مدیرعامل بورس انرژی گفت: حل مسائل حوزه انرژی با اتکا به سازوکارهای بازار و مشارکت بخش خصوصی ممکن است و تصدیگری دولت پاسخگوی نیازهای امروز کشور نیست.
به گزارش خبرگزاری صداوسیما، محمد نظیفی با بیان اینکه پیچیدگیهای حوزه منابع انرژی و مدیریت آن فراتر از توان تصدیگری دولت است، اظهار کرد: تجربه نشان داده دولت بهتنهایی نمیتواند منابع را به شکل بهینه تخصیص دهد. اگر هدف افزایش ظرفیت انرژی کشور است، مشارکت هماهنگ تمامی ذینفعان، بهویژه بخش خصوصی، اجتنابناپذیر است.
وی با اشاره به لزوم تغییر نگرش نسبت به مسائل حوزه انرژی افزود: صرف بیان مشکلات یا تکرار تجربههای گذشته راهحل نیست. باید راهکارهایی ارائه شود که مبتنی بر سازوکارهای بازار و مستقل از دولت باشد تا بتوان مسائل اصلی را حل کرد.
مدیرعامل بورس انرژی ایران با اشاره به دو کارکرد اصلی بازار گفت: بازار از یکسو مرجع کشف قیمت شفاف و قابل اتکا برای فعالان اقتصادی است و از سوی دیگر با ایجاد ساختارهای رسمی، هزینههای مبادلات را کاهش داده و زمینه انجام معاملات بهینه را فراهم میکند.
نظیفی نمونهای از کارکرد موفق بازار را اجرای گواهی صرفهجویی انرژی در برخی مناطق روستایی دانست و توضیح داد: خانوارها با استفاده از برنامههای کاربردی محلی، مصرف انرژی خود را ثبت و مدیریت کرده و دادهها به سیستم مالی منتقل میشود. این فرآیند سبب شده خانوارها از محل صرفهجویی انرژی درآمد کسب کنند و نشان میدهد که بازار بدون دخالت مستقیم دولت نیز میتواند اثربخش عمل کند.
وی محدودیتهای دولت در تصدی حوزه انرژی را گستردهتر از بخش برق دانست و افزود: این محدودیتها در گاز، فرآوردهها، هیدروکربنها و حتی آب نیز وجود دارد. بورس انرژی و ابزارهای مبتنی بر بازار میتوانند نقش مهمی در حل این چالشها ایفا کنند.
نظیفی همچنین به اهمیت تنظیمگری اشاره کرد و گفت: بورس انرژی و سازمان بورس و اوراق بهادار بهعنوان نهادهای ناظر، با ایجاد شفافیت و هدایت رفتار اقتصادی، ریسکها را کاهش داده و امکان مشارکت فعال بخش خصوصی را فراهم میکنند.
وی درباره وضعیت طرحهای گواهی صرفهجویی انرژی اظهار داشت: بخش زیادی از این طرحها در مرحله اجرا قرار دارند، اما هنوز به بهرهبرداری کامل نرسیدهاند. از حدود ۲۰ میلیون مگاواتساعت انرژی پیشبینیشده در ماده ۱۲ قانون رفع موانع تولید، تنها ۳۰ درصد وارد فاز عملیاتی شده و فقط ۰.۰۴ درصد تخصیص یافته است؛ آماری که نشاندهنده کمبود سرمایه در گردش و محدودیت در تکمیل زنجیره اجرای پروژههاست.
مدیرعامل بورس انرژی ایران با اشاره به ابزارهای تأمین مالی موجود خاطرنشان کرد: قراردادهای سلف استاندارد، صندوق پروژه و گواهی صرفهجویی انرژی ابزارهایی هستند که امکان جذب سرمایه و تأمین مالی پروژههای حوزه انرژی را برای اشخاص حقیقی و حقوقی فراهم کردهاند.
نظیفی در پایان هدف اصلی بورس انرژی را ایجاد سیگنال قیمتی شفاف برای حاملهای انرژی دانست و افزود: فعالیت اقتصادی باید بر مبنای قیمت واقعی شکل بگیرد. صیانت از حقوق مالکیت و حریم بازار خط قرمز بورس انرژی است و تنها با حفاظت از این اصول، نقش تنظیمگری و تأمین شفافیت بهطور کامل محقق خواهد شد.