خراسان شمالی با داشتن ۳۴۴ هزار هکتار اراضی باغی و کشاورزی و تولید سالانه دو و نیم میلیون تُن انواع محصولات باغی، زارعی و دامی باسرمایه گذاری درست می‌تواند زمینه رشد اقتصادی و اشتغال پایدار را فراهم آورد.
بخش کشاورزی خراسان شمالی در تولید و ایجاد ارزش افزوده از ظرفیت بالایی برخوردار است، تولیدات زراعی همچون زعفران، انگور، چغندر قند، پنبه، تولیدات باغی مثل گردو و بادام و پسته و تولیدات دامی مانند دام سبک و سنگین و شتر از ظرفیت‌های مناسب سرمایه گذاری کشاورزی در استان است.
مهمترین موانع سرمایه گذاری در استان، علی رغم اینکه استانداری اداره‌ی کل دفتر سرمایه گذاری دارد، شهرداری، صنعت، معدن و تجارت، جهاد کشاورزی و دانشگاه نیز بخش سرمایه گذاری دارد و سلسله جلسات تسهیگری و رفع موانع تولید در استانداری برای رفع موانع جذب سرمایه گذار برگزار می‌شود، اما سرمایه گذار جذب نشده است.
علت جذب نشدن سرمایه گذار چیست؟
مسعود خادم زاده یکی از سرمایه گذاران خراسان رضوی که بزرگترین طرح هزار میلیارد تومانی شمال شرق کشور را در زمینه طیور، مرغ مادر گوشتی با ۲۰۰ هزار قطعه در دوره و کارخانه جوجه کشی با دومیلیون قطعه در دوره، در قلعه خان سملقان راه اندازی کرده که قرار است این طرح تا یکسال آینده به بهره برداری برسد.
به گفته خادم زاده این طرح که مرحله به مرحله درحال تکمیل است و برای ۱۴۰ نفر زمینه اشتغال را فراهم کرده است، با این حال روند طولانی مراحل اداری موجب شده این سرمایه گذار از آوردن سرمای خود به این استان راضی نباشد.
صدور مجوز‌های بی نام راهی برای تسهیل سرمایه گذاری
بهمن نوری استاندار خراسان شمالی اخیرا در جلسه سه شنبه‌های تسهیلگری از صدور ۱۰۰ مجوز بی‌نام برای طرح‌های اقتصادی خبر داده و گفته خراسان شمالی با صدور این مجوز‌ها گامی بزرگ در مسیر رفع موانع تولید و سرمایه‌گذاری برداشته، این طرح که قرار است شهریورماه امسال و هم‌زمان با هفته دولت به‌طور رسمی رونمایی شود، به گفته نوری می‌تواند نقش موثری در تحقق شعار سال، افزایش تولید و ایجاد اشتغال پایدار ایفا کنند.
اما پیگیری ما نشان می‌دهد، این مجوز‌های بی نام نیز درگیر پیچ و خم و کاغذ بازی اداری است.
فرآوری انگور، زمینهای برای جذب سرمایه گذار
انگور کلاه داری و کشمشی یکی از محصولات عمده تولیدی استان است، با ۱۳ هزارو ۵۰۰ هکتار و تولید سالانه بیش از ۱۴۰ هزار تُن که بخش عظم آن نیاز به فراوری و بسته بندی مناسب برای صادرات دارد می‌تواند برای سرمایه گذاری مناسب باشد.
حمزه علی مهری یکی دیگر از سرمایه گذاران در زمینه تولید ارقام جدید انگور در روستای دُراقانلوی بجنورد است که به گفته خودش سال ۹۶ با فروش منزل شخصی خود با کارش را در ۱۵ هکتار شروع کرده است، اما نبود پشتوانه، نبود حمایت ارگان‌های مربوطه و علاوه بر آن خشکسالی‌های پی در پی کسب و کارش را با مشکلاتی روبه رو کرده.
