۱۶ آذر را میتوان در چارچوب یک روند تاریخی فهم کرد؛ روندی که از کودتای ۲۸ مرداد آغاز و با بازگشت روابط با غرب و سیاستهای سرکوبگرانه تشدید شد و در نهایت با ایستادگی در برابر استبداد داخلی و سلطه خارجی در دانشگاه تهران به نقطه اوج رسید.
به گزارش خبرگزاری صدا وسیما مرکز مهاباد، پس از کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲، کشور با موجی از سرکوب، بازداشت و بازگشت آشکار قدرتهای خارجی، روبهرو شد. واقعه ۱۶ آذر، نتیجه مستقیم همین التهابات سیاسی و اعتراضات مردمی بود. روزی که سه دانشجو به شهادت رسیدند و دانشگاه به نمادی هویت ساز و بخشی از فرهنگ مبارزه و مقاومت علیه دخالتهای بیگانه تبدیل شد.
حادثه ۱۶ آذر را میتوان محصول روندی سیاسی، امنیتی و اجتماعی دانست که پس از کودتای ۲۸ مرداد شکل گرفت. این واقعه در بستر بازگشت علنی نفوذ خارجی، تشدید استبداد داخلی و فعال شدن دانشگاه به عنوان یک نهاد اجتماعی و انقلابی، معنا مییابد.