معاون وزیر خارجه گفت: همکاری، همیاری و انسجام ملت ایران موجب شد طراحی دشمن به نتیجه نرسد.
به گزارش خبرگزاری صدا و سیما، محمد فتحلی با حضور در برنامه گفتگوی ویژه خبری با تحلیل و ارزیابی جنگ 12 روزه به پرسش ها در این باره پاسخ داد. متن کامل این برنامه به شرح زیر است:
سؤال: یک ارزیابی کلی از آنچه که اتفاق افتاده را بفرمایید؟
فتحعلی: مستحضرید اتفاقاتی که در طول این جریان ۱۲ روزه افتاد، اتفاقات خیلی عجیبی بود و از روز شروع آن که رژیم صهیونی احساس میکرد با طراحی که دارد، بتواند شیرازه مملکت را تحت الشعاع قرار بدهد. مطلع هستید که روز ۲۳ خردادماه این اتفاق که روی داد، صلابت و شجاعت و شهامت رهبری معظم انقلاب که در جایگزینی سریع فرماندههای نظامی صورت گرفت و همزمان باحرکت دیپلماسی و با این القاء به تمام کشورها که ایران پایدار است و استقامت و پایداری ایران را در خلال مذاکرات تلفنی و پیامهایی که بین وزیر امور خارجه و همکاران من در نمایندگیهای سیاسی جمهوری اسلامی ایران در خارج از کشور، این به همه کشورها القاء شد که ایران پایدار است و آن چارچوبهای که در این مذاکرات صورت گرفت، وزیر محترم چارچوبهای که اعلام کردند این پایداری ایران را القاء کرد و از همه مهمتر پاسخ سریع نیروهای مسلح ما بود. این همکاری، همیاری و انسجام ملت ایران به نظر من پیام جدی به طرف مقابل داشت. در بحث پیام ملت ایران من فکر میکنم این حرکتی که هموطنان ما از خودشان نشان دادند، به طرف مقابل نشان دادند که تمدن و تاریخ یعنی چه، مفهوم ریشه در خاک داشتن یعنی چه. از همه مهمتر همیاری ملت با نظام ایران و اینکه همه بدون هیچ چشم داشتی وقتی به جغرافیای ایران حملهای صورت گرفت، از هیچ کوششی فروگذار نبودند.
سؤال: در تحلیلها خیلی این نکته برجسته است که موضوع هستهای یک بهانه بود، آنها هدف اصلی و اولیه شان براندازی نظام و بعد تجزیه ایران بود. شما در این حوزه چقدر معتقد هستید که آنها دنبال این ماجرا بودند و هستهای بهانه بوده است؟
فتحعلی: من اعتقاد دارم که رژیم صهیونی با همکاری و همیاری اروپاییها و به ویژه امریکاییها از ۲۰۰۶ یک حرکتی را شروع کردند. اگر خاطرتان باشد در جنگ ۳۳ روزه رایس وزیر خارجه امریکا، بحث طرح خاورمیانه جدید را مطرح کرد، اما علی رغم همه خسارتهای مالی که به بار آمد این طرح محقق نشد، حتی نقشههایی را منتشر کردند. متعاقب آن تحولی داشتیم با پدیده داعش در ۲۰۱۴، در ۲۰۱۴ هم مستحضرید که ۶ یا ۷ سرویس امنیتی در بروز این پدیده همکاری کردند. آن زمان هم بحث طرح جدید خاورمیانه مطرح شد و ما علی رغم همه تلاشهایی که داشتند، نتوانستند محقق کنند. در آخرین مرتبه که اخیراً اتفاق افتاد در ۲۰۲۳ بعد از هفتم اکتبر، از اندیشکدههای غربی خیلی شنیدید و بخصوص اندیشکدههای اسرائیلی که موضوع طرح خاورمیانه جدید و اینبار با کلید واژه نظم جدید منطقهای، وارد صحنه شدند، حقیقتاً هم طراحی آنها طراحی دقیقی بود. اما آن چیزی که باعث شد این طراحی به منصه ظهور نرسد، انسجام جمهوری اسلامی ایران بود. اینها فکر میکردند نهاد و نظام ما متکی به فرد است، نمیدانستند این نظام متکی به ساختار است و به ویژه وقتی که هموطنان ایرانی وارد صحنه شدند و موضوعاتی را که مطرح میکردند در این فضاهای مجازی، پدیدههایی خلق شد توسط مردم فهیم ایران، دیدید همه زیر پرچم سه رنگ ایران آمدند. این مجموعه پیام خودش را به طراحان غربی به ویژه اسرائیلی داد که طرح جدید منطقهای در این منطقه بدون نقشه و جایگاه جمهوری اسلامی ایران قابل تحقق نیست.
