به گزارش سرویس بین الملل خبرگزاری صدا و سیما از کوالالامپور درگیریهای مرزی بین تایلند و کامبوج یکی از قدیمیترین اختلافات ارضی در جنوبشرق آسیاست؛ اختلافی که بیشتر از هر چیز، یادگار دوران استعمار است، نه نتیجه دشمنی مستقیم بین دو کشور. ریشه این تنشها به بیش از صد سال پیش برمیگردد؛ زمانی که قدرتهای اروپایی مرزهای منطقه را روی نقشه و بدون توجه به واقعیتهای محلی مشخص کردند.
در قرن نوزدهم، کامبوج تحت استعمار فرانسه بود، اما تایلند – که اون زمان «سیام» نام داشت – تونست استقلالش رو حفظ کنه. فرانسه برای تثبیت نفوذ و منافع خودش در منطقه، نقشههایی رو طراحی کرد که بیشتر سیاسی بودن تا جغرافیایی. این مرزبندیهای عجولانه و یکطرفه، پایه اختلافاتی رو گذاشت که تا امروز ادامه پیدا کرده.
مهمترین نماد این اختلاف، معبد تاریخی پرهآه ویهاره؛ بنایی هزار ساله که روی یک صخره بلند، درست در نزدیکی مرز دو کشور قرار داره. موقعیت خاص این معبد باعث شده دسترسی زمینی به اون بیشتر از سمت تایلند باشه، در حالی که از نظر حقوقی، مالکیتش به کامبوج نسبت داده میشه.
در دهه ۱۹۵۰، هر دو کشور ادعای مالکیت معبد رو مطرح کردن. کامبوج با استناد به نقشههایی که از دوران استعمار فرانسه باقی مونده بود، موضوع رو به دیوان بینالمللی دادگستری کشوند. دیوان هم بر اساس همون اسناد رأی داد که مالکیت معبد متعلق به کامبوجه. تایلند این رأی رو پذیرفت، اما مشکل اصلی، یعنی مرز دقیق زمینهای اطراف معبد، همچنان حلنشده باقی موند.
در سالهای بعد، بهدلیل جنگ داخلی کامبوج، حضور خِمرهای سرخ و بیثباتی شدید منطقه، این اختلافات برای مدتی به حاشیه رفت.
از اوایل دهه ۲۰۰۰، هر دو کشور بهتدریج حضور نظامی خودشون رو در مناطق مرزی افزایش دادن. پاسگاههای مرزی، گشتهای نظامی و استقرار توپخانه سبک در اطراف معبد، کمکم به بخشی از واقعیت میدانی منطقه تبدیل شد.
در سال ۲۰۰۸، با ثبت معبد پریا ویهیه ر بهعنوان میراث جهانی یونسکو، تنشها به اوج رسید. تایلند این اقدام رو تلاش کامبوج برای تثبیت عملی حاکمیتش بر منطقه دونست. در پی این موضوع، نیروهای دو طرف در چند نقطه مرزی روبهروی هم قرار گرفتن و درگیریهای پراکندهای رخ داد. این درگیریها اگرچه محدود بودن، اما باعث کشته و زخمی شدن سربازها و آوارگی ساکنان روستاهای مرزی شد.
این پرونده نمونه روشنیه از اینکه تصمیمهای استعمارگران در گذشته، چطور هنوز هم روی نقشهها، مرزها و حتی زندگی مردم عادی تأثیر میذاره؛ تأثیری که بعد از گذشت یک قرن، هنوز بهطور کامل از بین نرفته.