مدیر کل دفتر ترانزیت و حمل و نقل بین المللی راهداری وعده داد ترافیک کامیونها در مرز آستارا تا سه روز آینده کاهش یابد.
به گزارش خبرنگار خبرگزاری صدا و سیما، در چند روز گذشته ازدحام کامیونها در مرز آستارا مشکلاتی را برای مردم آن منطقه و مشکلاتی در مرز و برای رانندگان و حتی تجار ایجاد کرده است. مدیر کل دفتر ترانزیت و حمل و نقل بین المللی راهداری گفته در سه روز آینده این کامیون ها از آن مرز عبور میکنند و تقریبا کاهش پیدا میکند.
به گفته آقای هدایتی هر ساله بیست تا بیست و پنج درصد به میزان ازدحام مرز آستارا افزوده میشود و عواملی مثل توافقنامه آزاد با اوراسیا هم هرچند موجب بهبود شرایط اقتصادی و ترانزیت میشود ولی در ازدحام کامیونها بی تاثیر نیست.
سوال: در حال حاضر در مرز آستارا چه خبر است و چه تعداد کامیون الان در مرز آستارا حضور دارند و چه تعدادشان در گمرک هستند و چه تعدادی خارج از گمرک هستند؟
شامانی معاون امور گمرکی گمرک ایران: بحث گمرک آستارا را یک مقدار برای بینندگان عزیز موضوعش را بیشتر توضیح میدهم ببینید آستارا مرز گمرکی آستارا یکی از مرزهای مهم زمینی ما با کشورهای آسیای میانه است که کشور طرف مقابل کشور جمهوری آذربایجان است.
آستارا به دو دلیل اهمیت بسیار ویژهای در مرزهای زمینی ما دارد یکی بحث به خاطر این که به هر حال دروازه ورود به کشورهای آسیای میانه است دو بحث موافقتنامه تجارت آزاد اوراسیا که ایران با پنج تا کشور آسیای میانه بسته شده این هم یکی از دروازههای ورود و خروج مهم در این حوزه هم آستارا است.
در بحث شهر آستارا چند تا نقطه گمرکی داریم. در شهر آستارا یک گمرک آستارا که همان پایانه مرزی قدیم است یک پل دومی است که اخیرا بحث افتتاح شده یعنی از سال گذشته بوده دارد روز به روز تکمیلتر و قابل استفاده بیشتری قرار میگیرد یک بحث گمرک ریلی آستارا داریم یک بحث گمرک منطقه ویژه آستارا داریم که آستارا به دلیل این چند نقطه گمرکی در رویههای مختلفی کالا به این نوع گمرک آستارا ورود و خروج دارد.
سوال: مرز استراتژیک دارد؟
شامانی: بله، یک مرز بسیار مهم و استراتژیک است و ما در گمرک آستارا عملا چند مدل کالا وارد و خارج میشود که ما در حوزه صادرات یکسری از اقلام از گمرکات داخلی کشور اظهار صادراتی انجام میشود مرز خروجشان گمرک آستارا است که به هر حال طی مسیر میکنند میآیند در آستارا و از آستارا خارج میشوند و بعد مقصدی که صادرکننده درنظر گرفته است. یکسری از صادرات میآید در خود گمرک آستارا اظهار میشود.
سوال: گفتوگو با آقای هدایتی مدیر کل دفتر ترانزیت و حمل و نقل بین المللی سازمان رهدار در مرز آستارا داریم. از مشکلاتی که الان در مرز آستارا وجود دارد بگویید و ازدحامی که کامیون داران دارند و مشکلاتی که کامیون داران و افراد محلی دارند و مشکلاتی که برای تجار ایجاد شده است؟
هدایتی: در مرز آستارا هستم در مورد بحث اتفاقات چند روز گذشته در مرز آستارا، در اواخر آذرماه با حدود دو هزار کامیونی که در محوطه پایانه و داخل محوطه گمرکی ازدحام شده بود مواجه شدیم اگر بخواهم علت این موضوع را تشریح کنم همان طور که آقای شامانی هم گفتند این مرز یا منطقه آستارا به نوعی قطب لجستیک منطقه غرب دریای خزر است و زیرساختهای مربوط به آن در طول چند سال گذشته سعی بر این شده که سرمایه گذاری مورد نیاز را برنامههای جامعی را برایش دیده شود توسط وزارت راه و شهرسازی در اواخر سال ۱۴۰۲ پل دوم و اتومبیل رو آستارا هم افتتاح شد و ما الان در حوزه جادهای دو معبر خروجی را از منطقه آستارا به سمت خاک جمهوری آذربایجان داریم.
