یاسوج منطقه نمونه برای راه‌اندازی اندیشکده‌های فرهنگی کشور
معاون فرهنگی معاون اول رئیس‌جمهور از انتخاب یاسوج به‌عنوان نمونه فعال‌سازی مجدد اتاق‌های فکر دانشگاهی خبر داد.
به گزارش خبرگزاری صدا و سیمای کهگیلویه و بویراحمد، نشست هم‌اندیشی برای راه‌اندازی اندیشکده توسعه فرهنگی استان با حضور معاون فرهنگی معاون اول رئیس‌جمهور، مسئولان اجرایی، استادان دانشگاه و فعالان فرهنگی در یاسوج برگزار شد.
در این نشست، سیدضیا هاشمی با اشاره به تجربه موفق اتاق‌های فکر دانشگاهی در دهه ۹۰ گفت: این ساختار‌ها در دانشگاه‌های بزرگ کشور با مشارکت وزارت علوم و مرکز تحقیقات استراتژیک تشکیل شدند و در دوره‌ای نقش مؤثری در سیاست‌پژوهی ایفا کردند.
وی افزود: به‌رغم افت فعالیت این اتاق‌های فکر در سال‌های اخیر، دولت سیزدهم عزم جدی دارد تا این نهاد‌ها را مجدداً فعال کند و از ظرفیت علمی دانشگاه‌ها برای تحلیل مسائل اجتماعی و توسعه‌ای بهره ببرد.
هاشمی تأکید کرد: قرار است یاسوج به‌عنوان منطقه نمونه ی اجرای این طرح انتخاب شود و با تشکیل یک اندیشکده منسجم، نقش دانشگاه در سیاست‌گذاری فرهنگی و اجتماعی تقویت گردد.
معاون فرهنگی معاون اول رئیس‌جمهور با بیان اینکه نهاد‌های علمی می‌توانند واسطه‌ای بین جامعه و حاکمیت باشند، گفت: دانشگاه‌ها باید در قالب مسئولیت اجتماعی، به میانجی‌گری بین مردم و دولت بپردازند و نقش تحلیلی و مسئله‌محور ایفا کنند.
وی با اشاره به تجارب ناکام گذشته افزود: موفقیت چنین ساختار‌هایی در گرو رعایت الزامات اساسی مانند استقلال نسبی، تأمین منابع مالی پایدار و استفاده از نیروی انسانی متخصص است.
هاشمی همچنین به تحولات فرهنگی در جامعه اشاره کرد و گفت: فضا‌هایی نظیر کافه‌ها و پاتوق‌های اجتماعی، به‌رغم ظاهر سرگرم‌کننده، می‌توانند کانون‌های شکل‌گیری ارتباطات اجتماعی مثبت یا چالش‌برانگیز باشند که نیازمند تحلیل عمیق دانشگاهی‌اند.
وی تأکید کرد: خانواده‌ها، نسل جوان، دانشگاه، رسانه و سیاست‌گذاران باید با گفت‌وگوی بین‌نسلی، راهکار‌هایی برای عبور از گسست اجتماعی و فرهنگی ارائه دهند و اندیشکده‌ها می‌توانند سکوی این تعامل باشند.
در ادامه این نشست، محسن جبارنژاد، مدیرکل کتابخانه‌های عمومی استان، با بیان اینکه برای راه‌اندازی اندیشکده منتظر ساختار رسمی نمانده‌ایم، گفت: تاکنون دو نشست تخصصی با حضور جامعه‌شناسان، روان‌شناسان و استادان علوم اجتماعی برگزار شده و موضوعاتی مانند خشونت محلی به صورت علمی بررسی شده است.
وی افزود: آسیب‌شناسی‌های انجام‌شده نشان می‌دهد که استان با مجموعه‌ای از چالش‌های فرهنگی، اجتماعی و هویتی مواجه است و برخورد با این مسائل نیازمند تحلیل ساختاری و پیوسته است.