سؤال: به نظر من برای اینکه درک شود واقعاً ایران در این ۱۲ روز چه کار بزرگی انجام داد به پشتوانه ملت ایران، تحلیل رژیم، برنامه ریزی که انجام دادند، یک جنگ ترکیبی چند لایه بسیار دقیق که خیلی برق آسا و در زمان خیلی کوتاهی به اهداف اش برسد. برخی معتقد هستند که این عملیات اگر علیه خیلی از کشورها اتفاق میافتد واقعاً محقق میشد. این آمادگی ایران را نشان میدهد؟
فتحعلی: بله. ما یک تجربهای داریم، یک تجربه عمیق و گرانبهای بیش از ۴ دهه است. یادتان است وقتی که صدام به سرزمین مقدس ما حمله کرد، از طریق زمینی، آمد فرودگاه پایتخت ما را زد، فرودگاه زدن در پایتخت معنا و مفهوم خاص خودش را دارد، اما به دلیل درایت امام و آن سامانه تحلیلی و آن منظومه تحلیلی که امام ارائه دادند که مبتنی بر آموزههای قرآن و مبتنی بر تاریخ و مبتنی بر روایات احادیث، مبتنی بر تجربه و از همه مهمتر مبتنی بر سنن الهی است. وقتی صدام آمد فرودگاه پایتخت را زد، آن صدامی که برای سازمانهای بین المللی بود، دارای تی ۷۲ بود، تجهیزات فردی اش، تجهیزات روز بود. اما ما کشوری که دقیقاً چند ماهی بود که از یک انقلاب شروع کردیم، تأسیس یک حکومت نوپا که ذخائر ما ام ۱ و کلاش و ژسه و یک بخشی هم فشنگهای زنگ زده بود. امام فرمودند یک دیوانهای سنگی را در چاهی انداخته است، آنها میخواستند تحقیر کنند، استراتژی که امام در حوزه جنگ روانی داشتند، الان قابل تحلیل است. براساس همین سامانه تحلیل امام جنگ را ۸ سال مدیریت کردند. براساس همین منظومه تحلیل امام تمام امور و طراحی که آنها داشتند در طول ۸ سال به جایی رساند که ما امروز مفتخریم که یک جنگی بر ما تحمیل شد ولی پیروزمندانه خارج شدیم. همان سامانه تحلیل، رهبری معظم انقلاب اگر شما یک مروری داشته باشید بر عملکرد ایشان بعد از رحلت امام و معمار انقلاب میبینید همان سامانه تحلیل ایشان ارائه دادند و امروز ما واقعاً براساس همان منظومه تحلیل جنگ تحمیلی این ۱۲ روزه را مدیریت کردند؛ لذا ایران با توجه به تمام مختصاتی که دارد، این را تمدن غرب، بازیگران غرب، کنشگران غرب باید این را بفهمند. من فکر میکنم در این جنگ ۱۲ روزه عبارتهایی که میگویند که ایران یک آمیزهای است از ایرانیت و اسلامیت، انتزاج اینها باعث شده است که در جنگ ۱۲ روزه اینگونه خوش بدرخشید.