سوال: این مرز که صحبت کردم و شما هم اشاره کردید که مرز بسیار مهمی است و تردد هم از آن زیاد صورت میگیرد، اما بحث این است که ما الان قرارداد تجارت آزاد اوراسیا را هم داریم اینها قابل پیش بینی بود که قرار است یک همچنین حجمی اضافه شود با این وجود یک سامانه نوبت دهی هم داریم چرا با این وجود این همه آنجا مشکل داریم و مدیریت نمیشود یعنی احساس میکنیم که اینجا مشکل مدیریتی وجود دارد وگرنه قابل پیش بینی بود که آنجا قرار است این ازدحام صورت بگیرد.
هرساله هم ما این ازدحام را داریم به خصوص در ماههای پایانی سال میلادی به جهت این که سال میلادی ورود کالا به کشور آذربایجان و کشورهای اروپایی بیشتر میشود این ازدحام هم به لحاظ زمانی که به ماههای پایانی میلادی نزدیک میشویم و هم به لحاظ آن قرارداد اوراسیا قابل پیش بینی بود، اما چرا آنجا مشکل داریم و پیش بینی و مدیریت نشده؟
هدایتی: موارد مربوط به این ایام همان طور که شما گفتید، چون هر سال در ایام منتهی به پایان سال میلادی پیک تردد را داریم اقدامات لازم از طرف ما و گمرک و هماهنگیهای لازم انجام شده بود و گفتم آمار نشان میدهد که ما هر سال حدود بیست تا بیست و پنج درصد افزایش تردد حداقل در چهار پنج سال گذشته در این مرز داشتیم حالا از سامانه نوبت دهی که اشاره کردید سرمایه گذاری که در پس کرانه مرز برای ایجاد شرایط توقفگاهی مناسب و همین طور پل دوم انجام شده است.
نکتهای که امسال یک مقدار برنامه را به نوعی با شرایط خاص مواجه کرد برمی گردد به این که در این ایام بخش عمدهای از ترددها برمی گردد به کامیونهای یخچالی که عمدتا بارهای صادراتی را به منطقه اوراسیا و به ویژه که مقصد کشور روسیه حمل میکنند.
سوال: مگر این کامیونهای یخچالی سالهای گذشته نبودند؟
هدایتی: اتفاقی که امسال در مورد کالای صادراتی افتاد اگر ملاحظه کرده باشید اخبار یکی دو ماه گذشته برای این که تشریفات خروج انجام شود برای کالاهای صادراتی اظهارنامه گمرکی لازم است و کارت بازرگانی، کارت بازرگانی اگر یادتان باشد در چند ماه تقریبا یک ماه گذشته با غیرفعال شدن تعداد زیادی از کارتهای بازرگانی به دلیل تصمیم مراجع ذیصلاحی که گرفته بودند مواجه شدیم برای همین اگر آذرماه را ما بخواهیم خیلی خلاصه خدمت شما بگوییم.
در دهه اول آذرماه ما میزان ورودی به سامانه نوبت دهی و کسانی که نوبت میگرفتند چیزی حول و حوش ۱۷۰ تا ۱۸۰ دستگاه میانگین بود در دهه دوم آذرماه این عدد با آن رفع محدودیتی که برای کارتهای بازرگانی اتفاق افتاد چیزی حدود ۲۵۰ دستگاه شد و در دهه آخر آذرماه ما شاهد این بودیم که بالای ۳۰۰ دستگاه مراجعه برای نوبت دهی و خروج کالا از این مرز ثبت شد یعنی تقریبا دهه اول تا دهه سوم میزان تقاضا برای خروج از آستارا تقریبا دو برابر شد.
در صورتی که خروجی این مرز طبق رویهای که وجود داشت چیزی حدود ۲۲۰ دستگاه حدودا به صورت روزانه وجود داشت بنابراین وقتی ما تقاضای ۳۰۰ دستگاهی را داریم و خروج آن ۲۲۰ دستگاه است روزانه حدود ۸۰ دستگاه انباشت را در پشت مرز را شاهدش خواهیم بود. این دلیل اصلی است که در دهه سوم یا انتهای آذرماه باعث ایجاد ازدحام در پایانه مرزی آستارا شد که این برای ما و گمرک یک مقدار غیرقابل پیش بینی بود.
