کتاب «اسلام و محیط زیست» اثر آیتالله عبدالله جوادی آملی، با رویکردی قرآنی، فقهی و فلسفی، جایگاه طبیعت و مسئولیت انسان در قبال آن را تبیین میکند.
به گزارش خبرگزاری صدا و سیمای مازندران؛ کتاب «اسلام و محیط زیست» اثر آیتالله عبدالله جوادی آملی از مهمترین آثار دینی در حوزه ارتباط میان دین، اخلاق و حفاظت از طبیعت بهشمار میرود که با نگاهی قرآنی، فقهی و فلسفی به تبیین جایگاه محیطزیست در اندیشه اسلامی میپردازد.
در این اثر، محیطزیست نه یک مسئله حاشیهای، بلکه بخشی از نظام حکیمانه خلقت و مصداقی از حقالناس معرفی شده است. نویسنده تأکید میکند که انسان در نگاه اسلام «خلیفهالله» و امانتدار زمین است، نه مالک مطلق آن؛ از اینرو هرگونه آسیب به آب، خاک، هوا، جنگلها، منابع طبیعی و حیات جانوری، تجاوز به حقوق دیگران و نسلهای آینده محسوب میشود.
آیتالله جوادی آملی در این کتاب، با استناد به آیات قرآن کریم، تخریب محیطزیست را یکی از مصادیق «فساد فیالارض» دانسته و تصریح میکند که طبیعت در نگاه اسلام «مزرعه دنیا و آخرت» است؛ بهگونهای که آبادانی آن موجب اجر الهی و تباهی آن موجب مسئولیت اخلاقی و شرعی خواهد بود.
این کتاب تلاش دارد نشان دهد که دین مبین اسلام، ظرفیت ارائه یک نظام اخلاقی و حقوقی جامع برای حفاظت از محیطزیست را داراست و میتواند مبنای سیاستگذاری، فرهنگسازی و رفتار مسئولانه انسان در قبال طبیعت قرار گیرد.
«اسلام و محیط زیست» در یک مقدمه و پنج فصل تدوین شده است. در مقدمه، به زیباییشناسی جهان خلقت و جلوههای جمال الهی در طبیعت پرداخته شده است. فصل نخست به آباد کردن زمین بهعنوان یکی از رسالتهای خلیفه الهی اختصاص دارد. در فصل دوم، نقش علم و دانش و جایگاه علوم انسانی و دینی در حوزه محیطزیست بررسی میشود.
فصل سوم کتاب، رابطه اعمال نیک و بد انسان با حوادث طبیعی را مورد تحلیل قرار میدهد و در فصل چهارم، تأثیر تلاش و کار در طبیعت بر سلامت محیطزیست بررسی شده است. فصل پنجم نیز به نقش حسن معاشرت انسانی و آثار آن در حفظ سلامت محیطزیست میپردازد.
کتاب «اسلام و محیط زیست» با رویکردی عمیق و استدلالی، محیطزیست را یکی از دغدغههای اساسی دین اسلام معرفی کرده و بر مسئولیت فردی و اجتماعی انسان در حفظ و صیانت از طبیعت تأکید دارد.
گزارش از حامد گلی