گزارش مکتوب ...
مگر می شود فرهاد زنده باشد / کهرباهای شمال ناپدید می شود
هنوز از بلعیدن جنگل های ۴۰ میلیون ساله هیرکانی سیر نشده اند که کوه خواران با لودرهای پنجه آهنین همچون اشنیک (موش صحرایی) به جان کهرباهای شمال افتاده اند .
به گزارش
خبرگزاری صداوسیمای مرکز مازندران؛ صبح پاییزی است، هوا اندکی بارانی، سرد و استخوان سوز شده است، برای تهیه گزارش مستند خبری، با موضوع غارت منابع ملی راهی جاده ساری _ بهشهر میشوم. حدود ۱۴ سال قبل که برای رفتن به دانشگاه گلستان از این مسیر تردد میکردم، اطراف جاده، کوههای هیرکانی با ابهت ایستاده بودند، چشمانم سو سوی این منظره زیبا را میکشید، اما بعد از طی حدود ۲۰ کیلومتر در محدودههای روستای گل بستان و چاله پل نکا، کوههای ۴۰ میلیون ساله با جاروبرقی که انسان برایش طراحی کرده بود، جوری بلعیده شده بودند که، گوی هیچ وقت وجود نداشتند.
این زخمهای ناسور کوه خواران بر بدنه طبیعت شمال مرا به یاد هشدار قباد افشار، رییس وقت سازمان امور اراضی کشور در سال ۹۳ انداخت که میگفت:غارت منابع ملی تغییر چهره داده است و از این پس، با تکه تکه شدن کوهها و پدیده کوه خواری در استانهای شمالی روبرو خواهیم بود.
تاراج منابع ملی به بهانه رونق تولید و ایجاد اشتغال
۲۰ سال قبل، ابتدا با تابلوی ایجاد اشتغال به میدان آمدند، به نام کارگاه برداشت خاک برای آجرپزی در روستاهای گل بستان و چاله پل نکا مجوز گرفتند و نقشه شومشان مبنی بر غارت منابع ملی را اجرا کردند.
حاج امرالله یکی از کشاورزان روستای گل بستان شهرستان نکا میگوید: روزانه ۵۰ دستگاه کامیون خاک از کوه برداشت و به ۳۰۰ کوره آجر پزی فرستاده میشود.
حاج اصغر هم میگوید: با برداشت بی رویه و غیر اصولی از کوه، زمینهای کشاورزی اطراف این معادن کوهی دچار رانش شدید شدند.
ادامه زخم ناسور برداشت معادن کوهی
کوه خواران حتی به منطقه تاریخی ۶ هزار ساله گوهرتپه بهشهر هم رحم نکردند و جایی که چندین کوه در دو دهه گذشته ناپدید شدند و هم اکنون طمع شبانه روزی برای ناپدیدکردن چند کوه دیگر در جریان است.
حاج علی یکی از اهالی روستای کلت شهرستان بهشهر میگوید:۱۰ سالیه در این منطقه ۹ معدن سنگ آهک فعال است، دستگاهها مثل اشنیک (موش صحرایی) بی وقفه به جان این کوهها افتاده اند و در حال برداشت ماکدام، سنگ شکسته، ماسه و نخودی هستند.
یکی از بهره برداران منطقه خیلی از اعتراضهای اهالی منطقه و سازمانهای ان جی او کلافه و عصبانی است میگوید: سال ۹۵ برای دریافت مجوز برداشت از معدن سنگ آهک ۳۲۰ میلیون تومان برای تغییر کاربری امور اراضی پرداخت کرده ام. براساس مجوز قانونی از معدن برداشت میکنم، چه کسی خسارتهای وارد شده به من را جبران میکند.
این بهره بردار میگوید:پس از پایان برداشت این منطقه با کاشت درختان جنگلی بهسازی میشود و به چرخه طبیعت باز میگردد.