اومی گوید: علی رغم همه مشکلات همچنان امیدوار به آینده است و اکنون با صادرات برگ شور به کشور‌های عربی تلاش می‌کند همچنان تولید را زنده نگه دارد.
رتبه نخست خراسان شمالی در تولید انگور
مدیر امور باغبانی سازمان جهادکشاورزی خراسان شمالی با پیش بینی ۱۴۰ هزار تن انگور از تاکستان‌های استان می‌گوید: خراسان شمالی به لحاظ تولید و سطح رتبه نخست کشور را دارد، به طوریکه ۲۹ درصد باغ‌های استان و ۶۰ درصد تولیدات باغی استان را تاکستان تشکیل می‌دهد.
بخش کشاورزی استان بیش از ۸۲ هزار بهره بردار دارد که ۱.۱ درصد از تولید ناخالص بخش کشاورزی کشور را داراست، اما تنها ۳.۶ درصد سرمایه‌گذاری در این بخش صورت گرفته است.
رکورد جوجه ریزی خراسان شمالی درکشور
معاون بهبود تولیدات دامی سازمان جهاد کشاورزی خراسان شمالی گفت: باجوجه ریزی ۱.۵ میلیون قطعه جوجه گوشتی در واحد‌های پرورش مرغ گوشتی در تیر ماه امسال خراسان شمالی رتبه نخست کشوری را کسب کرد.
مهدی شکاری می‌گوید: بر اساس برنامه ابلاغی وزارت جهادکشاورزی برای استان مبنی بر جوجه ریزی ماهیانه یک میلیون و ۲۰۰هزار قطعه در هر دوره، تیرماه امسال ۲۴.۸ درصد بیشتر از تعهد جوجه ریزی در مرغداری‌های استان انجام شد که خراسان شمالی با تحقق ۲۴.۸ درصدی بیش از برنامه ابلاغی رتبه اول کشور را دراین ماه به خود اختصاص داده است.
وی دلیل اصلی این اتفاق را استقبال مرغداران از جوجه ریزی، اجرای طرح تولید قراردادی گوشت مرغ و تامین نهاده مورد نیاز به صورت مدت دار از سوی شرکت پشتیبانی امور دام استان عنوان کرد.
سرمایه گذاری برای تولید
نگاهی دقیق‌تر به این آمار، نشان می‌دهد تحرک تازه‌ای در صنعت مرغداری استان درحال رخ دادن است؛ صنعتی که حالا با جهش ۲۴ درصدی در تولید، مسیر تازه‌ای در اقتصاد دام و طیور استان را رقم زده است، استانی که تاکنون بیشتر به عنوان یک قطب تولید در کشاورزی و دامپروری شناخته می‌شد، حالا با جهش در صنعت طیور در جایگاه نخست جوجه‌ریزی کشور قرار گرفته است و این یعنی گامی به سوی تحقق شعار سال سرمایه گذاری برای تولید.
چغندر قند محصول راهبردی استان
کشت چغندر قند یکی از محصولات راهبردی در استان است که با سطح بیش از دو هزارو ۵۵۰ هکتار و تولید سالانه ۱۲۰ هزار تُن زمینه سرمایه گذاری را فراهم کرده است.
صادق جایروندی مدیرعامل کارخانه قند شیروان در این باره می‌گوید: در فصل کار در این کارخانه ۵۰۰ نفر مشغول به کار می‌شوند.
به گفته جایروندی گردش مالی این کارخانه ۵۰۰ میلیارد تومان است و خراسان شمالی با تولید سالانه ۱۱ هزار تن شکر، یک درصد شکر کشور (یک میلیون و ۶۰۰ هزار تن) را تولید می‌کند. وجود کارخانه قند شیروان ظرفیتی را برای سرمایه گذاری در بخش فراوری و ایجاد صنایع تبدیلی ایجاد می‌کند.