جبارنژاد از شناسایی ۳۰ محور کلیدی برای فعالیت اندیشکده خبر داد و گفت: این موضوعات شامل محیط زیست، معماری و شهرسازی، تاریخ شفاهی، تعامل مردم و کادر درمان، فرهنگ کتاب‌خوانی، نقش زنان، شعرلری، فرهنگ سلاح، انتخابات، خانواده، مهریه، ارث و گردشگری است.
او با اشاره به وجود بیش از ۱۲۰۰ کافه در استان، این موضوع را یکی از پدیده‌های نوظهور در زیست اجتماعی استان دانست که باید در این اندیشکده مورد تحلیل دقیق قرار گیرد.
جبارنژاد تأکید کرد: اگر این نهاد به‌درستی طراحی شود، می‌تواند هم در رصد و هم در راهکاردهی نقش جدی ایفا کند و به مرجع مشورتی نهاد‌های اجرایی در سطح استان تبدیل شود.
رئیس بنیاد نخبگان کهگیلویه و بویراحمد، با تشریح مدل‌های ارتباط اندیشکده‌ها با حاکمیت گفت: سه مدل "مشورت ابزاری"، "استقلال نسبی" و "استقلال کامل" در تعامل نهاد‌های فکری با دولت قابل تعریف است، اما الگوی واقع‌بینانه برای استان ما، استقلال نسبی است.
سید حمدالله اکوانی، تأکید کرد: اگر قرار است اندیشکده‌ای موفق باشد، باید بتواند دیدگاه‌های مستقل و کاربردی ارائه دهد و در عین حال از نظام قدرت جدا نباشد.
وی با اشاره به تجربیات ناکام قبلی همچون هیات‌های اندیشه‌ورز گفت: یکی از مشکلات اساسی نهاد‌های فکری گذشته، نبود طراحی دقیق در ساختار، بی‌توجهی به الزامات اجرایی، و عدم تأمین منابع پایدار بود.
اکوانی افزود: نیروی انسانی اندیشکده باید آگاه به مسائل توسعه، شناخت‌محیطی و دارای توان تحلیلی باشد. اگر چنین نیرو‌هایی در ساختار نباشند، اندیشکده در لحظه تولد، دچار مرگ خاموش خواهد شد.
اکوانی همچنین بر تولید محتوای راهبردی و قابل اتکا تأکید کرد و گفت: در سطح جهانی، نهاد‌های موفق تولید اندیشه، همواره با محتوای تأثیرگذار، نقش فعالی در هدایت تحولات ایفا کرده‌اند.
استاد دانشگاه یاسوج و جامعه‌شناس، با اشاره به ماهیت نهاد‌های فکری گفت: اگر قرار است اندیشکده‌ای تشکیل شود، نباید تنها به سخنرانی و گزارش اکتفا کند؛ بلکه باید خروجی عملی، سیاست‌پژوهی و تأثیرگذاری داشته باشد.
صادق پناهی، تأکید کرد: آسیب‌های اجتماعی استان ازجمله خودکشی، خشونت، ضعف مشارکت سیاسی و بحران هویت، ریشه در نبود گفتمان اجتماعی، نبود دیالوگ بین‌نسلی و رقابت‌های منفی درون خانواده‌ها دارد.
پناهی اظهار داشت: تجربه نشان داده است که اگر نهاد فکری بدون برنامه، بودجه، نیروی انسانی متخصص و تعریف هدف راه‌اندازی شود، به‌سرعت فرومی‌پاشد و تنها هزینه خواهد داشت.
وی افزود: ما به نهاد سیاست‌ساز نیاز داریم، نه ویترینی از شعار‌های فرهنگی؛ باید اندیشکده‌ای داشته باشیم که بتواند نخبگان، دولت و بخش خصوصی را در زنجیره‌ای مکمل به هم پیوند دهد.