سوال: به سامانه نوبت دهی اشاره کردید، این سامانه نوبت دهی یک زمانی را به رانندهای میدهد که قرار است به مرز مراجعه کند الان مشکل کجاست چرا این ازدحام وجود دارد وقتی تایم خودشان زمان خودشان مراجعه میکنند کامیونها به مرز؟
هدایتی: سامانه نوبت دهی یا آن قسمتی که شما اشاره کردید نوبت دهی مجازی برمی گردد عمدتا به کامیونهایی که مقاصد یا مبداء حملشان به سمت مرز آستارا با فاصله بیشتر است مثلا کامیونهای ترانزیت که از بندرعباس یا مقاصد استان های داخلی کشور طرف آستارا میخواهند بیایند از این سامانه به صورت نوبت مجازی استفاده میکنند و زمانی که به نوعی خروجشان نزدیک باشد به آنها اعلام میشود.
ولی عمده کالاهای صادراتی که با یخچال حمل میشود مثل کالاهای فسادپذیری که میوه و تره بار و اینهاست عمدتا مبداء بارگیریشان در همین دور و بر شهر آستارا و نهایتا شهرهای اطراف است که عمدتا توسط کامیونهای یخچالی روسی و آذری خروج میشود بنابراین این کامیونها در همین محدوده آستارا بارگیری میکنند و امکان نوبت دهی با فاصله دور یا مجازی برایشان منطقی نیست بنابراین بعد از بارگیری سریعا به محدوده مرز آستارا مراجعه میکنند و در پشت مرز در صف قرار میگیرند.
سوال: شما تجربه این سالها را داشتید که همین کامیونهای محلی بارگیری میکنند مراجعه میکنند و این ازدحام ایجاد میشود چه برنامهای برای این کامیونها دارید؟
هدایتی: آن چه الان اتفاق افتاد برای حل این مشکل یک بخشیش ساماندهی و هماهنگی بین خود دستگاههای همکار در خود مرز آستارا بود که با حمایت استاندار محترم و همین طور فرماندار محترم و دستگاههای همکار، گمرک، قرنطینه و همکارانم در راهداری و حمل و نقل جادهای استان گیلان این هماهنگیها انجام شد به لحاظ این که بتوانیم حداکثر خروجی را و در کوتاهترین زمان ممکن داشته باشیم.
از جمله بحث مدیریت ریسک مدیریت شد که بتوانیم ظرفیتهای لازم را برای خروج حداکثری کامیونها را از این مرز داشته باشیم. الان چیزی حدود ۴۰۰ دستگاه میتوانیم تشریفات روزانه انجام بدهیم و از دو مرز خروج بدهیم در بخش دوم همان طور که در گزارشات سالهای گذشته هم اشاره شد بخش دیگر از این مشکل برای این که این اتفاق بیفتد بحث پذیرش کشور آذربایجان است برای همین اولین اقدام و جدیترین اقدامی که صورت پذیرفت مذاکراتی بود که در سطوح مختلف مقامات کشور با طرف آذربایجانی اتفاق افتاد.
از جمله نشستهای سه جانبهای که با روسیه و آذربایجان در همین مرز بود هم مقامات گمرکی هم این که مقام عالی وزارت خانم صادق به عنوان رئیس کمیسیون مشترک اقتصادی دو کشور تماسی را با همتای خودشان در آذربایجان داشتند و تصمیم بر این شد که گمرکات و مرزهای دو کشور ابلاغ شد که حداکثر پذیرش را بتوانند داشته باشند و نماینده معاون نخست وزیر آذربایجان به عنوان رئیس کمیسیون مشترک هم در طرف آذری مستقر است و خود مرز آستارا چند روز است این جا هستیم.
تقریبا هر روز ملاقاتها و هماهنگیهایی را انجام میدهیم و الان میزان خروجی ما به حدود بالای ۳۰۰ دستگاه رسیده و تلاشمان و آخرین نشستی که شب گذشته با مقامات آذربایجانی در همین مرز آستارا داشتیم توافقمان و تلاشمان بر این شد که سعی کنیم به بالای ۳۵۰ تا ۴۰۰ دستگاه برسانیم اگر همین روند ادامه پیدا کند و طرف آذربایجانی هم بتواند بالای ۳۵۰ دستگاه پذیرش روزانه داشته باشد پیش بینی ما این است که حداکثر حدود سه تا چهار روز آینده ما به شرایط عادی و نرمال برگردیم.
سوال: گمرک به سامانه نوبت دهی متصل شده است؟
هدایتی: کارهای مقدماتی انجام شده ولی هنوز متصل نشده است.