سؤال: در طول جنگ ارزیابی شما از دیپلماسی ایران چه است، فعالیتهای دیپلماتیکی که اتفاق افتاد، سفرهایی که در آن شرایط دکتر عراقچی داشتند و اینها چقدر اثرگذار بوده است؟
فتحعلی: من معتقد هستم همه اینها باید در یک چارچوب دیده شود. یعنی شما از ابتدا توجه کنید، حرکت رهبری معظم انقلاب در جایگزینی صحیح، به موازات آن حرکت دیپلماسی، به موازات آن پاسخ دندان شکن نیروهای مسلح و به موازات آن همراهی ملت ایران، همه اینها باعث شد که به دیپلماسی یک نیرویی بدهد که وزیر خارجه اش در زمانی که پروازها دیدید که شکل نمیگرفت خیلیها تهدید هم کردند، ایشان بروند و مذاکره جدی داشته باشند با طرفهای مختلف، اما با حمایتهای مردمی، این پیوست اجتماعی و این سرمایه اجتماعی و این باعث شد که نحوه مذاکره آقای دکتر عراقچی مستند به همین حرکت و به همین پشتوانهها و ظرفیتها بود؛ لذا ایشان بحثهای جدی داشتند با تمام تقریباً من خودم بودم، روزی که جنگ صورت گرفت حدود ۳ و خورده نیمه شب بود، ۵ صبح دفتر وزیر از همه معاونین و مدیرکلها خواستند و دکتر عراقچی زودتر از همه آمده بودند. پروتکلهای امنیتی هم زیاد بود که ایشان این پروتکلهای امنیتی را رعایت نمیکردند و از ابتدایی که من از ۶ و خوردهای تا تقریباً ۹ شب، ایشان با تمام کشورهای همسو و اروپایی و آفریقایی و سازمانهای بین المللی مذاکره تلفنی داشتند. در این مذاکره تلفنی القای پایداری سیستم بود و القای اینکه حتماً پاسخ خواهیم داد، این خیلی تأثیر داشت؛ لذا میبینید که ایشان وقتی که حتی رفتند در سازمان همکاری اسلامی، مطلع هستید که سازمان همکاری اسلامی قطعنامه بسیار قابل توجهی داد، اتحادیه عرب واقعاً بیانیه خوبی دادند، جنبش عدم تعهد بیانیه خیلی خوبی دادند، همه اینها محکومیت خودشان را اعلام کردند. اما الان دستگاه دیپلماسی میگوید همه این محکومیتها را ما باید تبدیل کنیم به راهبردی لجام بزند به زیاده خواهیهای رژیم صهیونی، ما اگر مروری به حرکت دیپلماسی داشته باشیم من فکر میکنم ابتدا تا الان ما این مسیر را طی کردهایم.
سؤال: در همان ساعات اولیه در مذاکرات تلفنی که اتفاق افتاد، طبیعتاً طیفهای مختلفی از کشورهای مختلف قاعدتاً باید واکنشهای مختلفی داشته باشند. آیا واکنشها معمولاً شبیه به هم بود یا اینکه نه واکنشهای متفاوتی از برخی از کشورها داشتیم؟
فتحعلی: برخی از کشورهای اروپایی بعد از اینکه ما حرکت خودمان را شروع کردیم، آن پاسخ باصلابت نیروهای مسلح، از ما درخواست میکردند که تنش را افزایش ندهید. دیپلماسی ادامه جنگ سخت است، یعنی هر آنچه در میدان انجام بدهید، نتیجه اش دیپلماسی است. یک خاطره اینکه یکی از مسئولین بلندپایه کشورهای منطقهای میگفت وقتی جنگ ۳۳ روزه اتفاق افتاد، تا ۱۸ و ۱۹ و ۲۰ زبان بدن یک زبان دیپلماتیک دیگری بود، اما وقتی ورق جنگ عوض شد به دست پرصلابت نیروهای حزب الله، همه اینها تغییر کرد، حتی نحوه نشستن تغییر کرد؛ لذا دیپلماسی مستند و متکی به حرکت میدان است.
سؤال: اینجا هم از روز پنجم ششم جنگ تقریباً.
فتحعلی: در ۲۴ ساعت اولیه، کشورهای منطقه خوب محکوم کردند، سازمان همکاری اسلامی، بعد از سفر دکتر عراقچی به ترکیه آنها هم محکومیت بسیار جدی دادند. برخی از کشورهای اروپایی هنوز این پیام را دریافت نکردهاند. شاید به دلیل فشارهای اقتصادی است که لابی صهیونیست به آنها میآورد، آن پیام را دریافت نکردهاند. اما وقتی به سطح اندیشکدهها میروید، میبینید که تمام اندیشکدهها امروز میگویند که این حرکتی که رژیم صهیونی کرد و با این طراحیهایی که داشت معلوم است که محاسباتش کاملاً اشتباه بوده است بعد دارند محاسبات را ریز میکنند. خیلی از اندیشکدهها امروز وضوع حمله رژیم صهیونی به ایران برای آنها شده است موضوع جدی برای بررسی و نکاتی را دارند میگویند، حتی اندیشکدههای رژیم صهیونی. الان نخست وزیر رژیم صهیونی زیر فشار افکار عمومی است، تظاهرات را میبینید، یعنی جامعه رژیم صهیونی انتظار این حرکت را نداشت.
