استاد جامعه‌شناسی دانشگاه محقق اردبیلی با بیان اینکه دشمن متجاوز صهیونیستی در کنار تهدید و حمله نظامی، در پی هدف قرار دادن انسجام جامعه است، گفت: میهن دوستی فصل مشترک ایرانیان است و انسجام اجتماعی حول مفهوم میهن باعث شده است شرایط برخلاف خواست و اراده دشمن پیش برود.
وی افزود: اعضای یک جامعه حول مفاهیم مشترک دورهم جمع می‌شوند، وگرنه کنار هم قرار گرفتن صرف آدم‌ها در یک قلمرو آنها را به هم پیوند نمی‌دهد؛ بلکه مفاهیم مشترک است که موجب انسجام اجتماعی می‌شود و مانند شیرازه‌ای افراد یک جامعه را به هم پیوند می‌دهد.
استاد جامعه‌شناسی دانشگاه محقق اردبیلی گفت: مفاهیم مشترک و انسجام اجتماعی موجب می‌شوند مفهوم «ما» در مقابل «دیگری» شکل بگیرد و در نتیجه فارغ از تفاوت‌ها باهم کار کنیم و نظام اجتماعی و سیاسی را تداوم ببخشیم.
جهانی عنوان کرد: این نقش و کارکرد انسجام اجتماعی البته در هنگام بروز بحران به ویژه بروز جنگ پررنگ‌تر می‌شود و از همین رو در جنگ‌های امروزی ۲ هدف آسیب نظامی و هدف قرار دادن انسجام جامعه از سوی نیرو‌های متخاصم دنبال می‌شود.
وی اضافه کرد: این امر نشان می‌دهد که در زمان بروز بحرانی مانند جنگ تحمیلی اخیر، انسجام به اندازه قدرت نظامی اهمیت می‌یابد و به قول دورکهیم شاید این انسجام عینی نباشد، اما آنقدر واقعی و قدرتمند است که می‌تواند سرنوشت جامعه را تحت تاثیر قرار دهد.
استاد جامعه‌شناسی دانشگاه محقق اردبیلی گفت: مهمترین مولفه‌های انسجام اجتماعی در جامعه ایرانی شامل میهن دوستی، دین مداری و نظام سیاسی است که افراد جامعه به واسطه آنها احساس همدلی می‌کنند که در این بین مولفه وطن دوستی بیشترین عملکرد را دارد.
جهانی یادآور شد: بیشتر فعالان اجتماعی و سیاسی با هر گرایشی با اتکا به مفهوم میهن دوستی معتقد هستند که در حال حاضر باید باهم با دشمن مهاجم مقابله کنند و از همین رو است که شرایط کنونی برخلاف خواست و اراده دشمن در حال رقم خوردن است.
وی تصریح کرد: اگر بخواهیم واقع‌بینانه به ماجرا نگاه کنیم، دشمن پیش‌تر از جنبه نظری متوجه برخی شکاف‌ها و واگرایی‌ها در ایران شده بود و تصور می‌کرد با استفاده از آنها می‌تواند به این شکاف دامن بزند، اما رخداد‌های روز‌های اخیر نشان داد که آنها دچار اشتباه محاسباتی شده بود.
استاد جامعه‌شناسی دانشگاه محقق اردبیلی گفت: در حال حاضر شاهد حاکم شدن فضای همبستگی و انسجام در جامعه ایرانی هستیم که در مقابله با بحران اخیر به خوبی خود را نشان می‌دهد و کارکردش این است که در سطح کشور و هنگام بحران موجب حرکت روان‌تر چرخ جامعه می‌شود.
جهانی افزود: تاثیر دیگر فضای انسجام و همبستگی این است که دست‌کم نیرو‌های نظامی با اطمینان از پشت سر و متن جامعه با خیالی راحت‌تر کار خود را انجام می‌دهند و سایر افراد غیرنظامی هم به نوبه خود احساس می‌کنند که سربازی برای کشور هستند.
وی با تبیین مفهوم دولت – ملت و نقش و جایگاه افکار عمومی در این چهارچوب گفت: دولت و ملت مفهومی مدرن است و مفاهیمی مانند شکاف بین دولت ملت هم به این دوره بر می‌گردد و قبل از دوره معاصر اساسا افکار عمومی جایگاهی برای نظام‌های سیاسی نداشت.
این استاد دانشگاه افزود: در دوره پیشامدرن، مردم و حاکمیت جز در بحث مالیات و سربازگیری ارتباط خاصی با یکدیگر نداشتند؛ اما پس از شکل‌گیری دولت- ملت‌های نوین این ارتباط درهم تنیده و به بده بستان تبدیل شد و همین امر هم موجب تداوم نظام‌های سیاسی شده است.
جهانی بیان کرد: وقتی نظام‌های سیاسی در شرایط عادی در قالب این ارتباط ویژگی‌های اساسی مانند شفافیت، پاسخگویی و نمایندگی حداکثری را با شهروندان به اشتراک می‌گذارند، در هنگام بروز بحران‌های احتمالی هم مردم پشتوانه بودن برای تمرکز بر مدیریت و گذر از شرایط و آرامش خیال را به مسئولان می‌دهند.
جهانی با اشاره به فرصت پیش آمده برای ترمیم شکاف‌های موجود در جامعه و استفاده از انسجام شکل گرفته در سطح کشور، اضافه کرد: در هیچ جامعه‌ای هیچ گروهی را نمی‌توانیم پیدا کنیم که با گروهی دیگر یکسان فکر کند و این امر به ویژه با پیشرفت‌های فناورانه و دسترسی به منابع اطلاعاتی متنوع تشدید شده است و دیگر همسانی اندیشه ممکن نیست.
وی افزود: نهاد خانواده در جوامع سنتی یگانه منبع افراد برای کسب اطلاعات بود که حتی جهان‌بینی فرد را شکل می‌داد، ولی امروزنمی‌توان انتظار داشت جامعه‌ای با یک ارزش و دیدگاه خود را نشان دهد و قدرت پذیرش این موضوع از مولفه‌هایی است که نظام‌های سیاسی باید از آن برخوردار باشند، زیرا نقش مهمی در حفظ و تقویت انسجام جامعه ایفا می‌کند.