معاون دبیرکل سازمان ملل متحد، قانونی بودن مکانیسم ماشه را زیر سوال برد و بر حل و فصل مسالمت آمیز برنامه هستهای ایران ازطریق گفتوگو و رفع تحریمها تاکید کرد.
به گزارش سرویس بین الملل خبرگزاری صدا و سیما؛ رُزماری دیکارلو معاون دبیرکل سازمان ملل متحد در امور سیاسی و صلحسازی شب گذشته در نشست شورای امنیت سازمان ملل درباره برنامه هستهای ایران به تشریح دیدگاههای خود پرداخت. وی تاکید کرد: بین کشورهای عضو هیچ اجماعی درباره قانونی بودن روند بازگشت خودکار تحریمها وجود ندارد و چندین کشور عضو، اعتبار و تأثیر این روند را رد کردهاند.
گزیده اظهارات وی به استناد فایل تصویری منتشر شده در وبگاه رسمی سازمان ملل متحد به قرار زیر است:
آقای رئیس! از فرصتی که برای ارائه گزارش به شورای امنیت درباره اجرای قطعنامه ۲۲۳۱ به ما داده شد متشکرم. همانطور که دبیرکل در گزارش پیش روی شما اشاره کرد باوجود تلاشهای دیپلماتیک فشرده در نیمه دوم سال ۲۰۲۵، هیچ توافقی درباره مسیر پیش رو درباره برنامه هستهای ایران حاصل نشد. در ۲۸ اوت ۲۰۲۵ فرانسه، آلمان و بریتانیا که از آنها با عنوان کشورهای گروه سه اروپایی یاد میشود، قصد خود را برای فعال کردن مکانیسم ماشه قطعنامه ۲۲۳۱ به اطلاع شورای امنیت رساندند. آنها تصمیم خود را به آنچه که عدم اجرای قابل توجه تعهدات جمهوری اسلامی ایران تحت برنامه جامع اقدام مشترک بود نسبت میدادند، توجیه کردند و گفتند این کار مطابق با رویه بازگشت خودکار تحریمها انجام میشود. از آنجا که شورا قطعنامهای برای ادامه لغو اقدامات ظرف ۳۰ روز از زمان دریافت سه کشور اروپایی تصویب نکرد، تحریمهای قبلی علیه جمهوری اسلامی ایران بار دیگر در ۲۷ سپتامبر ۲۰۲۵ اعمال شد. این امر مستلزم بازگرداندن وبسایت کمیته تحریمهای ۱۷۳۷ و فهرست تحریمهای مرتبط بود.
چندین کشور عضو، اعتبار و تأثیر فرآیند مکانیسم ماشه را رد کردند. به طور خاص، برخی از اعضا اظهار داشتند که این روند از نظر رویهای و قانونی دارای نقص است. کشورهای عضو همچنین پس از ۲۷ سپتامبر دیدگاههای متفاوتی درباره وضعیت قطعنامه ابراز کردند.
جناب آقای رئیس! در آخرین گزارش ۱۲ نوامبر ۲۰۲۵، آژانس بینالمللی انرژی اتمی یادآوری کرد جمهوری اسلامی ایران از ۲۰ فوریه ۲۰۲۱ اجرای تعهدات هستهای خود را براساس برجام متوقف کرده است. با وجود این، آژانس بینالمللی انرژی اتمی همچنان قادر به تأیید و نظارت بر برخی از این تعهدات از طریق فعالیتهایی بود که طبق توافقنامه پادمانهای ان پی تی ایران انجام میشد. به طور خاص، آژانس بینالمللی انرژی اتمی تأیید کرده است که در این دوره ایران از محدودیتهای برنامه هستهای خودش که در برجام تصریح شده بود، فراتر رفته است.
در ۱۸ اکتبر ۲۰۲۵، آژانس بینالمللی انرژی اتمی گزارش داد هیچ اطلاعاتی درباره وضعیت ذخایر اورانیوم غنی شده در ایران ندارد. آژانس بینالمللی انرژی اتمی به این نتیجه رسید که تدوین یک چارچوب مورد توافق مشترک با حمایت کشورهای مرتبط، به منظور اطمینان از این مسئله ضروری است که برنامه هستهای ایران منحصراً صلحآمیز باشد. آژانس بینالمللی انرژی اتمی همچنین آمادگی مدیرکل خودش را برای تعامل با ایران در اولین فرصت برای همکاری سازنده در این باره اعلام کرد.
باتوجه به اقدامات محدود کننده باقیمانده مندرج در پیوست ب قطعنامه ۲۲۳۱، یعنی موارد مربوط به فعالیتها و نقل و انتقالات هستهای، دبیرکل (سازمان ملل متحد)، در طول این دوره گزارش هیچ ادعایی مبنی بر نقض این مفاد دریافت نکرد، علاوه بر این هیچ پیشنهاد جدیدی از طریق کانال تدارکات در طول این دوره گزارش دهی ارائه نشده است. با وجود این، شورای امنیت شش اطلاعیه درباره اقدامات محدودکننده مرتبط با انرژی هستهای برای فعالیتهای خاص مطابق با برجام دریافت کرد.
آقای رئیس، باوجود اختلافهای قابل توجه بین طرفهای مرتبط درباره مسیر پیش رو برای قطعنامه ۲۲۳۱ و برجام، همه آنها همچنان بر اهمیت یک راه حل دیپلماتیک تأکید کرده و آمادگی کلی خود را برای تعامل با یکدیگر برای این منظور ابراز کردهاند. در واقع همانطور که دبیرکل اعلام کرده است، یک توافق حاصل از طریق مذاکره که اهداف کلی تضمین یک برنامه هستهای صلحآمیز ایران و مسیر رفع تحریمها را تضمین کند، بهترین گزینه موجود برای جامعه بینالمللی است.
دبیرخانه همچنان برای ارائه خدمات، در خدمت کامل طرفهای مطرح برای پیگیری این اهداف است.
متشکرم، آقای رئیس!