مستمر، وزیر امور خارجه ایران در تاریخ ۲۶ ژانویه ۲۰۲۵ به کابل سفر کرد که نخستین سفر در این سطح از زمان به قدرت رسیدن طالبان محسوب می‌شود. مذاکرات انجام‌شده طی این دیدار موضوعاتی همچون تجارت، توسعه راه‌آهن، سرمایه‌گذاری، امنیت مرزی و دیگر مسائل کلیدی دوجانبه را در بر گرفت. ایران قاطعانه به صلح، ثبات و بازسازی افغانستان متعهد است. ما همواره تأکید داشته‌ایم که ثبات در افغانستان مستلزم تشکیل دولتی فراگیر و نماینده تمامی اقشار است. چنین دولتی برای مقابله با چالش‌های اساسی، جلوگیری از منازعات، و مهار موج پناهجویان ضروری است. همچنین، این امر نقشی کلیدی در تأمین امنیت، تقویت بهبود اقتصادی، و تضمین رعایت حقوق بشر، به‌ویژه حقوق زنان و دختران، ایفا می‌کند.
۷. علی‌رغم چالش‌های موجود در افغانستان، آینده‌ای باثبات از طریق حمایت مستمر بین‌المللی و پذیرش مسئولیت مشترک قابل تحقق است. اتخاذ رویکردی گام‌به‌گام در چارچوب یک نقشه راه روشن می‌تواند به بازسازی اعتماد و تأمین امنیت کمک کند. ایران به‌طور فعال در روند دوحه مشارکت داشته و از نتایج آن، ازجمله تشکیل گروه‌های کاری در حوزه مبارزه با مواد مخدر و ابتکارات بخش خصوصی، حمایت می‌کند. ایران به اجرای این سازوکار‌ها پایبند است، اما تأکید دارد که اولویت اصلی باید ارائه نتایج ملموسی باشد که مستقیماً به نفع مردم افغانستان باشد.
۸. در نهایت، با نزدیک شدن به زمان تمدید مأموریت یوناما، بار دیگر حمایت خود را از این هیئت و همچنین از نماینده ویژه دبیرکل در انجام مسئولیت‌هایش مورد تأکید قرار می‌دهیم. یوناما همچنان یک حضور حیاتی در افغانستان است و نقشی کلیدی در رسیدگی به چالش‌های این کشور ایفا می‌کند. از شورای امنیت می‌خواهیم که منابع لازم را برای این هیئت تأمین کند و از نماینده ویژه دبیرکل در اجرای مؤثر مأموریت خود حمایت به‌عمل آورد.