احتمالا برایتان پیش آمده که در سفر، مثلا یک از منظره زیبا عکس میگیرید و در شبکههای اجتماعی منتشر میکنید؛ باید بدانید این رفتار با سیستم پاداش مغز و نیازهای اجتماعی ما پیوند دارد.
به گزارش خبرگزاری صداوسیما، احتمالاً برای شما هم پیش آمده باشد؛ وقتی سفر میروید و منظرهای چشمتان را میگیرد، سراغ تلفن همراهتان میروید، عکس میگیرید و در صفحهتان در شبکههای اجتماعی منتشر میکنید. این کار فقط برای ثبت تصویری خاطره نیست؛ این رفتار با سیستم پاداش مغز و نیازهای اجتماعی ما پیوند دارد، هرچند شدت و کیفیت حس خوب به شرایط و نوع بازخورد دوستان هم وابسته است و همیشه یکسان نیست.
در واقع تحقیقات نشان دادهاند که صحبت کردن درباره تجربیات خودمان بخشهایی از مغز را فعال میکند که با لذت و انگیزه مرتبطاند، شبیه به حالتی که ما هنگام خوردن غذای محبوب یا تجربه جایزهای خوشایند تجربه میکنیم. البته این فعال شدن همیشه دقیقاً همان حس را تولید نمیکند و شدت آن به فرد، موقعیت و نوع تعامل بستگی دارد. پست کردن آن عکس زیبا به نوعی فریاد مدرن مغز ماست که میگوید: من این زیبایی را کشف کردم، من اینجا هستم.
حالا تصور کنید در این شرایط، واکنشها، لایکها و کامنتها از راه میرسند؛ نواحی پاداش مغز که مسئول حس لذت و انگیزه هستند، فعال میشوند. البته تحقیقات نشان میدهد ما فقط نیاز به دریافت لایک و بازخوردهای مجازی نداریم.
حتی وقتی شما عکس سفر دوستتان را لایک میکنید یا برایش کامنت میگذارید، همان مدار پاداش در مغز شما هم روشن میشود. بهطور کلی، مغز از تأیید کردن دیگران و مشارکت در این داد و ستد لذت میبرد، ولی میزان و کیفیت این لذت به نوع تعامل و زمینه بستگی دارد.
این رفتار ریشه در تکامل اجتماعی هم دارد. شاید اگر انسانها در سال های دور، دور آتش جمع میشدند و دیدههایشان از شکار یا مکانهای امن را برای هم تعریف میکردند، امروز شبکههای اجتماعی شبیه به همان آتش قبیله مدرن باشند. وقتی عکسی از سفرتان میگذارید، ناخودآگاه پیامی به دوستانتان میفرستید که: من اینجا چیز زیبایی دیدم و دلم نیامد بدون شما آن را تماشا کنم. این یک دعوت به همتجرگی است، نه صرفاً نمایش!
نکته مهم دیگر درباره حافظه است: مرور عکسها، نوشتن توضیح برای آنها و دریافت بازخورد میتواند خاطره را ماندگارتر میکند، چون وقتی درباره چیزی حرف میزنیم یا توضیح میدهیم، جزئیات بیشتری در ذهن ثبت میشوند. ولی خودِ عمل صرفاً عکس گرفتن همیشه حافظه را تقویت نمیکند؛ چه بسا توجه به دوربین میتواند باعث شود جزئیات محیط کمتر در ذهن بماند.
پس وقتی عکسی را به اشتراک میگذارید، تنها یک تصویر پیکسلی ارسال نمیکنید، بلکه دارید یک "بسته ارتباطی" میفرستید. این بسته میتواند حاوی حس خوب، حضور و لذت برای دوستانتان باشد. دریافت بازخورد مثبت برای این عکسها میتواند مدار پاداش مغز را فعال کند و باعث تقویت حس اتصال اجتماعی شود، بنابراین این عمل به منزله یک تقویتکننده مثبت در زندگی روزمره عمل میکند.
البته باید در نظر داشت بر اساس مقاله ی مشترک دانشگاه های نیویورک و کالیفرنیا در سال 2018، وقتی افراد هنگام تجربههای لذتبخش مانند مناظر سفر عکس میگیرند و هدفشان اشتراکگذاری آن است، توجهشان از خودِ تجربه به نگرانی دربارهٔ دیده شدن منتقل میشود و این باعث کاهش لذت آنی میشود.