در عفوهای معیاری پروندههای اشخاص به تفکیک بررسی نمیشود بلکه رئیس قوه قضائیه معیارهایی برای عفو یا تخفیف مجازات محضر مقام معظم رهبری اعلام میدارند و براساس آن معیارها و موافقت مقام معظم رهبری، مراجع قضایی سراسر کشور این معیارها را با مصادیق و اشخاص محکوم تطبیق میدهند.
به گزارش خبرگزاری صدا و سیما، طبق بند ۱۱ از اصل ۱۱۰ قانون اساسی، عفو محکومان و تخفیف مجازات آنان، پس از پیشنهاد ریاست محترم قوه قضائیه با مقام معظم رهبری است.
عفوهایی که از سوی رئیس قوه قضائیه خدمت مقام معظم رهبری پیشنهاد میشود دو قِسم است قسمت اول عفوهای موردی هستند منظور از عفوهای موردی یعنی این که از ابتدا برای هر فرد محکوم یک پرونده مستقل تشکیل میشود و در کمیسیون مرکزی عفو قوه قضائیه مورد بررسی قرار میگیرد، اگر اعضای کمیسیون این افراد را واجد شرایط عفو تشخیص بدهند در مناسبتهای مختلف که در آییننامه آمده است، اسامی این افراد برای رئیس قوه قضائیه ارسال میشود و در نهایت با نظر ریاست قوه قضائیه فهرست نهایی نام این اشخاص خدمت مقام معظم رهبری منعکس میشود و معظم له در نهایت از باب لطف و محبت با عفو یا تخفیف مجازات این افراد موافقت میکنند.
قِسم دوم عفوهایی که خدمت مقام معظم رهبری اعلام میشود عفوهای معیاری است. در عفوهای معیاری پروندههای اشخاص به تفکیک مورد بررسی قرار نمیگیرد بلکه رئیس قوه قضائیه معیارهایی برای عفو یا تخفیف مجازات محضر مقام معظم رهبری اعلام میدارند و براساس آن معیارها و موافقت مقام معظم رهبری، مراجع قضایی سراسر کشور این معیارها را با مصادیق و اشخاص محکوم تطبیق میدهند و اسامی افرادی را که مشمول عفو واقع میشوند اعلام و نتیجه این محبت رهبری و رأفت اسلامی را درباره آنان اِعمال میدارند.
از سال ۹۷ به این طرف عفو معیاری نداشتهایم و آخرین عفو معیاری که مورد موافقت رهبر انقلاب اسلامی قرار گرفت مربوط به عفو ۲۲ بهمن سال ۱۳۹۷ بود که در این سال حدود ۵۰ هزار نفر از این عفو بهرهمند شدند. همانطور که پیشتر هم عرض شد در عفوهای معیاری جمعیت بیشتری از محکومان مورد عفو قرار میگیرند.
رئیس قوه قضاییه در تاریخ ۱۴۰۱.۱۱.۰۴ نامهای را خدمت مقام معظم رهبری مرقوم کردند و درخواست کردند که امسال ما عفو معیاری داشته باشیم و رهبر بزرگوار ما با روحیه پدرانه و مشی کریمانه خود ضمن موافقت با این پیشنهاد جمع کثیری از محکومان و متهمان و خانواده آنان را در این ایام مبارک که مقارن اعیاد مذهبی و ملّی است خوشحال فرمودند. عفو معیاری امسال شامل ۲ بخش است و با عفوهای معیاری سالهای پیش مقداری تفاوت دارد.
بخش اول عفوِ امسال، معطوف به متهمان و محکومان حوادث اخیر بوده است که از تاریخ ۲۵/۰۶/۱۴۰۱ تا زمان ابلاغ این عفو در جریان حوادث اخیر دستگیر، بازداشت و یا تحت تعقیب قرار گرفتهاند این افراد با داشتن شرایط ذیل پرونده آنان در هر مرحلهای که باشد اعم از این که حکم صادر شده و یا در جریان باشد با این عفو پرونده آنان مختومه میشود.