سرمایه گذاری در زمینه صنایع فرآوری؛ توسعه اشتغال
خراسان شمالی با ۳۳۷ واحد صنایع تبدیلی و فراوری و سالانه با ظرفیت فراوری یک میلیون و ۳۴۵ هزار تن محصولات کشاورزی می‌تواند زمینه مناسبی برای سرمایه گذاری باشد که به گفته سید عباس آقامیری مدیر صنایع تبدیلی و تکمیلی جهاد کشاورزی از ابتدای امسال دو پروانه بهره برداری در حوزه خوراک دام در سملقان و یک سردخانه در اسفراین با ۷۰ میلیارد تومان سرمایه گذاری صادر شده، با این حال، میزان سرمایه‌گذاری در بخش کشاورزی خراسان شمالی پایین است.
صنایع تبدیلی موجب اشتغال‌زایی در مناطق روستایی و افزایش ارزش افزوده محصولات صادراتی می‌شود که این امر موجبات افزایش سود بیشتر برای کشاورزان را فراهم می‌کند؛ سود بیشتر برای کشاورزان برابر است با رونق و توسعه کشاورزی.
گاوداری ۱۰ هزار راسی دامداران شیروان، یکی از طرح‌های بزرگ است که از سال ۱۳۹۸ با سرمایه‌گذاری یکی از شرکت‌های وابسته به شستا در شهرستان شیروان کلید خورد، اما به دلیل مشکل تامین آب و منابع اعتباری و البته روند اداری طولانی ناتمام ماند، که به گفته نماینده شیروان در مجلس شورای اسلامی قرار است هفته آینده با تخصیص اعتبار گام بلندی برای تکمیل آن برداشته شود.
عباس قدرتی در بازدید از این طرح با اشاره به اهمیت این طرح در ایجاد اشتغال و خودکفایی در حوزه دامپروری گفته در صورت تحقق تخصیص اعتبار، توسعه اقتصادی و اشتغال‌زایی در شهرستان شیروان شتاب بیشتری می‌گیرد و شاهد تحولی مثبت در معیشت و تولید خواهیم بود.
توسعه آبیاری
با توجه به اهمیت کشاورزی بیشترین سهم مصرفی آب به این صنعت اختصاص دارد، با گذشت زمان و تغییر وضعیت آب و هوایی و فقدان سیستم‌های توزیع آب مناسب تنها یک سوم از زمینهای کشاورزی، دارای سیستم آبیاری مناسب بوده و باقیمانده تحت کشاورزی خشک مورد استفاده قرار می‌گیرند.
استفاده از روش‌های نوین آبیاری در حوزه کشاورزی می‌تواند بهره وری تولید را بیش از دوبرابر افزایش دهد، که اگر با حمایت مسئولین و سرمایه گذاری همراه باشد، جهش تولید به همراه خواهد داشت.
سامان محمدی مدیر آب و خاک سازمان جهاد کشاورزی است گفت: از ۹۰ هزار هکتار مستعد در استان تا کنون ۴۰ هزار هکتار زیر پوشش انواع آبیاری نوین قرار گرفته و پتانسیل ۱۰۰ هزار هکتار اجرای سیستم آبیاری نوین نیز وجود دارد.
از همین رو سرمایه گذاری در حوزه صنایع تبدیلی و بسته بندی موجب می‌شودکالا‌ها نام و اعتبار خود را کسب کرده و از عرضه کالا توسط واسطه‌ها و دلالان محصولات کشاورزی در بازار جلوگیری شود.
کلام آخر:
زمانی ما می‌توانیم سرمایه گذار جذب کنیم و از تولیدات سود بیشتری ببریم که به معنای واقعی از سرمایه گذار حمایت کنیم.
سالی که به نام سرمایه گذاری برای تولید نامگذاری شده ،فرصت مغتنمی است تا ضعف‌ها و نقاط قوت سرمایه گذاری در خراسان شمالی در بخش‌های مختلف مورد بررسی و باز نگری قرار بگیرد.
دبیر خبر:سکینه خرمی