فصل دوم کاوش نجات‌بخشی و برنامه تعیین عرصه و حریم محوطه «گورستان ولم» بهشهر در استان مازندران، با مجوز پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری، درحال انجام است.
به گزارش خبرگزاری صدا و سیما ، سرپرست کاوش و عضو هیئت علمی دانشگاه مازندران گفت: فصل دوم کاوش نجات‌بخشی و برنامه تعیین عرصه و حریم محوطه گورستان ولم بهشهر در پیرامون سد گِلوَرد نکا ، با تشکیل هیأتی ۱۰ نفره متشکل از کارشناسان باستان‌شناسی، انسان‌شناسی، ژئوفیزیک، سیستم اطلاعات جغرافیایی و سنجش از دور و سایر علوم مرتبط و با پشتیبانی و نظارت علمی اداره کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان مازندران در چارچوب قرارداد پژوهشی منعقده میان پژوهشگاه و دانشگاه مازندران و با حمایت مالی شرکت آب منطقه‌ای مازندران آغاز شده و ادامه خواهد داشت.
رحمت عباس‌نژاد سِرِستی افزود: فصل اول کاوش باستان‌شناسی ولم در تابستان ۱۴۰۰ به مدت سه ماه انجام شده بود که طی آن شواهد پیش از تاریخ مربوط به دوره‌های مس‌وسنگ، مفرغ و آهن و گور‌هایی از دوره آهن متأخر (۸۰۰ تا ۵۵۰ ق. م) به‌ویژه تدفین‌های دوره اشکانی به دست آمد.
وی گفت : روستای وِلِم از توابع بخش مرکزی شهرستان بهشهر در بخش هزارجریب در شرق استان مازندران است که در ارتفاع حدود ۸۵۰ متری از سطح آب‌های آزاد قرار گرفته است. منطقه هزارجریب، شرقی‌ترین بخش جبهه شمالی البرز مرکزی است که فرهنگ‌ها و تمدن‌های کوهستانی فراوانی را در دل خود سر به مهر نهاده و چشم‌انتظار پژوهش‌های جامع و دامنه‌دار است.
عضو هیئت علمی دانشگاه مازندران با بیان اینکه گور‌های مکشوفه در این فصل نیز همانند فصل کاوش پیشین، دارای ساختار دخمه‌ای هستند گفت : گوردخمه‌ها، اغلب دارای یک فضای مستطیلی نامنتظم با کارکرد راهرو بوده که به سنگ‌چین قسمت ورودی دخمه و محل قرارگیری جسد ختم می‌شود.
عباس‌نژاد افزود : فضای داخلی دخمه‌ها، مدور بوده و از دو بخش شامل سکوی تدفین و چاله هدایا تشکیل شده‌اند. دو گور مکشوفه در این فصل کاوش مربوط به دو جنگاور هستند که با شمشیر و خنجر آهنی به خاک سپرده شدند. بقایا و شواهدی از سایر ادوات رزم نظیر تیر و کمان نیز از کاوش این گور‌ها کشف شده است. برخی از گورنهاده‌ها از جمله ظروف سفالی و انگشترمهر‌ها و نقش روی آنها، احتمال انتساب گوردخمه‌های مکشوفه به دوره ساسانی را تقویت می‌کنند.
وی گفت : مهره‌هایی از جنس عقیق، خمیر شیشه و خمیر سنگ، اشیای زینتی مفرغی، آهنی و نقره‌ای نظیر آویز، گوشواره، انگشتری و انگشترمهر و نیز پلاک‌های استخوانی مدور تزیینی و منقوش از دیگر کشفیات این کاوش هستند.
عباس‌نژاد سِرِستی افزود : تعداد، کیفیت و وضعیت اسکلت‌های مکشوفه در فصل پیشین و نیز این فصل کاوش، زمینه مطلوبی را برای تحقیقات گوناگون انسان‌شناسی جسمانی نظیر مطالعات ژنتیک باستانی، ایزوتوپ‌های سنگین، دیرینه بافت‌شناسی، دیرینه آسیب‌شناسی و مطالعات گسترده روی بقایای دندانی فراهم خواهند کرد.
وی گفت : در حال حاضر، در نتیجه دو فصل کاوش در محوطه ولم بهشهر ، مجموعه‌ای از بقایای حدود ۳۰ تدفین را در دست داریم که نزدیک به نیمی از آنها، ظرفیت تمام مطالعات مذکور را دارا هستند.
سرپرست کاوش افزود : در میانه بازه زمانی کاوش ولم بودیم که کشور عزیزمان درگیر یک جنگ تحمیلی، ویرانگر و فاجعه‌آمیز شد. مطابق هماهنگی‌هایی که با مبادی ذیربط به عمل آوردم ، اعضای گروه کاوش با رویکرد موافق، مثبت و فداکارانه درحالی‌که موشک‌های دشمنان ایران اسلامی بر بخشی از پیکره میهن عزیز و پهناورمان فرود می‌آمده ، با دقت و آرامش توام با فداکاری، غم و اندوه بخش دیگری از پیکره وطن را می‌کاویدند به امید آنکه گوشه دیگری از غنا و قدمت میراث‌فرهنگی و تمدنی ایران بزرگ را به رخ جهانیان بنمایانند.