مطالعه‌ای تازه نشان می‌دهد که تغییر سطح فعالیت استریوسوم مغز می‌تواند راهکاری نوین برای بهبود تصمیم‌گیری در افراد با اختلالات روانی فراهم کند و امکان درمان مؤثرتر این بیماران را افزایش دهد.
به گزارش خبرگزاری صدا و سیما، دانشمندان دانشکده پزشکی Icahn در Mount Sinai، همراه با تیمی از دانشگاه تگزاس در ال پاسو، چارچوب محاسباتی جدیدی برای درک نقش یک ناحیه مغزی به نام «استریاتوم» در تصمیم‌گیری‌های روزمره انسان‌ها و به ویژه در تصمیم‌گیری‌های مختل‌شده در افراد مبتلا به اختلالات روانی مانند اختلال استرس پس از سانحه (PTSD) و اختلال مصرف مواد ارائه کرده‌اند.
مطالعات نشان می‌دهد که تنظیم فعالیت در بخش «استریوسومال» استریاتوم — منطقه‌ای نوروشیمیایی مجزا — می‌تواند به عنوان راهبردی درمانی برای بهبود تصمیم‌گیری در بیماران روانی مفید باشد. کی گوسنز، استاد علوم دارویی و روان‌پزشکی در Mount Sinai و نویسنده اصلی مقاله، توضیح داد: «استریاتوم نقش مهمی در تصمیم‌گیری مبتنی بر هزینه و فایده دارد، اما نقش دقیق بخش استریوسومال تاکنون مبهم بود. مدل محاسباتی ما برای نخستین بار چارچوبی ارائه می‌دهد که ارتباط فعالیت استریوسومال با تعداد و نوع عواملی که در تصمیم‌گیری به کار گرفته می‌شوند را توضیح می‌دهد.»
استریاتوم نقش حیاتی در هماهنگی عملکردهای شناختی، شامل تصمیم‌گیری، کنترل حرکت، انگیزه و درک پاداش دارد. این ناحیه به بخش‌های مجزای استریوسوم و ماتریکس تقسیم می‌شود، اگرچه تأثیرات عملکردی این تقسیم‌بندی هنوز به خوبی شناخته نشده است. تیم پژوهشی با ترکیب زیست‌شناسی، نظریه تصمیم‌گیری، مدل‌سازی ریاضی و تحلیل داده‌های بزرگ، توانسته است تفاوت‌های عملکردی این دو بخش را روشن کند.
یافته‌های محققان نشان می‌دهد که اطلاعات مربوط به عوامل مرتبط با تصمیم‌گیری ابتدا وارد استریوسوم‌ها می‌شوند و سپس این ناحیه تعیین می‌کند که کدام و چند عامل برای تصمیم نهایی مورد استفاده قرار گیرد. فعالیت بالای استریوسوم‌ها منجر به تصمیم‌گیری‌های ساده می‌شود که تنها بر یک عامل متمرکز است و سطح بسیار بالای فعالیت می‌تواند به تصمیم‌های عجولانه و بی‌دقت منجر شود. برعکس، فعالیت پایین استریوسوم‌ها، تصمیم‌گیری پیچیده را امکان‌پذیر می‌کند، در حالی که فعالیت بسیار پایین می‌تواند باعث «فلج تحلیلی» شود، به طوری که فرد به دلیل در نظر گرفتن بیش از حد عوامل، تصمیم‌گیری را به تعویق می‌اندازد.
الکساندر فریدمن، استاد علوم زیستی در دانشگاه تگزاس و نویسنده دیگر مطالعه، توضیح داد: «مدل ما راهی نوین برای تفسیر اختلالات تصمیم‌گیری مبتنی بر هزینه و فایده در اختلالات روانی ارائه می‌دهد. به عنوان مثال، اختلالاتی مانند PTSD و اختلال مصرف مواد که با رفتارهای پرخطر همراه هستند، ناشی از فعالیت بالای استریوسومال است که توجه به پاداش‌ها را افزایش داده و هزینه‌ها را نادیده می‌گیرد. در مقابل، اختلالاتی مانند افسردگی با فعالیت پایین استریوسومال مشخص می‌شوند که باعث می‌شود فرد در تصمیم‌گیری‌های روزمره دچار مشکل شود.»
ابزار محاسباتی ایجاد شده نه تنها چارچوبی برای توضیح اختلالات تصمیم‌گیری فراهم می‌کند، بلکه ضرورت بررسی تغییرات فعالیت استریوسومال در اختلالات مختلف را برجسته می‌سازد. پژوهشگران همچنین پیشنهاد کرده‌اند که تنظیم فعالیت استریوسومال از طریق مداخلات درمانی می‌تواند رویکردی مؤثر برای درمان طیف وسیعی از اختلالات روانی باشد.
این مطالعه با همکاری مؤسسه مغز فریدمن، مرکز پزشکی و داروسازی ترجمه‌ای، و دپارتمان‌های روان‌پزشکی و علوم دارویی Mount Sinai و دانشگاه تگزاس در ال پاسو انجام شده است.
نتایج این تحقیق در نشریه Nature Communications منتشر شده است.