بازگشت به چه قیمتی؟ عاملان تراشیدن کوه و صاف کردن زمینهای شمال چه کسانی هستند؟
برای ردیابی کلاف سردرگم تاراج کوه در شرق مازندران به سرغ ابراهیمی مدیرکل محیط زیست مازندران رفتم. او میگوید: برداشتها از کوههای استان اصولی و فنی نیست. دستگاههای متولی از جمله سازمان صمت و منابع طبیعی استان بازسازی را باید در دستور کار داشته باشند، که متاسفانه این سازمانها با عناوین گوناگونی از بار مسئولیت شنانه خالی میکنند.
ابراهیمی میگوید: ۴ تا ۸ ماه پس از برداشت باید با نظارت سازمانهای صمت و منابع طبیعی خاک ریزی و احیا صورت گیرد که در دو دهه گذشته انجام نشده است.
شهیدی فر مدیرکل جهادکشاورزی مازندران هم میگوید: متاسفانه مجوز فعالیت این معادن را سازمان صمت صادر میکند و ما نمیتوانیم دخالتی در این محوطهها داشته باشیم.
قوانلو مدیرکل صنعت، معدن و تجارت مازندران هم میگوید: برای انجام هر کار عمرانی در استان نمیتوانیم شن و ماسه و مواد معدنی مورد نیاز را از استانهای دیگر بیاوریم، هزینه حمل و نقل بالا میرود، برای همین ناچاریم از یک جای استان کوه را بتراشیم.
هیچ یک حاضر به پذیرش اشتباه و قصور سازمانی خود نیستند
مازندران در سالهای اخیر بدترین شرایط را از نظر کوه خواری و ساخت و سازهای غیرقانونی داشته است و ریشهیابی این تخلفات همانند کلاف سردرگمی شده که هر بخشی، بخش دیگر را مقصر میداند و هیچیک حاضر به پذیرش اشتباه و قصور سازمانی خود نیست.
سازمان امور اراضی کشور هم آب پاکی را ریخت و میگوید:کوهخواری تعریف حقوقی مشخصی ندارد به همین دلیل این سازمان نمیتواند با این پدیده شوم کوه خواری مقابله کند.
دستگاه قضایی کشور به جنگ کوه خواران شمال میآید
حجت الاسلام اکبری رئیس کل دادگستری مازندران هم میگوید: کوه خواری جرم است و پروندههای زمین خواری خارج از نوبت رسیدگی میشوند و در این زمینه هیچگونه اغماضی صورت نمیگیرد.
سایهای که سنگینی اش به دوش چندین نسل خواهد بود
سالیانه بیش از ۲۰ هزار هکتار زمین خواری، کوه خواری و جنگل خواری در کشور به صورت رسمی انجام میشود.
دکتر ظهوری دستیار تحقیقاتی دانشگاه سایمون فریز کانادا هم میگوید: بسته به ارتفاع و پیوستگی، کوهها مانع عبور ابرها میشوند که این امر منجر به تجمع بارندگی در یک طرف و کاهش بارندگی در طرف دیگر میشود، همچنین ارتفاع آنها مانع عبور هوا و وزش باد میشود.
او با اظهار تأسف میگوید: پدیده تلخ و ناگوار کوه خواری سبب شد تا اقلیم استانهای شمالی تغییر یابد و بتدریج به سمت کویر شدن حرکت کند.
غارت کهرباهای شمالی و کهرباهای دیگر ایران پایان مییابد؟
منصور علی زراعی عضو کمسیون کشاورزی، آب و منابع طبیعی میگوید: اکثر کشورهای دنیا غیر از دو کشور آفریقایی بسیار کوچک طرح کاداستر را اجرا و دست کوه خواران و غارتگران منابع طبیعی را کوتاه کرده اند و اجرای آن در ایران مستلزم تخصیص بودجه ۱۵ هزار میلیارد تومانی است.
به نظر میرسد در صورت اجرای طرح کاداستر در کشور چرخه اقتصادی کشور حدود ۳۰ درصد بهبود پیدا میکند و از زمین خواری، کوه خواری و دریاخواری جلوگیری کرده و یک بستر امن اقتصادی در کشور ایجاد میشود.
خبرنگار سرویس اجتماعی خبرگزاری صداوسیما