از سال ۱۳۹۵ تاکنون ۳۹۱ هزار تن سوخت هواپیما از سوی شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی بر بستر رینگ بین‌المللی بورس انرژی ایران عرضه شده که از این میزان ۱۴۰ هزار تن فروخته شده و منجر به خلق ارزش ۹۳ میلیون دلاری شده است.
به گزارش خبرگزاری صدا و سیما، سوخت هواپیما یکی از سوخت‌های استراتژیک در حوزه حمل‌ونقل هوایی است. با توجه به رشد صنعت هوایی و افزایش پرواز‌ها در داخل و خارج از کشور، نیاز به این فرآورده به‌صورت مداوم در حال افزایش است. سوخت هوایی یکی از فرآورده‌های اصلی تولید پالایشگاه‌های نفت است.
در ایران، تولید و توزیع این سوخت تحت نظارت و کنترل شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی ایران است و با هدف شفافیت بیشتر در معاملات، این محصول از سال ۱۳۹۵ در رینگ بین‌الملل بورس انرژی ایران عرضه شده و حالا آن طور که آمار‌ها نشان می‌دهد عرضه این محصول مورد استقبال خریداران خارجی قرار گرفته است.
استقبال خارجی‌ها از سوخت ایرانی
آن طور که آمار‌ها نشان می‌دهد از سال ۱۳۹۵ تا امروز، ۳۹۱ هزار تن سوخت هواپیما از سوی شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی ایران عرضه شده که از این میزان ۱۴۰ هزار تن آن مورد معامله قرار گرفته است. این معاملات موجب خلق ارزش دلاری بیش از ۹۳ میلیون دلار و مازاد رقابت دلاری بیش از ۴۹۲ هزار دلار شده است.
همچنین در سال گذشته، ۴۲ هزار تن سوخت هواپیما در رینگ بین‌الملل بورس انرژی ایران عرضه شد که از این میزان ۳۰ هزار تن مورد معامله قرار گرفته و منجر به خلق ارزش دلاری بیش از ۲۱ میلیون دلار شده است. این ارقام نشان می‌دهد که نرخ موفقیت این محصول بیش از ۷۱ درصد بوده است و بیانگر استقبال خوب خریداران خارجی از این فرآورده بوده است.
خریداران اصلی سوخت هواپیما در حال حاضر کشور‌هایی از آسیای میانه هستند که عمدتاً از طریق حمل زمینی اقدام به واردات این فرآورده می‌کنند.
امکان صادرات بیشتر سوخت هواپیما
کارشناسان معتقدند در صورت سرمایه‌گذاری در فناوری‌های نوین پالایشی و توسعه زیرساخت‌های حمل‌ونقل سوخت، امکان افزایش بهره‌وری تولید و صادرات سوخت هواپیما وجود دارد. همچنین، با تقویت برند ملی و تداوم عرضه منظم، ایران می‌تواند سهم بیشتری از بازار منطقه‌ای و حتی بین‌المللی را به خود اختصاص دهد.
در شرایطی که بسیاری از کشور‌های منطقه با محدودیت‌های تأمین سوخت مواجه‌اند، ایران با پشتوانه تولید پایدار و کیفیت بالای محصولات پالایشی، می‌تواند به هاب منطقه‌ای سوخت هواپیما تبدیل شود.
با این حال از آنجا که سوخت هواپیما جزو فرآورده‌های اصلی تولید شده شرکتهای پالایش نفت است، تولید آن باید با مجوز از شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی ایران انجام شود و تولید آن به شرایط مختلفی از جمله نیاز کشور به دیگر فرآورده‌های اصلی همچون بنزین و نفت گاز بستگی دارد و در صورت مازاد نیاز کشور، فرآورده فوق تولید می‌شود. از سوی دیگر به دلیل شناخته شدن فرآورده فوق، در صورت عرضه با استقبال کافی مواجه می‌شود.
بازیگران کلیدی و ظرفیت تولید سوخت هواپیما در ایران
هم اکنون، شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی ایران تنها عرضه‌کننده سوخت هواپیما در بورس انرژی ایران است. تاکنون انبار پالایشگاه‌های آبادان، بندرعباس، تهران، تبریز، کرمانشاه و اراک به عنوان مبادی تحویل این فرآورده مورد پذیرش قرار گرفته‌اند. با صدور مجوز از سوی شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی ایران، دیگر پالایشگاه‌های کشور از جمله پالایشگاه نفت تبریز نیز می‌توانند به صورت مستقیم عرضه فرآورده فوق را برگزار کنند.
عرضه سوخت هواپیما از طریق بورس انرژی ایران، می‌تواند از یک طرف دسترسی خریداران بین‌المللی به این فرآورده را آسان‌تر کند و از طرف دیگر منجر به شفافیت در قیمت‌گذاری، توزیع عادلانه، حذف واسطه‌ها، و فراهم شدن بستر صادرات شود.
با توجه به تحریم‌ها و محدودیت‌های بین‌المللی، تولید داخلی سوخت هواپیما نه تنها یک مزیت اقتصادی، بلکه یک ضرورت راهبردی است. خودکفایی در این حوزه به کشور اجازه می‌دهد تا بدون وابستگی به واردات، نیاز صنعت هوانوردی داخلی را تأمین کند و هم‌زمان به یکی از صادرکنندگان مطرح در منطقه بدل شود.