طارق به معنای ستاره است و این سوره را از آن رو طارق نامیدهاند که در آغاز آن، به طارق سوگند یاد شده است.
سوره طارق هشتاد و ششمین سوره و از سورههای مکی قرآن که در جزء ۳۰ قرآن جای گرفته است. طارق به معنای ستاره است و این سوره را از آن رو طارق نامیدهاند که در آغاز آن، به طارق سوگند یاد شده است.
ساختار سوره سوره طارق به معاد میپردازد و بیان میکند خداوند قادر است انسان را پس از مرگ، دوباره زنده کند. این سوره سپس درباره اهمیت قرآن سخن میگوید و آن را سخنی قاطع و روشنگر معرفی میکند. آیه نهم این سوره از آیات مشهور است که قیامت را «یوم تبلی السرائر: روزی که رازها فاش میشود» میخواند. از پیامبر (ص) نقل شده هر کس سوره طارق را تلاوت کند، خداوند به تعداد هر ستارهای که در آسمان وجود دارد، ده حسنه به او میبخشد.
متن و ترجمه سوره
نامگذاری این سوره را به این مناسبت «طارق» مینامند که در آغاز آن به آسمان و طارق سوگند یاد شده است. طارق در اینجا به معنای ستاره یا موجودی است که در شب میآید.
نزول سوره الطارق مکی است. این سوره در ترتیب مصحف هشتاد و ششمین سوره و در ترتیب نزول سی و ششمین سوره قرآن کریم است که پیش از آن سوره بلد و پس از آن سوره قمر نازل شده است.
سوره طارق ۱۷ آیه، ۶۱ کلمه و ۲۵۴ حرف دارد. این سوره به لحاظ حجمی جزو سورههای مفصلات (دارای آیات کوتاه) است و از سورههایی است که با سوگند آغاز میشوند.
فضیلت سوره ابىّ بن کعب از پیامبر صلّى اللَّه علیه و آله روایت نموده که هر کس آن را قرائت کند خداوند به عدد هر ستاره که در آسمان است ده حسنه به او عطا فرماید. معلى بن خنیس از امام صادق علیه السلام روایت نموده که هر کس در نماز واجبش سوره «و السماء و الطارق» بخواند در روز قیامت در نزد خدا مقام و منزلتى دارد و از رفیقان پیامبران و اصحاب ایشان در بهشت خواهد بود.
در فضیلت این سوره از پیامبر اسلام (ص) آمده هر کس سوره طارق را قرائت نماید خداوند به تعداد ستارگانی که در آسمان است به او ده حسنه میدهد. در نقلی دیگر، پیامبر آموختن سوره طارق را وسیلهای برای تقرب به خداوند و عاملی برای بخشش گناهان به جز شرک میداند. از امام صادق (ع) نیز نقل شده است هر که در نمازهای واجب خود، سوره طارق را بخواند، در روز قیامت در نزد خداوند مقام و منزلتی والا خواهد داشت و از همراهان انبیاء و یارانشان در بهشت خواهد بود. در تفسیر البرهان برای قرائت سوره طارق خواصی، چون جلوگیری از عفونت زخم ذکر شده است
محتوای سوره در این سوره مردم را به معاد انذار کرده، و استدلال کرده به اطلاق قدرت، و سخن را با تاکید ایفاء نموده، و ضمنا به حقیقت آن روز اشاره میکند و سوره را با تهدید کفار ختم مینماید
به گفته تفسیر نمونه مطالب این سوره بر دو محور است: ۱. معاد، ۲. قرآن و ارزش و اهمیت آن. خداوند در آغاز سوره بعد از سوگندهایی، به وجود مراقبان الهی بر انسان اشاره میکند و سپس برای اثبات ممکنبودن معاد، به زندگی نخستین و آغاز پیدایش انسان از آب نطفه اشاره میکند و نتیجه میگیرد خداوندی که قادر است انسان را از چنین آبی بیارزش و ناچیز بیافریند، توانایی بر بازگشت مجدد او نیز دارد. در مرحله بعد به بعضی ویژگیهای رستاخیز میپردازد و آنگاه با ذکر سوگندهایی متعدد و پرمعنا، اهمیت قرآن را گوشزد میکند و سرانجام سوره را با تهدید کافران به مجازات الهی پایان میدهد.