سؤال: از نظر این اندیشکده نکات برجسته واکنش ایران را چه تحلیل میکنند؟
فتحعلی: اینها اصلاً در محاسبات شان این پیوست اجتماعی را اصلاً در تحلیل شان نداشتند. احساس میکردند که رؤسای فرماندهها را بزنند در عوامل نفوذی خودشان هم یک حرکتی در جامعه انجام بدهند، با یک شورشهای اجتماعی مواجه خواهند شد، کار تمام میشود، همین کاری که در خیلی از جاها انجام میدهند. اما اینها تمدن و تاریخ و ریشه را در محاسبات شان نمیگنجید.
سؤال: فکر میکردند همان فضای بی وطنی که در سرزمینهای اشغالی است، مشابه آن را در ایران داریم، ولی خیلی از اتباع رژیم آنجا خاک شان نیست، دو تابعیتی و سه تابعیتی هستند؟
فتحعلی: خودشان دارند مطرح میکنند. امروز دارد مورد تحلیل قرار میگیرد و از طرفی دیگر رژیم صهیونی واقعاً طراحی دقیقی داشت، سرمایه گذاری زیادی داشت، اما وقتی وارد صحنه شد، همان محاسبات. حضرت آقا فرمودند که محاسبات اینها را باید با دقت توجه کنید اینها در محاسبات شان به اشتباه بیفتند یعنی محاسبات اشتباه خودشان را خوب درک کنند و واقعاً اینگونه شد و الا طراحی دقیق. وقتی به صحنه میدان آمد شرایط اینطور شد که ما مفتخریم که ملت بزرگ ما از همه ادیان و قومیتها همه زیر این پرچم جمع شدند. اینها اصلاً انتظار اینگونه را نداشتند، واقع این است که پاسخ ملت پاسخ قابل توجه و قابل افتخاری بود. در حوزه حکمرانی میگویند حکمرانی میتواند مناسب باشد که بتواند در بحرانها خوب جواب بدهد، اینها این را در محاسبات خودشان نداشتند. امروز اندیشکدههای هم غربی و هم رژیم صهیونی مباحث زیادی مطرح میکنند.
سؤال: حتی بخشی از اپوزیسیونهای ایران هم موضع گرفتهاند و از ملت ایران حمایت کردهاند؟
فتحعلی: واقعاً باید اینها به رشته تحریر بیاید، هنرمندان ما، مستندسازهای ما، آنهایی که با ما زاویه داشتند، آن زمانی که بحث جغرافیا و وطن شد، اظهارات شان را دیدید، این افتخار ملت ایران است. امروز یکی از عزیزان رسانهای به من گفت که خوب است که به دوستان هنرمند و مستندساز بگویید که این را به رشته تحریر و هنر دربیاورند. گفتن رژیم صهیونی ساختمان شیشهای را که سمبل صداقت و آگاهی و شفافیت است را با موشک زد، این را چگونه میخواهید توصیف کنید، تازه قهرمان این قصه چه کسی شد، نه یک مرد، یک شیر زن. یکی از اقوام ما میگفت وقتی این اتفاق افتاد من از خارج از تهران آمدم تهران ببینم چه خبر است، گفت وقتی وارد تهران شدم دیدم یک خانواده با احترام دارند به مردم آب خنک و شربت میدهند، گفتم چرا این کار را میکنید، گفت میخواهیم دغدغه و نگرانی هموطنهای ایرانی را کاهش بدهیم، گفت همه زدیم زیر گریه که ایران یعنی این؛ لذا این قابل به تصویر کشیدن و قابل احترام است.
سؤال: بعد از این ماجرا در دنیا یک نقطه عطفی برای ایران بود که دو کشور قدرت اتمی به خاک یک کشور حمله کنند با برنامه ریزی حساب شده از نظر خودشان و طی ۱۲ روز به التماس میافتند که متوقفش کنیم. جایگاه ما در دنیا چقدر متفاوت شده است، با قبل از این جنگ، تا الان میگفتند نزدیک به بین ۱۲ تا ۲۰ میلیارد دلار خسارت و هزینه رژیم صهیونی در این جنگ مانده است. یعنی روزی ۲۰ میلیارد دلار با این هزینه آمدند و الان بعد از ۱۲ روز التماس گونه به توقف آتش رسید. جایگاه ایران بعد از جنگ در دنیا چقدر تغییر کرده است؟
فتحعلی: یک رژیم و یک کشور...
ادامه دارد